เฮลิโอสเฟียร์
เฮลิโอสเฟียร์ หรือ สุริยมณฑล (อังกฤษ: Heliosphere) เป็นปริมณฑลแรงแม่เหล็ก (magnetoshpere) ที่ถูกสร้างขึ้นโดยดวงอาทิตย์และห่อหุ้มระบบสุริยะเอาไว้ โดยมีลักษณะคล้ายฟองอากาศอยู่ในห้วงอวกาศ ที่พองตัวอยู่ในสสารระหว่างดาว ซึ่งเป็นผลจากลมสุริยะ ทำหน้าที่ปกป้องระบบสุริยะจากรังสีคอสมิก แม้จะมีอะตอมที่เป็นกลางทางไฟฟ้าส่วนหนึ่งจากสสารระหว่างดาวสามารถลอดเข้ามาภายในเฮลิโอสเฟียร์ได้ แต่โดยทั่วไปแล้วสสารส่วนใหญ่ที่อยู่ภายในเฮลิโอสเฟียร์ล้วนมีต้นกำเนิดมาจากดวงอาทิตย์ทั้งสิ้น
ในรัศมี 10,000 ล้านกิโลเมตรแรก ลมสุริยะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วมากกว่า 1 ล้านกิโลเมตรต่อชั่วโมง[1][2] จากนั้นจึงเริ่มชะลอและสลายไปในสสารระหว่างดาว ลมสุริยะจะชะลอความเร็วลงจนหยุดลงในที่สุดและรวมไปในมวลสารเหล่านั้น จุดที่ลมสุริยะชะลอความเร็วลงเรียกว่า กำแพงกระแทก (termination shock) จุดที่แรงดันของสสารระหว่างดาวกับลมสุริยะเข้าสู่สมดุลกันเรียกว่า เฮลิโอพอส (heliopause) จุดที่สสารระหว่างดาวเคลื่อนที่ในทางตรงกันข้าม คือชะลอตัวลงเมื่อปะทะเข้ากับเฮลิโอสเฟียร์ เรียกว่า โบว์ช็อค (bow shock)
ลมสุริยะ[แก้]
ลมสุริยะ ประกอบด้วยอนุภาคเล็กๆ อะตอมที่มีประจุจากโคโรนาของดวงอาทิตย์ และสนามแม่เหล็ก ลักษณะของสนามแม่เหล็กที่ส่งออกมาจากดวงอาทิตย์ผ่านลมสุริยะมีลักษณะเป็นเกลียว ทั้งนี้เนื่องจากดวงอาทิตย์หมุนรอบตัวเองทุกๆ ระยะ 27 วัน ลมสุริยะนำพาเอาความเปลี่ยนแปรของสนามแม่เหล็กของดวงอาทิตย์ไปกับมันด้วย และทำให้เกิดพายุแม่เหล็กขึ้นในแม็กนีโตสเฟียร์ของโลก
เมื่อเดือนมีนาคม ค.ศ. 2005 มีรายงานการตรวจวัดจากเครื่องมือวัด Solar Wind Anisotropies (SWAN) ซึ่งติดตั้งอยู่บนยานโซโฮ ถึงลักษณะของเฮลิโอสเฟียร์ซึ่งเป็นขอบเขตของลมสุริยะที่ปกป้องระบบของเราเอาไว้ มีลักษณะที่ไม่สมมาตร แต่มีการลดทอนกำลังลงด้วยผลกระทบจากสนามแม่เหล็กของดาราจักร
โครงสร้าง[แก้]
![[icon]](/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
กำแพงกระแทก[แก้]
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
เฮลิโอชีท[แก้]
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
โบว์ช็อค[แก้]
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Dr. David H. Hathaway (January 18, 2007). "The Solar Wind". NASA. สืบค้นเมื่อ 2007-12-11.
- ↑ Britt, Robert Roy (March 15, 2000). "A Glowing Discovery at the Forefront of Our Plunge Through Space". SPACE.com. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2001-01-11. สืบค้นเมื่อ 2006-05-24.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- กลุ่มวิจัยระบบสุริยะและเฮลิโอสเฟียร์ มหาวิทยาลัยมิชิแกน
- วัตถุที่เฝ้าสังเกต Archived 2007-10-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนโดยยานสำรวจระหว่างดาว Archived 2010-12-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ขององค์การนาซา
- CNN: NASA: Voyager I enters solar system's final frontier – 25 พฤษภาคม 2005
- New Scientist: Voyager 1 reaches the edge of the solar system – 25 พฤษภาคม 2005
- Surprises from the Edge of the Solar System Archived 2007-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – การค้นพบล่าสุดของวอยเอจเจอร์ 1 : กันยายน 2006
- The heliospheric hydrogen wall and astrospheres
บทความเกี่ยวกับดาราศาสตร์หรือจักรวาลวิทยานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ดาราศาสตร์