แม่ไม้มวยไทย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
รูปปั้นแสดงท่าแม่ไม้มวยไทย ที่วัดบางกุ้ง จังหวัดสมุทรสงคราม (ขวาสุด : จระเข้ฟาดหาง)

แม่ไม้มวยไทย เป็นท่าต่อสู้ของวิชามวยไทยที่สำคัญที่สุด[1] ซึ่งรวมถึงมีการใช้ในศาสตร์แห่งกระบี่กระบอง[2]

ประวัติความเป็นมา[แก้]

จากมติของคณะรัฐมนตรี ได้มีการอ้างอิงถึงสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 (หรือสมเด็จพระเจ้าเสือ) ว่าทรงเป็นผู้คิดค้นท่าแม่ไม้ ไม้กลมวยไทย ในแบบฉบับพระเจ้าเสือ กระทั่งมีการทำเป็นตำรามวยไทย เพื่อถ่ายทอดแก่อนุชน[3]

แม่ไม้มวยไทย[แก้]

แม่ไม้มวยไทย แบ่งออกเป็น 15 ไม้[1] อันได้แก่ :

ไม้ที่ ชื่อท่า คำอธิบาย
1 สลับฟันปลา ใช้มือข้างหนึ่งปัดหมัดของอีกฝ่าย แล้วใช้มืออีกข้างกระแทกที่ไหล่ด้านนอกของฝ่ายรุก
2 ปักษาแหวกรัง ก้าวเท้าข้างหนึ่งทแยงเข้าวงใน ใช้แขนปัดหมัดฝ่ายรุกให้พ้นใบหน้า และใช้มืออีกข้างกระแทกไหล่ด้านในของฝ่ายรุก
3 ชวาซัดหอก ก้าวเท้าเฉียงออกวงนอก ยกแขนข้างหนึ่งปัดหมัดฝ่ายรุกออก แล้วใช้แขนอีกข้างหนึ่งยกศอกกระแทกชายโครงฝ่ายรุก
4 อิเหนาแทงกริช ก้าวเท้าทแยงเข้าวงใน ยกแขนข้างหนึ่งปัดหมัดฝ่ายรุกออก แล้วใช้แขนอีกข้างหนึ่งยกศอกกระแทกชายโครงฝ่ายรุก
5 ยอเขาพระสุเมรุ ก้มศีรษะเพื่อให้หมัดฝ่ายรุกพ้นไป พร้อมก้าวเท้าไปข้างหน้าเล็กน้อย แล้วใช้หมัดเสยคางฝ่ายรุก
6 ตาเถรค้ำฝัก ก้าวเท้าข้างหนึ่งเข้าวงใน พร้อมกับงอแขนข้างหนึ่งปัดหมัดฝ่ายรุกให้พ้นศีรษะ แล้วใช้มืออีกข้างชกปลายคางฝ่ายรุกทันที
7 มอญยันหลัก ยกแขนทั้งสองป้องกันหน้า แล้วใช้เท้าข้างหนึ่งถีบท้องหรือช่องอกฝ่ายรุกให้กระเด็น
8 ปักลูกทอย หันตัวหาทิศทางที่ฝ่ายรุกเตะมา ยกศอกทั้งสองขึ้นป้องกัน พร้อมกับใช้มือป้องกันการพลาดถูกใบหน้าไปในตัว
9 จระเข้ฟาดหาง ใช้ส้นเท้ากระแทกเข้าที่ศีรษะของฝ่ายรุก
10 หักงวงไอยรา ใช้แขนโอบจับบริเวณน่องฝ่ายรุก พร้อมกับใช้ศอกอีกข้างแทงเข้าที่บริเวณโคนขาของฝ่ายรุก
11 นาคาบิดหาง ใช้มือทั้งสองตะปบส้นเท้าอีกฝ่ายที่เตะมา แล้วใช้มือที่จับปลายเท้าฝ่ายรุกบิดออกด้านนอก ใช้มือที่จับส้นเท้าฝ่ายรุกดึงเข้าหาตัว พร้อมใช้เข่ากระแทกเข้าที่น่องฝ่ายรุก
12 วิรุฬหกกลับ พลิกตัวทแยงสู่ทิศที่ฝ่ายรุกเตะมา แล้วใช้เท้ากระแทกต้นขาฝ่ายรุกออกไป โดยใช้มือทั้งสองป้องกันการพลาดเตะถูกชายโครง
13 ดับชวาลา ใช้มือข้างหนึ่งกดแขนฝ่ายรุกที่ชกมาให้ลงต่ำ พร้อมกับใช้มืออีกข้างชกหน้าฝ่ายรุกในเวลาเดียวกัน
14 ขุนยักษ์จับลิง ยกแขนทั้งสองปัดการเตะที่แข้งของฝ่ายรุก แล้วยกแขนข้างหนึ่งป้องกันศอกของฝ่ายรุก ซึ่งเป็นการหลบการชก, การเตะ และการศอกในเวลาเดียวกัน
15 หักคอเอราวัณ ใช้มือทั้งสองจับที่ต้นคอของฝ่ายรุก แล้วกระแทกเข่าข้างหนึ่งไปที่หน้าของฝ่ายรุก

