คลองมหานาค

บทความนี้เป็นเรื่องราวของคลองมหานาค กรุงเทพมหานคร สำหรับคลองในสมัยกรุงเก่า ดูที่ คลองมหานาค พระนครศรีอยุธยา

ไฟล์:KlongMahanak.JPG

คลองมหานาค สมัยรัชกาลที่ 4

คลองมหานาค เป็นคลองขุดที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงโปรดเกล้าฯให้ขุดต่อจากคลองคูเมืองเดิม ตรงเหนือวัดสะแก ตรงไปทางทิศตะวันออก เมื่อ พ.ศ. 2328 พระราชทานนามว่า"คลองมหานาค" ตามแบบอย่างคลองมหานาคที่วัดภูเขาทอง นอกเขตพระนครที่กรุงเก่า ต่อมาทรงสถาปนาวัดสระแกเป็นพระอารามหลวง จึงพระราชทานนามใหม่ว่า วัดสระเกศ วัตถุประสงค์ของการขุดคลองนี้ก็เพื่อให้ใช้เล่นเพลงเรือดอกสร้อยสักวาในฤดูน้ำหลาก เหมือนประเพณีดั้งเดิมสมัยกรุงศรีอยุธยา

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯให้ขุดคลองผดุงกรุงเกษมให้เป็นคลองคูเมืองชั้นนอก ตัดกับคลองมหานาค บริเวณวัดบรมนิวาส คลองมหานาคช่วงถัดออกไปจากบริเวณนี้เรียกว่า "คลองบางกะปิ" จนถึงวังสระปทุม ไปถึงหัวหมาก คลองตัน ผ่านบางขนากไปออกแม่น้ำบางปะกง รวมเรียกว่า คลองแสนแสบ