ข้ามไปเนื้อหา

ความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก รสนิยมทางเพศ)

ความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ (อังกฤษ: sexual orientation) เป็นรูปแบบส่วนบุคคลที่ต่อเนื่องและคงอยู่ของการดึงดูดแบบโรแมนซ์ หรือการดึงดูดทางเพศ (หรือการรวมเข้าด้วยกัน) ต่อบุคคลที่มีเพศหรือสถานะเพศตรงข้าม หรือบุคคลที่มีเพศหรือสถานะเพศเดียวกัน หรือทั้งสองเพศหรือมากกว่าหนึ่งสถานะเพศ รูปแบบเหล่านี้โดยทั่วไปได้รับการจัดหมวดหมู่ภายใต้การใฝ่ต่างเพศ การใฝ่เพศเดียวกัน และการฝักใฝ่สองเพศ[1][2][3] ในขณะที่การไม่ฝักใฝ่ทางเพศ (การขาดการดึงดูดทางเพศกับผู้อื่น) บางครั้งได้รับการจัดว่าเป็นหมวดหมู่ที่สี่[4][5]

การจัดหมวดหมู่เหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของธรรมชาติที่ซับซ้อนยิ่งขึ้นของเอกลักษณ์ทางเพศและศัพท์เฉพาะด้าน[3] ตัวอย่างเช่น บางคนอาจใช้คำนิยามอื่น เช่น แพนเซ็กชวล (pansexual) หรือพอลิเซ็กชวล (polysexual)[3][6] หรืออาจไม่ใช้คำนิยามใดเลย[1] ตามที่สมาคมจิตวิทยาอเมริกัน (เอพีเอ) ระบุไว้ ความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ "ยังสื่อถึงการรับรู้ถึงเอกลักษณ์ของบุคคลที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของการดึงดูดเหล่านั้น พฤติกรรมที่เกี่ยวข้อง และการเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนของผู้อื่นที่มีการดึงดูดในลักษณะเดียวกัน"[1][7] ในทางพฤติกรรมศาสตร์ มีการใช้คำว่า บุรุษเสน่หาและสตรีเสน่หา (Androphilia and gynephilia) เพื่อบรรยายความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ โดยเป็นทางเลือกแทนการสร้างมโนทัศน์แบบทวิลักษณ์ทางเพศ (gender binary) บุรุษเสน่หา บรรยายถึงการดึงดูดทางเพศที่มีต่อความเป็นชาย ส่วน สตรีเสน่หา บรรยายถึงการดึงดูดทางเพศที่มีต่อความเป็นหญิง[8] คำว่า ความพึงใจทางเพศ (sexual preference) มีความหมายทับซ้อนกับความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ (sexual orientation) แต่โดยทั่วไปแล้วจะแยกความหมายออกจากกันในงานวิจัยทางจิตวิทยา[9] ตัวอย่างเช่น บุคคลที่ระบุเอกลักษณ์ว่าเป็นบุคคลฝักใฝ่สองเพศ อาจมีความพึงใจทางเพศต่อเพศหนึ่งมากกว่าอีกเพศหนึ่ง นอกจากนี้ ความพึงใจทางเพศ ยังอาจบ่งชี้ถึงระดับของการเลือกโดยสมัครใจ[9][10][11] ในขณะที่ความโน้มเอียงทางเพศไม่ใช่การเลือก[12][13][14]

