เจ้าพระยาโกษาธิบดี (เหล็ก)

เจ้าพระยาโกษาธิบดี (เหล็ก)
เกิด	พ.ศ. 2175 กรุงศรีอยุธยา อาณาจักรอยุธยา
เสียชีวิต	พ.ศ. 2226 (51 ปี) กรุงศรีอยุธยา อาณาจักรอยุธยา
สัญชาติ	ชาวไทยเชื้อสายมอญ
บิดามารดา	เจ้าแม่วัดดุสิต
ญาติ	เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) หญิงแจ่ม (ท้าวจุฬาลักษณ์)

เจ้าพระยาโกษาธิบดี นามเดิม เหล็ก เป็นบุตรคนโตของเจ้าแม่วัดดุสิต พระนมชั้นเอกในสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

ประวัติ

เจ้าพระยาโกษาธิบดี มีนามเดิมว่า เหล็ก เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2175 ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง มีน้องชาย 1 คน คือ เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) และน้องสาว 1 คน ชื่อ แจ่ม แช่ม หรือ ฉ่ำ

เจ้าพระยาโกษาธิบดีและน้องชายต่างเป็นข้าหลวงคนสำคัญของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กล่าวคือ เมื่อกลุ่มขุนนางอาวุโสซึ่งเป็นกลุ่มที่ให้การช่วยเหลือให้สมเด็จพระนารายณ์ได้ขึ้นครองราชย์หมดอำนาจลง กลุ่มขุนนางหนุ่มซึ่งนำโดยท่านและน้องชายจึงขึ้นมามีอำนาจแทน ท่านได้เป็นแม่ทัพในการสงครามหลายครั้งในต้นแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

เจ้าพระยาโกษาธิบดีถึงแก่อสัญกรรมในปี พ.ศ. 2226 โดยถูกเฆี่ยนด้วยไม้หวายจนเสียใจและตรอมใจจนสิ้นชีวิต สาเหตุเพราะไม่เห็นด้วยกับการสร้างป้อมปราการ และมีบันทึกจากชาวฝรั่งเศสร่วมสมัยว่า เจ้าพระยาโกษาธิบดีรับสินบนเป็นเงิน 50 ชั่ง (ประมาณ 4,000 บาทเมื่อเทียบกับสมัยปัจจุบัน)

ในวัฒนธรรมสมัยนิยม

ละครโทรทัศน์อิงประวัติศาสตร์เรื่อง บุพเพสันนิวาส ออกฉายครั้งแรกทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 มีตัวละครหนึ่งชื่อ "โกษาเหล็ก" หรือ "เจ้าพระยาโกษาธิบดี" รับบทโดยสุรศักดิ์ ชัยอรรถ