ภาษาสิไรกิ
| ภาษาสิไรกิ | |
|---|---|
| سرائیکی; ਸਰਾਇਕੀ; सराइकी | |
| ประเทศที่มีการพูด | ปากีสถาน, อินเดีย[1], อัฟกานิสถาน[2] |
| จำนวนผู้พูด | ~14,000,000 คน (ไม่พบวันที่) |
| ตระกูลภาษา | อินโด-ยูโรเปียน
|
| ระบบการเขียน | อักษรอาหรับ,[3] อักษรคุรมุขี,[3] อักษรเทวนาครี[3] |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-2 | inc |
| ISO 639-3 | skr |
ภาษาสิไรกิ (ภาษาอูรดู: سراییکی ) หรือภาษามุนตานี (อักษรชาห์มูขี: ملتانی, อักษรคุรมุขี: ਮੁਲਤਾਨੀ, อักษรเทวนาครี: मुल्तानी)) หรือภาษาเสไรกิ ภาษามันตานี ภาษาปัญจาบใต้ เป็นภาษาที่ใช้พูดในจังหวัดสินธ์ และปัญจาบ ประเทศปากีสถาน มีผู้พูดราว 14 ล้านคน นอกจากนี้มีผู้พูดอีก 20,000 คนในอินเดียและอังกฤษ ที่มาของคำว่า “สิไรกิ” ยังไม่แน่นอน อาจมาจากภาษาสินธี แปลว่า “เหนือ” หรือภาษาสันสกฤต แปลว่า “พระอาทิตย์”
การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์และจำนวนผู้พูด[แก้]
ปัจจุบันผู้พูดภาษาสิไรกิส่วนใหญ่อยู่ในปากีสถาน ภาษานี้เป็นภาษากลางของผู้คนในบริเวณนั้นคือชาวบาโลช ชาวพาซตุน ชาวสินธ์และชาวปัญจาบ นอกจากนั้น ยังเป็นภาษาทางการค้าจนถึงปัจจุบัน ปัจจุบันมีประชาชนในบริเวณต่างๆของปัญจาบและเดรา อิสมาอิล ข่าน ใช้พูดเป็นภาษาแม่ เป็นภาษาที่ใช้พูดและเข้าใจอย่างกว้างขวางในฐานะภาษาที่สองทางเหนือและทางตะวันตกของสินธ์ไปจนถึงการาจี ที่ราบกัจฉิในบาลูชิสถาน ในอินเดีย รายงานใน พ.ศ. 2544 มีผู้พูดภาษาสิไรกีในอินเดียราว 70,000 คน ซึ่งเป็นลูกหลานของผู้อพยพมาจากปัญจาบตะวันตกหลังจากการแบ่งแยกอินเดียใน พ.ศ. 2490 ในอัฟกานิสถานมีผู้พูดภาษาสิไรกี สำเนียงกันดาฮารีในหมู่ชาวอัฟกานิสถานที่นับถือศาสนาฮินดู
ในปากีสถานรายงานไว้เมื่อ พ.ศ. 2524 ซึ่งมีผู้พูดภาษาสิไรกีเป็นภาษาแม่ 9.38% ต่อมาใน พ.ศ. 2541 เพิ่มเป็น 10.53% ในอินเดียมีผู้พูดสำเนียงมูลตานี 56,096 คน พูดสำเนียงพหาวัลปุรีอีกราว 11,873 คน ที่เหลือพูดสำเนียงอื่นๆ
ชื่อของภาษา[แก้]
คำว่าสไรกีเริ่มใช้ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2503 โดยผู้นำทางการเมืองและสังคมที่พยายามจะสร้างกลุ่มชาติพันธุ์สไรกีและสร้างมาตรฐานของภาษาเขียนขึ้นมา คำว่าสไรกีมาจากคำว่าเสาวีรา (سوویرا) ซึ่งเป็นชื่อรัฐเก่าในอินเดีย และเมื่อเติมปัจจัย –ki ให้คำว่าเสาวีรา ทำให้กลายเป็นเสาวีรากี และเกิดการลดเสียงเหลือเพียงสไรกี ส่วน George Abraham Grierson รายงานว่าสิไรกีมาจากภาษาสินธี สิโรหมายถึงทางเหนือ ส่วนในมหาวิทยาลัยในปากีสถานที่เปิดสอนภาษานี้ จะใช้ชื่อภาษาว่าสไรกี
การจัดจำแนก[แก้]
ภาษาสิไรกี ภาษาสินธี และภาษาปัญจาบเป็นภาษาในกลุ่มภาษาอินโด-อารยันเช่นเดียวกัน ภาษาปัญจาบและภาษาสิไรกีสามารถเข้าใจกันได้ดี มีความแตกต่างกันเฉพาะเสียงพยัญชนะ และโครงสร้างของกริยา
ระบบการเขียน[แก้]
ภาษาสิไรกีมีระบบการเขียน 3 แบบคือ อักษรเปอร์เซีย โดยมีอักษร 42 ตัว ยืมมาจากอักษรอูรดู 37 ตัว และพิเศษเฉพาะภาษาสิไรกี 5 ตัว ผู้นับถือศาสนาฮินดูจะใช้อักษรคุรมุขีหรืออักษรเทวนาครี และมีการปริวรรตระหว่างภาษาสิไรกีที่เขียนด้วยอักษรเปอร์เซียและเทวนาครี
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "Siraiki Language, Literature, Art and Culture". Siraikipoint. สืบค้นเมื่อ 2007-07-14.
- ↑ "Introduction". Afghan Hindu. สืบค้นเมื่อ 2007-12-08.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "An Article about Siraiki Scripts". Siraiki Language. สืบค้นเมื่อ 2007-12-08.
บทความเกี่ยวกับภาษานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ภาษา