แม้ไม่มีทฤษฎีใดทฤษฎีหนึ่งเกี่ยวกับเหตุของความโน้มเอียงทางเพศที่ได้รับการยอมรับโดยทั่วกัน แต่โดยทั่วไปนักวิทยาศาสตร์มีแนวโน้มสนับสนุนทฤษฎีทางชีววิทยา[15][12][16] มีหลักฐานจำนวนมากที่สนับสนุนว่า เหตุของความโน้มเอียงทางเพศมีพื้นฐานจากปัจจัยที่ไม่ใช่ทางสังคมหรือปัจจัยทางชีววิทยา มากกว่าที่จะเกิดจากปัจจัยทางสังคมอย่างเดียว โดยเฉพาะในผู้ชาย[15][17][18] สมมติฐานสำคัญหนึ่งชี้ว่าสิ่งแวดล้อมก่อนคลอด โดยเฉพาะผลกระทบทางการจัดระบบของฮอร์โมนต่อสมองของตัวอ่อนในครรภ์[15][16] นอกจากนี้ ยังไม่มีหลักฐานที่เป็นสาระสำคัญ ซึ่งบ่งชี้ว่าการเลี้ยงดูโดยบิดาหรือมารดา หรือประสบการณ์ในวัยเด็กตอนต้น มีบทบาทต่อพัฒนาการความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ[15][19] เมื่อมองข้ามวัฒนธรรมไป พบว่าบุคคลส่วนใหญ่มีความโน้มเอียงทางเพศแบบการใฝ่ต่างเพศ (heterosexual) ขณะที่บุคคลส่วนน้อยมีความโน้มเอียงทางเพศแบบการใฝ่เพศเดียวกัน (homosexual) หรือการฝักใฝ่สองเพศ (bisexual)[15][17]: 8 [20]: 9–10  ทั้งนี้ ความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการอาจอยู่ได้ตลอดทั้งความต่อเนื่อง ตั้งแต่การดึงดูดอย่างเฉพาะเจาะจงต่อเพศตรงข้าม ไปจนถึงการดึงดูดอย่างเฉพาะเจาะจงต่อเพศเดียวกัน[1]

แนวความคิดในการแยกแยะความต้องการความเพศหรือจำแนกคนในด้านความโน้มเอียงทางเพศนี้ เป็นแนวความคิดแผลงของชาวตะวันตกที่คิดขึ้นในสมัยใหม่นี้ เมื่อมีคำถามเกิดขึ้นเกี่ยวกับหลักฐานแนวความคิดในสังคมของชาวพื้นเมืองที่ไม่ใช่ชาวตะวันตก เช่นเดียวกับก่อนยุคตะวันตกสมัยใหม่ หลักฐานการแบ่งแยกการใฝ่ต่างเพศและการใฝ่เพศเดียวกันเกี่ยวกับในเรื่องปรากฏการณ์ทางชีววิทยามากกว่าการระบุเจาะจงโครงสร้างทางสังคมของแต่ละท้องที่และเวลา ซึ่งมักมีข้อสงสัยเกิดขึ้นในยุคอุตสาหกรรมตะวันตก[21][22]

ความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการได้รับการศึกษาเป็นหลักในสาขาชีววิทยา มานุษยวิทยา และจิตวิทยา (รวมถึงเพศวิทยา) แต่ก็ยังเป็นหัวข้อเฉพาะที่ได้รับการศึกษาในสาขาอื่น เช่น สังคมวิทยา ประวัติศาสตร์ (รวมถึงมุมมองเชิงทฤษฎีความรู้สร้างสรรค์ทางสังคม) และกฎหมายด้วยเช่นกัน[23]

