แป็นเช็นลามะ
แป็นเช็นลามะ (ทิเบต: པན་ཆེན་བླ་མ་, ไวลี: pan-chen bla-ma, พินอินทิเบต: Bänqên Lama) คือผู้นำในศาสนาพุทธนิกายเกลุก รองลงมาจากทะไลลามะ คำว่า "แป็นเช็น" (པན་ཆེན་) มาจากคำยืมภาษาสันสกฤต "ปัณฑิตะ" (पण्डित, paṇḍita) ซึ่งหมายถึง "บัณฑิต" ในภาษาทิเบตอ่านว่า "แป็นที" (ทิเบต: པཎྜིཏ, พินอินทิเบต: bänti) กับภาษาทิเบตคำว่า "เช็นโป" (ทิเบต: ཆེན་པོ་, ไวลี: chen po, พินอินทิเบต: qênpo) ซึ่งมีความหมายว่า "ยิ่งใหญ่"
รายชื่อแป็นเช็นลามะ
[แก้]| ชื่อ | ช่วงชีวิต | อักษรทิเบต | ไวลี | พินอินทิเบต | การเขียนแบบอื่น ๆ | ชื่อจีน | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | แคชุบ เกเล็ก แปซังโป | 1385–1438 | མཁས་གྲུབ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་པོ། | Mkhas-grub Dge-legs Dpal-bzang-po | Kächub Gêlêg Bäsangbo | Khädrup Je, Khedrup Gelek Pelsang, Kedrup Geleg Pelzang, Khedup Gelek Palsang, Khedrup Gelek Pal Sangpo | 克珠傑·格勒巴桑 |
| 2 | 1438–1505 | བསོད་ནམས་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ། | Bsod-nams Phyogs-kyi Glang-po་ | Sönam Qogkyi Langbo | Sönam Qoglang,
Sonam Choglang, Soenam Choklang |
索南卻朗 | |
| 3 | เว็นซาปา โลซัง เทินชุบ | 1505–1568 | དབེན་ས་པ་བློ་བཟང་དོན་གྲུབ། | Dben-sa-pa Blo-bzang Don-grub | Wênsaba Losang Tönchub | Gyalwa Ensapa, Ensapa Lozang Döndrup, Ensapa Losang Dhodrub | 羅桑丹珠 |
| 4 | โลซัง เชอกยี แกยแช็น | 1570–1662 | བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན། | Blo-bzang Chos-kyi Rgyal-mtshan | Losang Qögyi gyäcän | Losang Chökyi Gyältsän, Lozang Chökyi Gyeltsen, Lobsang Chökyi Gyaltsen, Lobsang Choekyi Gyaltsen, Lobsang Choegyal, Losang Chögyan | 羅桑卻吉堅贊 |
| 5 | โลซัง เยเซ | 1663–1737 | བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས། | Blo-bzang Ye-shes | Losang Yêxê | Lobsang Yeshi, Losang Yeshe | 羅桑意希 |
| 6 | โลซัง แปแต็น เยเซ | 1738–1780 | བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ཡེ་ཤེས། | Blo-bzang Dpal-ldan Ye-shes | Losang Bädän Yêxê | Palden Yeshe, Palden Yeshi | 羅桑華丹益希 |
| 7 | แปแต็น แต็นแป ญีมา | 1782–1853 | དཔལ་ལྡན་བསྟན་པའི་ཉི་མ། | Dpal-ldan Bstan-pa'i Nyi-ma | Bädän Dänbä Nyima | Tänpä Nyima, Tenpé Nyima, Tempai Nyima, Tenpey Nyima | 敦貝尼瑪 |
| 8 | แต็นแป วังชุก | 1855–1882 | བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག | Bstan-pa'i Dbang-phyug | Dänbä Wangqug | Tänpä Wangchug, Tenpé Wangchuk, Tempai Wangchuk, Tenpey Wangchuk | 敦丹汪曲 |
| 9 | ทุบแต็น เชอกยี ญีมา | 1883–1937 | ཐུབ་བསྟན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ། | Thub-bstan Chos-kyi Nyi-ma | Tubdän Qögyi Nyima | Choekyi Nyima, Thubtän Chökyi Nyima | 確吉尼瑪 |
| 10 | โลซัง ชินแล ลวินชุบ เชอกยี แกยแช็น | 1938–1989 | བློ་བཟང་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྲུབ་ ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན། |
Blo-bzang Phrin-las Lhun-grub Chos-kyi Rgyal-mtshan | Losang Chinlä Lhünchub Qögyi Gyäcän | Choekyi Gyaltsen, Chökyi Gyeltsen, Choekyi Gyaltse, Trinley Choekyi Gyaltsen, Lozang Trinlä Lhündrup Chökyi Gyältsän | 確吉堅贊 |
| 11
(แต่งตั้งโดยทะไลลามะองค์ที่ 14) |
เกตวิน เชอกยี ญีมา | 1989- | དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ། | Dge-'dun Chos-kyi Nyi-ma | Gêdün Qögyi Nyima | Gendün Chökyi Nyima | 更登確吉尼瑪 |
| 11
(แต่งตั้งโดยทางรัฐบาลจีน) |
เชอกยี แกยโป,
แกย็นแช็นโนร์พู |
1990- | ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ།, རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་། |
Chos-kyi Rgyal-po,
Rgyal-mtshan Nor-bu |
Qögyi Gyäbo,
Gyäncän Norpu |
Choekyi Gyalpo, Chökyi Gyälbo, Gyaincain Norbu, Gyaltsen Norbu, Qoigyijabu | 确吉傑布, 堅贊諾布 |