ภาษาโวลาปุก

โวลาปุก
Volapük
สร้างโดย	โจฮานน์ มาร์ติน เชลเยอร์
การจัดตั้งและการใช้	นานาชาติ, ส่วนมากในยุโรป
จุดประสงค์	ภาษาประดิษฐ์ ภาษาช่วยสื่อสาร โวลาปุก
รหัสภาษา
ISO 639-1	vo
ISO 639-2	vol
ISO 639-3	vol

ภาษาโวลาปุก (Volapük) เป็นภาษาประดิษฐ์ คิดค้นโดย โจฮานน์ มาร์ติน เชลเยอร์ ในปี พ.ศ. 2422 – 2423 โดยนำคำศัพท์บางส่วนมาจากภาษาอังกฤษ ภาษาเยอรมัน และภาษาฝรั่งเศส โดยเชลเยอร์ได้ฝันไปว่าเทพเจ้าสั่งให้เขาสร้างภาษาประดิษฐ์สากล ถึงแม้ว่าในปี พ.ศ. 2432 จะมีคลับภาษาโวลาปุกมากถึง 283 คลับ มีตำราภาษาโวลาปุกมากถึง 316 เล่ม เขียนอยู่ใน 25 ภาษา และมีผู้เรียนนับล้านคน แต่สุดท้ายถูกแทนที่โดยภาษาเอสเปรันโตไปโดยมาก

อักขรวิธีและการอ่านออกเสียง

ภาษาโวลาปุกใช้ตัวอักษรละติน ประกอบด้วยตัวอักษร 27 ตัว ซึ่งมีรูปทั้งตัวพิมพ์ใหญ่และตัวพิมพ์เล็ก โดย 24 ตัวเหมือนตัวอักษรในภาษาอังกฤษ โดยไม่มีรูป Q และ W และบนตัวอักษรบางตัวมีเครื่องหมายพิเศษ ตัวอักษรทั้งหมดมีดังนี้

ตัวอักษรพิมพ์ใหญ่

A

Ä

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

Ö

P

R

S

T

U

Ü

V

X

Y

Z

ตัวอักษรพิมพ์เล็ก

a

ä

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

ö

p

r

s

t

u

ü

v

x

y

z

เสียงตามระบบสัทอักษรสากล

a~ɑ

ɛ~æ

b

tʃ~dʒ

d

e

f

g

h

i

ʃ~ʒ

k

l

m

n

o~ɔ

ø

p

r

s~z

t

u

y

v

ks

j

ts~dz

อัลเฟรด เอ. ผู้ประพันธ์ Comprehensive Volapük Grammar ได้เพิ่มเติมพยัญชนะของเสียงที่ปรากฏไม่บ่อยนักโดยเชลเยอร์ ซึ่งมีดังที่ปรากฏในภาพ

เสียงของตัวอักษร ä , ö และ ü เป็นเสียงแบบเดียวกับในภาษาเยอรมัน , C ออกเสียงคล้ายกับตัว ช , J ออกเสียงคล้ายกับตัว จ ตัวอักษร s ออกเสียงเป็นตัวอักษร z เมื่อตามหลังพยัญชนะมีเสียง เช่น bs , ds , gs , ls เหมือนกับในภาษาอังกฤษ

หมายเหตุ:ตัวอักษร ä , ö และ ü ไม่มีรูปแทนที่แบบ ae , oe และ ue เหมือนกับในภาษาเยอรมัน แต่เชลเยอร์เสนอให้ใช้รูปแทนที่ดังตารางต่อไปนี้ โดยตัวอักษรเหล่านี้ถูกบรรจุในรหัสยูนิโคดเวอร์ชัน 7.0 ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557

Ä	ä	Ö	ö	Ü	ü
Ꞛ	ꞛ	Ꞝ	ꞝ	Ꞟ	ꞟ

ตัวอักษร r

โวลาปุกเวอร์ชันของเชลเยอร์หลีกเลี่ยงการใช้ตัวอักษร r เนื่องจากเกรงว่าจะเป็นเสียงที่อ่านยากสำหรับชาวจีน ดังนั้นรากคำที่มีตัวอักษร r จะถูกเปลี่ยนไปเป็นตัวอักษร l เช่นคำว่า rose ในภาษาอังกฤษถูกเปลี่ยนเป็น lose อย่างไรก็ตาม หน่วยเสียงที่อ่านออกเสียงยากอื่นๆ ยังคงมีอยู่ เช่น ö /ø/ และ ü /y/ อารี เดอ ยอง เพิ่มตัวอักษร r เข้ามาภายหลัง

วงศัพท์

เชลเยอร์พัฒนาวงศัพท์โวลาปุกส่วนใหญ่มาจากภาษาอังกฤษ ผสมกับฝรั่งเศสและเยอรมันอีกเล็กน้อย

ไวยากรณ์

ไวยากรณ์ภาษาโวลาปุกมีพื้นฐานมาจากภาษาในยุโรปทั่วๆ ไป

คำนาม

คำนามเปลี่ยนแปลงตามจำนวนและตำแหน่ง แต่จะไม่เปลี่ยนตามเพศ

นี่คือคำนามรูปต่างๆ ของคำว่า vol ที่แปลว่าโลก

รูป	เอกพจน์	พหูพจน์
ประธาน	vol	vols
คำขยาย	vola	volas
กรรมรอง	vole	voles
กรรมตรง	voli	volis

คำนามในภาษาโวลาปุกมีสี่รูปเหมือนกับในภาษาเยอรมัน

คำคุณศัพท์

คำคุณศัพท์สร้างโดยการเติมวิภัตติ -ik โดยทั่วไปตามหลังคำนามที่ขยาย

คำสรรพนาม

คำสรรพนามจะขึ้นต้นด้วย o-

การใช้เป็นคำนามทั่วไป

คำว่าโวลาปุกยังสามารถแปลว่า ไร้สาระ หรือ เหลวไหล ในหลายๆ ภาษา เช่น สำนวน Det er det rene volapyk for mig (ฉันคิดว่ามันโวลาปุกสุดๆ เลย) ในภาษาดัตช์ คำว่า volapukaĵo ในภาษาเอสเปรันโตยังเป็นคำแสลงหมายถึงสิ่งไร้สาระได้ด้วย สำนวน Tio estas volapukaĵo al mi บางครั้งก็ใช้เหมือนสำนวนอังกฤษที่ว่า "it's Greek to me" (ฉันไม่เข้าใจมันเลย)