ภาษาอูบึก
| ภาษาอูบึก | |
|---|---|
| twaχəbza | |
| ประเทศที่มีการพูด | ตุรกี |
| ภูมิภาค | มันยัส, จังหวัด Balıkesir |
| สูญหาย | ตุลาคม พ.ศ. 2535 เมื่อ Tevfik Esenç เสียชีวิต |
| ตระกูลภาษา | |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-2 | cau |
| ISO 639-3 | uby |
ภาษาอูบึก (Ubykh language หรือ Ubyx) เป็นภาษากลุ่มคอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือใช้พูดโดยชาวอูบึกจนถึง พ.ศ. 2533
ไวยากรณ์[แก้]
ภาษาอูบึกเป็นภาษารูปคำติดต่อ เช่น /ʃəkʲʼaajəfanamət/ เราไม่อาจจะกลับไปได้ , /awqʼaqʼajtʼba/ ถ้าคุณเคยพูด การแบ่งแยกระหว่างคำนามกับคำกริยาไม่ชัดเจน คำนามบางคำใช้เป็นรากศัพท์ของคำกริยา เช่น /məzə/ เด็ก, /səməzəjtʼ/ ฉันเป็นเด็กคนหนึ่ง และคำกริยาที่เป็นคำนามได้ โดยเติมคำอุปสรรคสำหรับคำนาม เช่น /qʼa/ พูด, /səqʼa/ คำพูดของฉัน
คำนาม[แก้]
ระบบคำนามของภาษาอูบึกไม่ซับซ้อน มีสามการก โดยการกกรรมตรง-เกี่ยวพันมีโครงสร้างเหมือนกันแต่มีหน้าที่ต่างกัน ทำให้มีทั้งหมด 4 การก
- การกสัมบูรณ์ แสดงด้วยรากศัพท์ ใช้แสดงประธานของอกรรมกิริยาและกรรมตรงของสกรรมกิริยา เช่น /tət/ ผู้ชาย
- การกกรรมตรง-เกี่ยวพัน แสดงด้วย -/n/; แสดงประธานของสกรรมกิริยา เป้าหมายของกรรมรองหรือกรรมรองที่ไม่มีปัจจัยอื่น เช่น /məzən/ เด็ก (ในตำแหน่งกรรมของประโยค)
- การกสถานที่ แสดงด้วย -/ʁa/, ตรงกับคำว่า ใน บน หรือ ที่
การแสดงความเป็นเครื่องมือบางครั้งจัดเป็นอีกการกหนึ่ง คำปรบทจัดเป็นกรรมรอง คำนามไม่มีการแบ่งเพศ คำนำหน้านามคือ /a/- จำนวนแสดงเฉพาะนามในการกเกี่ยวพัน นามในการกสมบูรณ์แสดงรากศัพท์หรือปัจจัยของคำกริยา คำคุณศัพท์โดยทั่วไปใช้ปัจจัยคล้ายกับคำนาม
คำกริยา[แก้]
มีการแบ่งกาลเป็นอดีต ปัจจุบันและอนาคต และมีจุดมุ่งหมายไม่สมบูรณ์ กริยาสถานะและกริยาต่อเนื่องมีความแตกต่างกันแบบเดียวที่พบในภาษาอาหรับ คำกริยามีรูปประธานหลายรูป คำสันธาน และ แต่ แสดงโดยปัจจัยของคำกริยา คำกริยาวิเศษณ์และกริยาช่วยแสดงโดยปัจจัยของคำกริยาเช่นเดียวกัน
คำถาม[แก้]
แสดงโดยอุปสรรคหรือปัจจัยของคำกริยา เช่น
- คำถามใช่-ไม่ใช่ ใช้ -/ɕ/: /wana awbjaqʼaɕ/? คุณเห็นนั่นไหม?
- คำถามต้องการรายละเอียด ใช้ -/j/: /saakʲʼa wəpʼtsʼaj/? คุณชื่ออะไร?