เลนส์ไร้ความคลาดทรงกลม
เลนส์ไร้ความคลาดทรงกลม (aplanat หรือ aplanatic lens) เป็นชื่อที่ใช้เรียกเลนส์ชนิดหนึ่งที่มีการปรับแก้ความคลาดทางทัศนศาสตร์ โดยในเลนส์ชนิดนี้ คลาดทรงกลม[1] และ ความคลาดแบบโคมา[1] จะถูกปรับแก้ให้หายไป
เราสามารถทำให้ระบบเชิงแสงกลายเป็นแบบไร้ความคลาดทรงกลมได้โดยเติมเต็ม เงื่อนไขความยาวเส้นทางเชิงแสงคงที่ และ เงื่อนไขไซน์ ให้ได้ในเวลาเดียวกัน[1]
กล้องโทรทรรศน์ไร้ความคลาดทรงกลม[แก้]
กล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสงแบบไร้ความคลาดทรงกลมและความคลาดแบบโคมาอาจทำได้โดยใช้กระจกเงาสำหรับสะท้อนแสงอย่างน้อยสองบานประกอบกัน[2]
ในปี 1905 คาร์ล ชวาทซ์ชิลท์ นักดาราศาสตร์ชาวเยอรมันได้สร้างกล้องโทรทรรศน์แบบชวาทซ์ชิลท์ ที่ปราศจากทั้งความคลาดทรงกลมและความคลาดแบบโคมาขึ้นได้สำเร็จเป็นครั้งแรกโดยใช้กระจกที่ไม่เป็นทรงกลม 2 ชิ้น[2] แต่กระจกทั้ง 2 ชิ้นนั้นรูปร่างห่างไกลจากทรงกลมเป็นอย่างมากจึงยากต่อการสร้างขึ้นเพื่อใช้งานจริง และไม่ได้ถูกนำไปใช้อย่างกว้างขวาง
ตัวอย่างของกล้องโทรทรรศน์แบบไร้ความคลาดทรงกลมและความคลาดแบบโคมาที่มีการใช้งานจริงคือกล้องโทรทรรศน์แบบริตชี–เครเตียง[1] ส่วนกล้องโทรทรรศน์แบบชมิทนั้นนอกจากจะกำจัดความคลาดทรงกลมและความคลาดแบบโคมาแล้ว ยังได้กำจัดความคลาดเอียงด้วย[1]
อ่านเพิ่ม[แก้]
- เลนส์แก้ความคลาดเอียง (anastigmatic lens) - เป็นเลนส์ที่มีการปรับแก้ทั้งความคลาดทรงกลม ความคลาดแบบโคมา ความคลาดเอียง และ ความโค้งสนาม
- เลนส์อรงค์ (achromatic lens) - เป็นเลนส์ที่มีการปรับแก้ความคลาดสีบนแกนสำหรับสองสี
- เลนส์ไร้ความคลาด (apochromatic lens) - เป็นเลนส์ที่มีการปรับแก้ความคลาดสีบนแกนสำหรับสามสี