ภาษาอาหรับจอร์แดน

ภาษาอาหรับจอร์แดน
اللهجة الأردنية
ประเทศที่มีการพูด	จอร์แดน
จำนวนผู้พูด	6.24 ล้านคน  (2016)
ตระกูลภาษา	แอโฟรเอชีแอติก เซมิติก เซมิติกกลาง อาหรับ อาหรับเลอวานต์ ตอนใต้ ภาษาอาหรับจอร์แดน
ภาษาถิ่น	Fellahi (ชนบท) Madani (เมือง)
ระบบการเขียน	ชุดตัวอักษรอาหรับ
รหัสภาษา
ISO 639-3	อย่างใดอย่างหนึ่ง: avl — [[บะดะวีลิแวนต์]] ajp — [[ลิแวนต์ใต้]]
ลิแวนต์ใต้   บะดะวีลิแวนต์

ภาษาอาหรับจอร์แดน (Jordanian Arabic) เป็นกลุ่มของสำเนียงย่อยของภาษาอาหรับเลอวานต์ ใช้พูดในราชอาณาจักรฮัชไมต์จอร์แดน โดยมีโครงสร้างของภาษาเป็นแบบของกลุ่มภาษาเซมิติก แต่ได้อิทธิพลทางรากศัพท์จากภาษาอังกฤษ ภาษาตุรกี และภาษาฝรั่งเศส มีผู้พูดมากกว่า 6 ล้านคน และเป็นที่เข้าใจกันในบริเวณเลอวานต์ จัดเป็นภาษาที่ใช้พูดในชีวิตประจำวันในจอร์แดน

สำเนียงย่อย

ภาษาอาหรับจอร์แดนเป็นภาษาพูดที่เข้าใจกันทั่วราชอาณาจักร แต่มีความผันแปรในแต่ละบริเวณ และตามสถานะเชิงเศรษฐกิจและสังคม โดยความผันแปรเกิดขึ้นในระดับการออกเสียง ไวยากรณ์ และคำศัพท์ โดยทั่วไปแบ่งเป็นสำเนียงย่อยได้ 3 สำเนียงคือ

• สำเนียงในเมือง สำเนียงนี้เกิดขึ้นเมื่อกำหนดให้อัมมานเป็นเมืองหลวงของจอร์แดน และเป็นการผสมผสานระหว่างภาษาของประชากรที่อพยพมาจากเฮารานทางภาคเหนือและโมอับทางภาคใต้ รวมทั้งปาเลสไตน์ เข้ามาสู่เมืองที่สร้างใหม่ ภาษาจะมีลักษณะผสมจากสำเนียงของภาษาอาหรับทั้งสามกลุ่ม โดยได้รับอิทธิพลจากภาษาอาหรับสำเนียงเฮารานมากที่สุด และใช้คำยืมจากภาษาอังกฤษมาก
• สำเนียงชนบท เป็นสำเนียงที่ใช้พูดโดยชาวจอร์แดนในชนบท และเมืองขนาดเล็กโดยทั่วไป แบ่งหยาบๆได้สองกลุ่มคือ
  • ภาษาอาหรับเฮาราน ใช้พูดทางเหนือของอัมมาน ระหว่างเอสซอลท์และแนวชายแดนซีเรีย และใช้พูดในดินแดนเฮารานที่อยู่ในซีเรียตอนใต้ จัดเป็นกลุ่มย่อยของสำเนียงทางใต้ของภาษาอาหรับเลอวานต์
  • ภาษาอาหรับโมอับ ใช้พูดทางใต้ของอัมมาน ในเมืองเช่น การัก ตาฟิละห์ มาอัน เชาบัก และชนบทในบริเวณอื่น ชื่อสำเนียงตั้งตามชื่อราชอาณาจักโมอับ ที่เคยตั้งอยู่ทางตอนใต้ของจอร์แดน จัดเป็นกลุ่มย่อยของสำเนียงทางใต้ของภาษาอาหรับเลอวานต์
• สำเนียงเบดูอิน ใช้พูดโดยชาวเบดูอิน ในจอร์แดน ส่วนใหญ่อยู่ในทะเลทรายทางตะวันออกของเทือกเขาจอร์แดน ภาษาที่ใช้ในบริเวณนี้ต่างจากสำเนียงที่ใช้พูดในเมืองและชนบท และจัดเป็นสำเนียงที่ค่อนข้างเข้าใจยาก รูปแบบการเน้นเสียงในคำใกล้เคียงกับภาษาอาหรับคลาสสิก มากกว่าภาษาอาหรับเบดูอิน

สถานะ

ภาษานี้ไม่มีสถานะเป็นภาษาราชการในจอร์แดน

การออกเสียง

สำหรับสำเนียงในเมือง ไม่มีวิธีมาตรฐานสำหรับการเขียน ส่วนใหญ่จะแทนเสียงพูดด้วยสัทอักษร หรืออักษรสำหรับภาษาอาหรับมาตรฐาน ในแต่ละคำของภาษาอาหรับจอร์แดน จะมีพยางค์หนึ่งที่เน้นหนักกว่าพยางค์อื่น และความหมายในการสื่อสารสำหรับชาวจอร์แดนขึ้นกับตำแหน่งของการเน้นคำ ทำให้ภาษานี้ยากสำหรับผู้ที่ไม่ได้พูดเป็นภาษาแม่

อิทธิพลจากภายนอก

ภาษาอังกฤษแบบอังกฤษมีอิทธิพลมากในภาษาอาหรับจอร์แดน จัดเป็นภาษากลางโดยพฤตินัยในหลายพื้นที่โดยเฉพาะทางตะวันตก และนำไปใช้เป็นคำยืม ภาษาอาหรับมาตรฐานสมัยใหม่ เป็นภาษาที่ใช้ในรายการโทรทัศน์ ใช้ในการอ่านและเขียนอย่างเป็นทางการ แต่ไม่เคยใช้ในการสนทนาตามปกติ ภาษาอาหรับมาตรฐานนี้เป็นภาษาที่ใช้เรียนในโรงเรียน นอกจากนั้น ภาษาอาหรับจอร์แดนยังได้รับอิทธิพลจากภาษาฝรั่งเศส ภาษาตุรกี และภาษาเปอร์เซีย คำยืมจากภาษาสเปนมีน้อย และมักใช้อย่างไม่เป็นทางการ.