พูดคุย:บัวสี่เหล่า
| |||||
จากบทความ ที่ได้เขียนไว้ว่า
"อนึ่ง มีความสับสนถึงเรื่องการเปรียบบุคคลด้วยบัว 3 เหล่าตามนัยพระไตรปิฎก คือสับสนนำข้อความในปุคคลวรรค ที่เปรียบบุคคลเป็น 4 เหล่า [3] มาปะปนกับข้อความในอรรถกถา (คัมภีร์ชั้นหลัง) ที่เปรียบดอกบัวเป็น 4 เหล่า[4] ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิด เพราะในพระไตรปิฏกพระพุทธองค์ตรัสเปรียบบุคคลเหมือนดอกบัวเพียง 3 เหล่าเท่านั้น"
และ ข้อความว่า
"ตามนัยอรรถกถา ได้อธิบายบุคคล 4 ในปุคคลวรรค พระไตรปิฏก ปนกับอุปมาเปรียบบุคคลด้วยดอกบัว 3 เหล่าใน มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ [6] โดยลงความเห็นว่าบุคคล 4 ที่พระพุทธองค์ตรัสในปุคคลวรรค เปรียบกับดอกบัว 3 เหล่า (โดยเพิ่มบัวเหล่าที่ 4 เข้าไปในบุคคล 4 ในปุคคลวรรค) ดังนี้"
ควรอธิบายว่า
พระพุทธองค์ทรงจำแนกบุคคลออกเป็นสี่เหล่า และบัว ๔ เหล่า แต่ทรงแสดงเพียง ๓ เหล่า ในพระสูตร ในมัชฌิมปัณณาสก์
โดยอรรถกถาได้อธิบายไว้ว่า "บัวเหล่าที่ ๔" นั้นไม่ควรขึ้นสู่พระบาลี(ในมัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์) ดังความว่า ..
"ดอกบัวเหล่าใดจักไม่บาน จักเป็นภักษาแห่งปลาและเต่าอย่างเดียว ดอกบัวเหล่านั้น ท่านไม่ควรนำขึ้นสู่บาลีได้แสดงไว้ชัดแล้ว"
โดยอรรถจารย์ ได้อธิบายว่า
" ในสัตว์ ๔ จำพวกนั้น การแสดงธรรมของพระผู้มีพระภาคเจ้า ย่อมสำเร็จประโยชน์แก่บุคคล ๓ จำพวกในอัตภาพนี้แล. "
ซึ่ง พระพุทธเจ้าตรัสแสดงบัวไว้ ๓ เหล่าในที่นั้น เพราะประสงค์จะกล่าวถึง "บุคคลที่พระธรรมของพระองค์จะสำเร็จประโยชน์ให้ได้" เท่านั้น อันเป็นเทศนาวิลาส เป็นความงามในการแสดงธรรมของพระพุทธองค์ ที่จะไม่กล่าวถึง เหล่าที่สี่ในสูตรนั้น (แต่ไม่ได้หมายความว่า เหล่าที่สี่ อันเป็น ปทปรมบุคคล จะไม่มี)
อันที่จริง ในพระไตรปิฎก ก็มีแสดง เรื่อง บุคคล สี่ประเภท ชัดอยู่แล้วทั้งใน
ปุคคลปัญญัติปกรณ์ จตุกกนิทเทศ http://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=36.2&item=108&items=1&preline=0&pagebreak=0
และ อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต ปุคคลวรรคที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=21&A=3712&Z=3834
[๑๓๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก ๔ จำพวกเป็นไฉน คือ อุคฆฏิตัญญู ผู้อาจรู้ธรรมแต่พอท่านยกหัวข้อขึ้นแสดง ๑ วิปจิตัญญู ผู้อาจรู้ธรรมต่อเมื่อท่านอธิบายความแห่งหัวข้อนั้น ๑ เนยยะ ผู้พอแนะนำได้ ๑ ปทปรมะ ผู้มีบทเป็นอย่างยิ่ง ๑
การอธิบายในลักษณะว่า อรรถกถากล่าวเกินพระไตรปิฎก อรรถกถากล่าวขัดแย้งพระไตรปิฎก ชื่อว่าเป็นการกล่าวคำที่ไม่จริง อรรถกถาไม่ได้กล่าวแต่งเติมเอาเอง แต่เป็นพุทธมัตตัญญู ผู้รู้พุทธาธิบาย และได้อธิบายให้เราทราบว่า พระพุทธองค์ ตรัสเช่นนี้ๆ ในสูตรนี้ เพราะเหตุอย่างนี้ๆ จะเห็นได้ว่า ในบางพระสูตรก็แสดงพิสดารบ้าง สังเขปบ้าง อันเป็นเทศนาวิลาส การแสดงในเชิง จับผิดว่า อรรถกถาแสดงผิดไปจากพระไตรปิฎกบ้าง หรือแย้งพระไตรปิฎกบ้าง เป็นการสร้างความแตกแยกให้แก่ธรรมวินัย ด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ที่พบเห็นได้บ่อยๆ อันเป็นอกุศลกรรมที่มีโทษแก่ผู้แสดงผู้นั้นเอง จึงขอให้สาธุชนทั้งหลาย ช่วยกันระมัดระวังรอบคอบ ในการรักษาพระศาสนาสืบไปด้วย
--ThePathOfPurity 00:43, 13 พฤศจิกายน 2554 (ICT)