แม่ไม้มวยไทยท่าอื่น[แก้]

บางสื่อระบุว่า แม่ไม้มวยไทยมีจำนวนถึง 385 ท่า โดยมีท่าที่ยากที่สุดคือ “นารายณ์บั่นเศียร”[4]

ลูกไม้มวยไทย[แก้]

รูปปั้นแสดงท่าแม่ไม้ และลูกไม้มวยไทย ที่วัดบางกุ้ง จังหวัดสมุทรสงคราม

ลูกไม้มวยไทย เป็นท่าย่อยที่แยกออกไปจากแม่ไม้ โดยผู้ฝึกต้องผ่านการฝึกแม่ไม้มวยไทยก่อน จึงจะสามารถฝึกลูกไม้มวยไทยได้ดี แบ่งออกเป็น 15 ไม้[5] อันได้แก่ :

  • เอราวัณเสยงา
  • บาทาลูบพักตร์
  • ขุนยักษ์พานาง
  • พระรามน้าวศร
  • ไกรสรข้ามห้วย
  • กวางเหลียวหลัง
  • หิรัญม้วนแผ่นดิน
  • นาคมุดบาดาล
  • หนุมานถวายแหวน
  • ญวนทอดแห
  • ทะแยค้ำเสา
  • หงส์ปีกหัก
  • สักพวงมาลัย
  • เถรกวาดลาน
  • ฝานลูกบวบ

ในวัฒนธรรมร่วมสมัย[แก้]

ในภาพยนตร์องค์บาก มีเพลง “แม่ไม้มวยไทย” ขับร้องโดยแอ๊ด คาราบาว ประกอบท้ายเรื่อง[6]

อ้างอิง[แก้]

  1. 1.0 1.1 "แม่ไม้มวยไทย - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-10. สืบค้นเมื่อ 2016-03-04.
  2. SpazioCorpo Udine - Krabi Krabong[ลิงก์เสีย] (อิตาลี)[ลิงก์เสีย]
  3. สถาปนา 6 ก.พ. “วันมวยไทย” - คมชัดลึก[ลิงก์เสีย]
  4. 'มวยคาดเชือก' งดงาม แต่แฝงด้วยพิษสง - Manager Online[ลิงก์เสีย]
  5. "ลูกไม้มวยไทย - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-11. สืบค้นเมื่อ 2016-03-04.
  6. "ฟังเพลงใหม่ คนไททิ้งแผ่นดิน ของ แอ๊ด คาราบาว - Newswit.com". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-12-30. สืบค้นเมื่อ 2016-03-04.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]