วิชฮาเซล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

วิชฮาเซล หรือต้นวิชฮาเซล (Witch-hazels หรือ witch hazels (Hamamelis,/ˌhæməˈmiːlɪs/))[1] เป็นพืชชนิดไม้ดอกในตระกูล Hamamelidaceae มีอยู่ 4 สปีชีส์ในอเมริกาเหนือ(H. mexicana[2], H. ovalis[3],H. virginiana, and H. vernalis) และหนึ่งสปีชีส์ในญี่ปุ่นและจีน สายพันธุ์อเมริกาเหนือในบางครั้งถูกเรียกว่า "ฤดูหนาวที่แบ่งบาน"[4][5]

Witch-hazel
Hamamelis virginiana
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ: Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ: Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ: Core eudicots
อันดับ: Saxifragales
วงศ์: Hamamelidaceae
สกุล: Hamamelis
Gronov. ex L.
สปีชีส์

ที่มา[แก้]

ชื่อ witch ใน witch-hazel (วิชฮาเซล) อาจกล่าวได้ว่ามีต้นกำเนิดมาจากคำว่า wiche ที่เป็นภาษาอังกฤษในยุคกลาง, หรือคำว่า wice ที่เป็นภาษาอังกฤษโบราณ, หมายถึง "ความอ่อนโยน " หรือ "บิดงอ" และไม่เกี่ยวข้องกับคำว่าแม่มดหมายถึงผู้ฝึกเวท[6]

"Witch hazel" ถูกใช้ในประเทศอังกฤษเป็นคำพ้องความหมายสำหรับ Wych Elm, Ulmus;[7] ใช้กิ่งไม้เป็นดาวซิ่ง เหมือนกิ่งไม้สีน้ำตาลแดง (hazel twigs) ถูกนำมาใช้ในประเทศอังกฤษ ส่วนคำว่า "witch" ที่เป็นส่วนหนึ่งของชื่อ อาจจะได้รับอิทธิพลมาจากชาวบ้าน

การเจริญเติบโต[แก้]

ต้นวิชฮาเซลเป็นพุ่มไม้ผลัดใบหรือต้นไม้เล็ก ๆ ที่เติบโตได้สูงถึง 10-25 ฟุต (3.0–7.6 เมตร) สูง 40 ฟุต (12 เมตร) ใบเรียงสลับเป็นวงรียาว 2-6 นิ้ว (5.1–15.2 ซม.) และกว้าง 1–4 นิ้ว (2.5–10.2 ซม.) มีขอบเรียบหรือเป็นคลื่น ชื่อสกุล Hamamelis หมายถึง "การออกดอกร่วมกับผลไม้" หมายถึงการที่ดอกและผลออกเกิดขึ้นพร้อมกัน[8]

ต้นวิชฮาเซลจะออกดอกในเดือนกันยายน - พฤศจิกายนในขณะที่สายพันธุ์อื่นบานในช่วงเดือนมกราคม - มีนาคม ดอกไม้แต่ละดอกมีกลีบรูปเรียวยาวสี่กลีบมีความยาว 3⁄8–3⁄4 นิ้ว (0.95–1.91 ซม.) ซีดจนถึงเหลืองเข้มส้มหรือแดง ผลไม้นั้นมีสองส่วนคือแคปซูลยาว 3⁄8 นิ้ว (0.95 ซม.) บรรจุเมล็ดสีดำมันวาวเดี่ยวขนาด 1⁄4 นิ้ว (0.64 ซม.) ในแต่ละส่วน แคปซูลแยกระเบิดเมื่อครบกำหนดในฤดูใบไม้ร่วงประมาณ 8 เดือนหลังจากออกดอกนำเมล็ดออกด้วยแรงพอที่จะบินเป็นระยะทางไกลถึง 30 ฟุต (9.1 เมตร) ดังนั้นจึงมีทางเลือกอื่นชื่อ "Snapping Hazel"

จำพวก[แก้]

เมื่อก่อนต้นบุนนาคเปอร์เซีย ถือว่าเป็นต้นไม้ที่มีความเกี่ยวข้องกับ Hamamelis persica แต่ภายหลังมันได้รับการแต่งตั้งชื่อประเภทของมันเอง เป็น Parrotia persica เนื่องจากมันแตกต่างกันในดอกไม้ไม่มีกลีบ จำพวกพันธมิตรอย่างใกล้ชิดอื่น ๆ ได้แก่ Parrotiopsis, Fothergilla และ Sycopsis (ดูได้จาก Hamamelidaceae)