เชิงอรรถและอ้างอิง

[แก้]
  1. 1 2 3 4 "Sexual Orientation & Homosexuality". American Psychological Association. 2020. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 16, 2019. สืบค้นเมื่อ February 6, 2020.
  2. ↑ "Sexual Orientation". American Psychiatric Association. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 22, 2011. สืบค้นเมื่อ January 1, 2013.
  3. 1 2 3 "Definitions Related to Sexual Orientation and Gender Diversity in APA Documents" (PDF). American Psychological Association. 2015. p. 6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ January 22, 2021. สืบค้นเมื่อ February 6, 2020. Sexual orientation refers to the sex of those to whom one is sexually and romantically attracted. [...] [It is] one's enduring sexual attraction to male partners, female partners, or both. Sexual orientation may be heterosexual, same-sex (gay or lesbian), or bisexual. [...] A person may be attracted to men, women, both, neither, or to people who are genderqueer, androgynous, or have other gender identities. Individuals may identify as lesbian, gay, heterosexual, bisexual, queer, pansexual, or asexual, among others. [...] Categories of sexual orientation typically have included attraction to members of one's own sex (gay men or lesbians), attraction to members of the other sex (heterosexuals), and attraction to members of both sexes (bisexuals). While these categories continue to be widely used, research has suggested that sexual orientation does not always appear in such definable categories and instead occurs on a continuum [...]. Some people identify as pansexual or queer in terms of their sexual orientation, which means they define their sexual orientation outside of the gender binary of 'male' and 'female' only.
  4. ↑ Marshall Cavendish Corporation, บ.ก. (2009). "Asexuality". Sex and Society. Vol. 2. Marshall Cavendish. pp. 82–83. ISBN 978-0-7614-7905-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 16, 2015. สืบค้นเมื่อ February 2, 2013.
  5. ↑ Bogaert, AF (April 2015). "Asexuality: What It Is and Why It Matters". The Journal of Sex Research. 52 (4): 362–379. doi:10.1080/00224499.2015.1015713. PMID 25897566. S2CID 23720993.
  6. ↑ Firestein, Beth A. (2007). Becoming Visible: Counseling Bisexuals Across the Lifespan. Columbia University Press. p. 9. ISBN 978-0-231-13724-9. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 4, 2021. สืบค้นเมื่อ October 3, 2012.
  7. ↑ "Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365(...) – APA California Amicus Brief — As Filed" (PDF). p. 33 n. 60 (p. 55 per Adobe Acrobat Reader);citation per id., Brief, p. 6 n. 4 (p. 28 per Adobe Acrobat Reader). p. 30. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ January 18, 2012. สืบค้นเมื่อ March 13, 2013.{{cite web}}: CS1 maint: others (ลิงก์)
  8. ↑ Schmidt J (2010). Migrating Genders: Westernisation, Migration, and Samoan Fa'afafine, p. 45 Ashgate Publishing, Ltd., ISBN 978-1-4094-0273-2
  9. 1 2 "Avoiding Heterosexual Bias in Language" (PDF). American Psychological Association. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ August 13, 2012. สืบค้นเมื่อ July 19, 2011.
  10. ↑ Friedman, Lawrence Meir (1990). The republic of choice: law, authority, and culture. Harvard University Press. p. 92. ISBN 978-0-674-76260-2. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2022. สืบค้นเมื่อ 8 January 2012.
  11. ↑ Heuer, Gottfried (2011). Sexual revolutions: psychoanalysis, history and the father. Taylor & Francis. p. 49. ISBN 978-0-415-57043-5. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 February 2022. สืบค้นเมื่อ 8 January 2011.
  12. 1 2 Frankowski BL; American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence (June 2004). "Sexual orientation and adolescents". Pediatrics. 113 (6): 1827–32. doi:10.1542/peds.113.6.1827. PMID 15173519. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-03-20.
  13. ↑ Gloria Kersey-Matusiak (2012). Delivering Culturally Competent Nursing Care. Springer Publishing Company. p. 169. ISBN 978-0-8261-9381-0. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 30, 2016. สืบค้นเมื่อ February 10, 2016. Most health and mental health organizations do not view sexual orientation as a 'choice.'
  14. ↑ Lamanna, Mary Ann; Riedmann, Agnes; Stewart, Susan D (2014). Marriages, Families, and Relationships: Making Choices in a Diverse Society. Cengage Learning. p. 82. ISBN 978-1-305-17689-8. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ November 30, 2016. สืบค้นเมื่อ February 11, 2016. The reason some individuals develop a gay sexual identity has not been definitively established  – nor do we yet understand the development of heterosexuality. The American Psychological Association (APA) takes the position that a variety of factors impact a person's sexuality. The most recent literature from the APA says that sexual orientation is not a choice that can be changed at will, and that sexual orientation is most likely the result of a complex interaction of environmental, cognitive and biological factors...is shaped at an early age...[and evidence suggests] biological, including genetic or inborn hormonal factors, play a significant role in a person's sexuality (American Psychological Association 2010).
