ตี่จู๋เอี๊ยะ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก โถวตี่กง)
ตี่จู๋เอี๊ยะ
เทวรูปโถวตี้กง ศิลปะแบบประเพณีจีนในปัจจุบัน ณ ศาลเจ้าม่าจ้อโป๋ประจำชุมชนไชนาทาวน์ (ลอสแอนเจลิส) สหรัฐ
ภาษาจีน
ความหมายตามตัวอักษรLord of the Soil and the Ground
ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ
ภาษาจีน土地
ชื่อภาษาจีนอื่น ๆ (2)
ภาษาจีน土公

ถู่ที้กง, โถ่วตีกง (จีน: 土地公 "เจ้าแห่งผืนดิน") หรือ ในภาษาจีนกลางเรียกว่า ถู่ตี้เฉิน (จีน: 土地神 "เจ้าแห่งผืนดิน") บางครั้งเรียกสั้น ๆ ว่า ถู่ตี้ (จีน: 土地 "ผืนดิน") หรือที่ชาวไทยเชื้อสายจีนเรียกกันว่า ตี่จู๋เอี๊ยะ (จีน: 地主爷 "เทพเจ้าแห่งผืนดิน") เป็นเทพเจ้าที่ของชุมชน ที่อยู่อาศัย หรือสถานที่ ตามความเชื่อของศาสนาพื้นบ้านจีนรวมทั้งชาวไทยเชื้อสายจีนในประเทศไทยปัจจุบัน[1]

เทวรูปตี่จู๋ม่า(ซ้าย) โถวตี้กง(กลาง) และเจ้าแม่กวนอิม(ขวา) ศิลปะแบบประเพณีจีนในปัจจุบัน ณ ศาลเจ้าริมแม่น้ำถูกู้ (土庫溪畔) เขตซีถุน เมืองไถจง ประเทศไต้หวัน

ชื่ออื่น[แก้]

ชื่ออื่น ๆ ของเทพถู่ที้กง เช่น[2]

  • ถู่กง (土公 "เจ้าแห่งดิน")
  • ถู่ตี้เย๋(土地爷 "บิดาแห่งผืนดิน")
  • ต้าบ๋อกง (大伯公 "ท่านเจ้าอาวุโส") หรือ บ๋อกง (伯公 "ท่านผู้อาวุโส")
  • เฉ้เฉิน (社神 "เทพเจ้าแห่งดิน") หรือ เฉ้กง (社公 "เจ้าแห่งดิน")
  • ถู่ตี้ชวิง (土帝君 "เทพเจ้าผู้ดูแลดิน")

ชื่ออื่น ๆ ที่ยาวและแต่งเพื่อกย่อง เช่น

  • ถู่ตี้โฮวฝูเฉิน (土地或福神 "God who May Bless the Soil");
  • ฝูเต๋อเจิ้งเฉิน (福德正神 "Right God of Blessing and Virtue") หรือ ฝูเต๋อกง (福德公 "Lord of Blessing and Virtue").

โดยทั่วไปนิยมเรียกว่า "ถู่ตี้กง เหย๋วเหย่ว" (yeye แปลว่า อากง) อันเป็นการสร้างความสัมพันธ์อันใกล้ชิดกับผู้คน[1]

ตำนาน[แก้]

เชื่อกันว่า[3] เทพถู่ที้กงมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์จีนในสมัยราชวงศ์จิว ชื่อเดิมว่าเตียเม่งเต็ก เป็นข้ารับใช้ขุนนางผู้มั่งคั่งนายหนึ่ง ครั้งหนึ่งขุนนางท่านนั้นได้ถูกเรียกให้เข้ารับราชการที่วังหลวงอย่างกะทันหัน จึงได้รีบออกเดินทางไปพร้อมกับภรรยาของเขา และให้เตียเม่งเต็กนำธิดาของเขาตามไปในวังหลวงทีหลัง เตียเม่งเต็กได้ออกเดินทางโดยแบกธิดาของขุนนางไว้บนหลัง และในมือทั้งสองได้ถือข้าวของสัมพาระต่าง ๆ ระหว่างการเดินทางนั้นได้เกิดพายุหิมะถล่มขึ้น เตียเม่งเต็กจึงจำถอดเสื้อคลุมของเขาสวมให้กับธิดาของขุนนางที่แบกไว้บนหลังจนกระทั่งตนเองเสียชีวิตจากความหนาวเหน็บ หลังเตียเม่งเต็กได้เสียชีวิตลงด้วยความเสียสละและจงรักภักดีต่อเจ้านาย บนท้องฟ้าได้ปรากฏดวงดาวขึ้นมาเป็นอักษรใจความว่า "ประตูสวรรค์ทางใต้ของเทพเจ้าผู้ยิ่งใหญ่ ฮกเต็ก" ภายหลังได้มีผู้มาพบกับนางและได้ช่วยเหลือ นำไปส่งถึงครอบครัวโดยปลอดภัย หลังนางเติบโตขึ้นได้มีจิตใจกตัญญูต่อเตียเม่งเต็กและได้สร้างศาลเจ้าขึ้นเพื่อยกขึ้นเป็นเทพเจ้า ชื่อศาลเจ้าว่า "ศาลเจ้าฮกเต็ก" ศาลเจ้าดังกล่าวได้รับการนับถือมากจากฮ่องเต้พระองค์หนึ่งซึ่งได้ตั้งชื่อใหม่ให้กับเทพฮกเต็กว่า "ถู่ที้กง" อันแปลว่าเทพเจ้าแห่งผืนดินทั้งหลาย ชาวจีนจึงยึดถือว่าท่านเป็นเทพเจ้าที่มานับแต่นั้น

ในประเทศไทย[แก้]

ตี่จู๋เอี๊ยะในประเทศไทย

ชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศไทยได้นำความเชื่อและการเคารพเทพถู่ที้กงมาด้วยในฐานะเจ้าที่ ซึ่งเป็นความเชื่อที่เดิมมีอยู่แล้วในความเชื่อพื้นถิ่นของไทย โดยเทพถู่ที้กงได้ถูกเปลี่ยนชื่อมาเป็น ตี่จู๋เอี๊ยะ (地主爷) ซึ่งเป็นชื่อที่มีความหมายเดิมกับถู่ตี้กง โดยยังคงควาเชื่อ รูปลักษณ์ ไว้เหมือนเดิมทั้งหมด[3]

ดูเพิ่ม[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. 1.0 1.1 The Encyclopedia of Malaysia, vol. Religions & Beliefs, edited by Prof. Dr M. Kamal Hassan & Dr. Ghazali bin Basri. ISBN 981-3018-51-8
  2. Keith G. Stevens, Chinese Mythological Gods, Oxford University Press, USA, (November 8, 2001), pages 60, 68, 70, ISBN 0-19-591990-4 or ISBN 978-0-19-591990-5
  3. 3.0 3.1 ธรรมรังสี, บูชาเป็น ปาฏิหาริย์เกิด, แฮปปี้บุ๊ค พับลิชชิ่ง, กรุงเทพฯ (2562) ISBN 9786162925290