พระไพรีพินาศ

พระไพรีพินาศ

พระไพรีพินาศ เป็นพระพุทธรูปพระรัตนสัมภวพุทธะ ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ ณ เก๋งบนชั้นสองด้านทิศเหนือของพระเจดีย์ใหญ่ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร

ประวัติ

เมื่อราว พ.ศ. 2391 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีผู้นำพระพุทธรูปองค์หนึ่งมาถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขณะยังผนวชอยู่ที่วัดบวรนิเวศวิหาร และพระพุทธรูปองค์นี้แสดงอภินิหารให้อริราชศัตรูที่คิดปองร้ายพระองค์ต่างมีอันเป็นไป และพ่ายแพ้ภัยตนเอง พระองค์จึงโปรดให้ถวายพระนามของพระพุทธรูปองค์สำคัญนี้ว่า "พระไพรีพินาศ" โดยมีหลักฐานเป็นกระดาษซึ่งพบในพระไพรีพินาศเจดีย์ มีอักษรเขียนว่า "พระสถูปเจดียสิลาบัลลังองค์ จงมีนามว่า พระไพรีพินาศเจดียเทิญ" และอีกด้านเขียนว่า "เพราะตั้งแต่ทำแล้วมา คนไพรีก็วุ่นวายยับเยินไปโดยลำดับ" หลักฐานดังกล่าวได้ค้นพบเมื่อวันจันทร์ที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2507 ระหว่างการซ่อมแซมพระเจดีย์ 96 ปี วัดบวรนิเวศวิหาร

ลักษณะทางกายภาพ

เป็นพระพุทธรูปศิลาขนาดย่อม หน้าตักกว้าง 33 ซม. และมีความสูงถึงปลายรัศมี 53 ซม. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพได้มีพระวินิจฉัยในสาส์นสมเด็จว่า "พระไพรีพินาศเป็นพระพุทธรูปแบบมหายานปางประทับ นั่งประทานอภัย กล่าวคือ มีพระพุทธลักษณะเหมือนพระปางมารวิชัยหัตถ์ขวาที่วางอยู่บนพระชานุหงายขึ้น"