  15. 1 2 3 4 5 Bailey JM, Vasey PL, Diamond LM, Breedlove SM, Vilain E, Epprecht M (2016). "Sexual Orientation, Controversy, and Science". Psychological Science in the Public Interest. 17 (21): 45–101. doi:10.1177/1529100616637616. PMID 27113562.
  16. 1 2 Bogaert, Anthony F.; Skorska, Malvina N. (2020-03-01). "A short review of biological research on the development of sexual orientation". Hormones and Behavior. 119: 104659. doi:10.1016/j.yhbeh.2019.104659. ISSN 0018-506X. PMID 31911036.
  17. 1 2 LeVay, Simon (2017). Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation. Oxford University Press. ISBN 9780199752966. OL 26246092M – โดยทาง Open Library.
  18. ↑ Balthazart, Jacques (2012). The Biology of Homosexuality. Oxford University Press. ISBN 9780199838820. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 January 2021. สืบค้นเมื่อ 27 July 2019.
  19. ↑ "Submission to the Church of England's Listening Exercise on Human Sexuality". The Royal College of Psychiatrists. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 October 2015. สืบค้นเมื่อ 13 June 2013.
  20. ↑ Balthazart, Jacques (2012). The Biology of Homosexuality. Oxford University Press. ISBN 9780199838820. OL 16142775W – โดยทาง Open Library.
  21. ↑ Waites, Matthew (2007). "Sexual Orientation, Human Rights and Global Politics" (PDF). Department of Sociology, Anthropology and Applied Social Sciences, University of Glasgow, United Kingdom. p. 1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ September 27, 2011. สืบค้นเมื่อ September 5, 2025. Quote from the Abstract: Contemporary contestations of human rights by lesbian, gay and bisexual nongovernmental organisations and movements focus on seeking inclusion of the concept ‘sexual orientation’ in definitions of human rights. For example the Declaration of Montréal from the International Conference on Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender Human Rights 2006 proposes discussion of a new UN Convention on the Elimination of all forms of Sexual Orientation and Gender Identity Discrimination. This paper problematises utilisation of the concept ‘sexual orientation’ in moves to revise human rights conventions and discourses in the light of social constructionist and queer theory addressing sexuality, which has convincingly suggested that ‘sexual orientation’ is a culturally specific concept, misrepresenting many diverse forms of sexuality apparent in comparative sociological and anthropological research conducted worldwide. I will argue in particular that ‘orientation’ is a concept incompatible with bisexuality when interpreted within the context of dominant dualistic assumptions about sex, gender and desire in western culture (suggested by Judith Butler’s concept of the ‘heterosexual matrix’). I will discuss the implications of this for interpreting contemporary struggles among competing social movements, NGO and governmental actors involved in contesting the relationship of sexuality to human rights as defined by the United Nations.
  22. ↑ Heckert, Jamie (2005). "Resisting Orientation: On the Complexities of Desire and the Limits of Identity Politics" (PDF). The University of Edinburgh. p. 6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ November 5, 2022. สืบค้นเมื่อ September 5, 2025. McIntosh argues that the labelling process should be the focus of inquiry and that homosexuality should be seen as a social role rather than a condition. Role is more useful than condition, she argues, because roles (of heterosexual and homosexual) can be dichotomised in a way that behaviour cannot. She draws upon cross-cultural data to demonstrate that in many societies 'there may be much homosexual behaviour, but there are no "homosexuals"' (p71).
  23. ↑ Cruz, David B. (1999). "Controlling Desires: Sexual Orientation Conversion and the Limits of Knowledge and Law" (PDF). Southern California Law Review. 72 (5): 1297–400. PMID 12731502. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-09-19. สืบค้นเมื่อ 2015-05-21.

อ่านเพิ่มเติม

[แก้]
  • Brum, Gil, Larry McKane, & Gerry Karp, Biology: Exploring Life (John Wiley & Sons, Inc., 2nd ed. 1994), p. 663. ISBN 9780471600008. (About INAH-3.)
  • De La Torre, Miguel A., Out of the Shadows, Into the Light: Christianity and Homosexuality (Chalice Press, 2009).
  • Dynes, Wayne, ed., Encyclopedia of Homosexuality. New York & London: Garland Publishing, 1990.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ความโน้มเอียงทางเพศที่บุคคลต้องการ&oldid=12545913"