ต้นวิชฮาเซล (Witch-hazels) นั้นไม่เกี่ยวข้องกับ Corylus hazels แม้ว่าพวกมันจะมีลักษณะที่คล้ายคลึงกันเพียงเล็กน้อย ซึ่งอาจทำให้หลายคนเชื่อว่าพวกมันเป็นพืชชนิดเดียวกัน

การเพาะปลูก[แก้]

ต้นวิชฮาเซล (Witch-hazels) เป็นไม้ประดับที่นิยมปลูกกัน เนื่องจากชอบดินเป็นกรด และทนแล้งได้ดี ออกดอกเป็นกลุ่มดอกไม้สีเหลืองที่อุดมไปด้วยสีส้มหรือสีแดง ซึ่งเริ่มขยายตัวในฤดูใบไม้ร่วงเป็นหรือก่อนที่ใบไม้จะร่วงเล็กน้อย และต่อเนื่องไปจนตลอดฤดูหนาว

Hamamelis virginiana ได้รับการแนะนำให้ปลูกในสวนของอังกฤษโดย Peter Collinson ซึ่งดูแลการติดต่อกับนักล่าพืชในอาณานิคมอเมริกา ปัจจุบันพบเห็นได้น้อยมากในการค้าหรือเรือนเพาะชำ ยกเว้นโครงการฟื้นฟูป่า/สัตว์ป่า และผู้ที่ชื่นชอบพืชพื้นเมือง ที่พบบ่อยคือ H. mollis ซึ่งมีดอกสีเหลืองสดใสที่ออกดอกในช่วงปลายฤดูหนาวแทนที่จะเป็นดอกสีเหลืองของ H. virginiana ซึ่งมีแนวโน้มที่จะหายไปท่ามกลางฤดูใบไม้ร่วงของพืช

ไม้พุ่มในสวน

Charles Maries ที่เป็นนักล่าพืช ได้เก็บพืชชนิดนี้มาเพาะที่ Veitch Nurseries ในเขตจิ่วเจียง (Jiujiang) ของจีนในปี 1879 มันถูกทิ้งไว้ในแถวเรือนเพาะชำมานานหลายปี จนกระทั่งมีคนสังเกตเห็น และนำมาเผยแพร่และวางตลาดในปี 1902[9]

มีการคัดเลือกสายพันธุ์จำนวนมากเพื่อใช้เป็นพุ่มไม้ในสวน หลายคนได้มาจากผสมคุณสมบัติของสองสายพันธุ์ที่แตกต่างกัน H. × intermedia Rehder (H. japonica × H. mollis). Jelena และ Robert de Belder แห่ง Arboretum Kalmthout ทำการคัดเลือกสายพันธุ์สีแดงที่ค้นพบสามครั้ง; ในครั้งแรก ที่มีดอกไม้สีบรอนซ์เป็นชื่อ 'Jelena'; ถัดไปด้วยดอกไม้สีแดงชื่อ 'ไดแอน' (ชื่อลูกสาวของพวกเขา); สุดท้ายด้วยดอกไม้สีแดงเข้มถูกเรียกว่า 'Livia' (ชื่อของหลานสาวของพวกเขา)

ภาพถ่าย[แก้]

แหล่งอ้างอิง[แก้]

  1. Sunset Western Garden Book, 1995:606–607
  2. Xie, Lei; Yi, Ting-Shuang; Li, Rong; Li, De-Zhu; Wen, Jun (2010). "Evolution and biogeographic diversification of the witch-hazel genus (Hamamelis L., Hamamelidaceae) in the Northern Hemisphere". Molecular Phylogenetics and Evolution. 56 (2): 675–689. doi:10.1016/j.ympev.2010.02.018. PMID 20171295.
  3. Hamamelis ovalis S. W. Leonard (2006) เก็บถาวร 2015-09-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, GRIN Taxonomy for Plants
  4. Noted in Ernest Thompson Seton, The Book of Woodcraft and Indian Lore (1921:422), but rare.
  5. Andriote, J-M (6 November 2012). "The Mysterious Past and Present of Witch Hazel". The Atlantic. สืบค้นเมื่อ 13 April 2017.
  6. Douglas Harper (2001). "witch hazel". Online Etymology Dictionary.
  7. First occurrence 1541 (OED, s.v. "Witch hazel").
  8. "Hiker's Notebook: Witch Hazel". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-04-24. สืบค้นเมื่อ 2019-02-03.
  9. Alice M. Coats, Garden Shrubs and Their Histories (1964) 1992, s.v. "Hamamelis".