ผู้ใช้:Mattis/วัง
การจะใช้คำว่า ปราสาท หรือ วัง หรือ คฤหาสน์ อาจจะพิจารณาเป็นแนวทางได้จากหลักเกณฑ์ที่นำมาจากคำอธิบายของบทความเกี่ยวกับ ปราสาท หรือ วังในภาษาอังกฤษข้างล่าง
เหตุผลต่างๆ เหล่านี้เป็นเพียงข้อแนะนำไม่ตายตัว เช่น วังเบล็นไฮม์ ในอังกฤษตามตัวอักษรแล้วควรจะเรียกว่า “คฤหาสน์” แต่ด้วยเจ้าของภาษาเรียกว่า “วัง” เพราะประวัติความเป็นมาของความทะเยอทะยานของผู้สร้างจึงได้รับสมญาว่า “วัง” หรือ พระราชวังแฮมพ์ตันคอร์ท เรียกว่าพระราชวังเหมาะกว่าที่จะเรียกว่า “คฤหาสน์” ตามตัวอักษรเพราะเคยเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ของอังกฤษหลายพระองค์มาก่อน หรือ ปราสาทโดรโก (Castle Drogo) ซึ่งไม่ใช่ปราสาทจริงแต่ผู้สร้างจงใจจะสร้างให้เหมือนปราสาทในยุคกลางถ้าแปลว่า “คฤหาสน์โดรโก” ก็ถูกต้องตามคำจำกัดความทางภาษาแต่ไม่ได้ความหมายทางภาพพจน์และความตั้งใจของผู้สร้าง
ฉะนั้นการจะเรียกว่า “ปราสาท” หรือ “วัง” หรือ “คฤหาสน์” ก็ควรจะศึกษาจากการคำที่เจ้าของภาษาใช้, ลักษณะหรือที่ตั้ง และประวัติความเป็นมาของสิ่งก่อสร้าง แต่การจะใช้คำใดก็ตามแม้แต่เจ้าของภาษาเองก็มักจะใช้ลักษณะรูปทรงทางสถาปัตยกรรมหรือที่ตั้งของสิ่งก่อสร้างเป็นเครื่องวัด
- ป้อมปราการ (ภาษาอังกฤษ: fort หรือ fortress; ภาษาฝรั่งเศส: Château-fort หรือ Château) หมายถึงสิ่งก่อสร้างทางการทหารที่สร้างขึ้นเพื่อป้องกันข้าศึก โดยทั่วไปมิใด้สร้างสำหรับเป็นที่อยู่อาศัย มักจะสร้างกันในยุคกลาง
- ปราสาท (ภาษาอังกฤษ: Castle; ภาษาฝรั่งเศส: Château-fort หรือ Château; ภาษาเยอรมัน: Burg หรือ Schloss; ภาษาสเปน: Slcázar; ภาษาเช็ก: Hrad; ภาษารัสเซีย: Kremlin; ภาษาญึ่ปุ่น: Shiro) หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่สร้างขึ้นสำหรับการป้องกันข้าศึกซึ่งมักจะเกิดในยุคกลาง และใช้เป็นที่อยู่อาศัยของขุนนางหรือเจ้าผู้ครองนครซึ่งแตกต่างจาก ป้อมปราการ ในปัจจุบันบางครั้งจะรวมเรียกสิ่งก่อสร้างที่สร้างในยามสงบบางแห่งที่มีลักษณะคล้ายสิ่งก่อสร้างที่สร้างเพื่อป้องกันข้าศึกในยุคกลางเช่นมีหอคอยหรือสร้างบนภูเขาเช่นปราสาทนอยชวานชไตน์ หรือ ปราสาทโฮเฮ็นชวานเกา แต่บางปราสาทก็วิวัฒนาการมาเป็นที่อยู่อาศัย เช่น พระราชวังวินด์เซอร์ ซึ่งภาษาอังกฤษยังใช้คำว่า “Castle” เรียก
สำหรับภาษาเยอรมันโดยทั่วไป Burg เป็นปราสาทที่มีความสำคัญทางยุทธศาสตร์ที่สร้างก่อนสิ้นสุดยุคกลาง Schloss สร้างหลังยุคกลางแต่มิได้ใช้ในทางยุทธศาสตร์ แต่มักจะตั้งอยู่บนที่สูงเช่น ปราสาทโฮเฮ็นชวานเกา จึงนิยมเรียกกันว่า “ปราสาท” แทนที่จะเรียกว่า “วัง” ตามที่ควรเรียก นอกจากนั้นคำว่า “ปราสาท” โดยทั่วไปยังใช้เรียกซากปราสาทด้วย
- พระราชวัง (ภาษาอังกฤษ: Palace; ภาษาฝรั่งเศส: Château; ภาษาเยอรมัน: Schloss) หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่สร้างที่ใช้เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ เช่น พระราชวังแวร์ซายส์
- วัง (ภาษาอังกฤษ: Palace; ภาษาฝรั่งเศส: Château; ภาษาเยอรมัน: Schloss; ภาษาเช็ก: Zámek) หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่สร้างขึ้นสำหรับเป็นที่อยู่อาศัยในยามสงบของเจ้านายหรือขุนนางสืบตระกูล และมักจะหมายถึงสิ่งก่อสร้างที่สร้างหลังยุคกลาง หรือสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ที่ตั้งบนที่ราบ เช่น วังเชอนงโซ และวังอื่นๆ ในบริเวณลุ่มแม่น้ำลัวร์
- คฤหาสน์ หมายถึงสิ่งก่อสร้างที่สร้างที่ใช้เป็นที่อยู่อาศัยของขุนนางหรือผู้มีอันจะกิน คำว่า “คฤหาสน์” อาจจะใช้กับสิ่งก่อสร้างที่เรียกกันในภาษาต่างประเทศว่า หรือบางครั้งก็เรียกตามเจ้าของภาษา
- ภาษาอังกฤษ: ภาษาอังกฤษใช้คำหลายคำในการเรียกสิ่งก่อสร้างใหญ่สำหรับใช้เป็นที่อยู่อาศัยดังนี้
- Stately home - คฤหาสน์ภูมิฐาน เช่น คฤหาสน์วิลท์ตัน
- Country house คฤหาสน์ชนบท เช่น คฤหาสน์ฟ็อกซฮิลล์
- House - คฤหาสน์ เช่น คฤหาสน์เดนสฟิลด์ (Danesfield House) หรือ คฤหาสน์แช็ตสเวิร์ธ (Chatsworth House)
- Court - เช่น คฤหาสน์โอ้คลีย์คอร์ท (Oakley Court)
- Castle - ที่ใช้เป็นที่อยู่ของขุนนางเช่น คฤหาสน์เพ็คฟอร์ตันคาสเซิล (Peckforton Castle) หรืออาจจะเรียกว่า “ปราสาทเพ็คฟอร์ตัน” หรือ คฤหาสน์ฮาวเวิร์ดคาสเซิล (Castle Howard)
- Abbey - แอบบีที่เปลี่ยนมือไปเป็นของคฤหัสถ์ เช่น คฤหาสน์โวเบิร์นแอบบี (Woburn Abbey) การใช้คำว่าคฤหาสน์นำหน้าเช่นนี้ทำให้ทราบว่าเป็นสิ่งก่อสร้างที่มิได้เป็นคริสต์ศาสนสถานแล้วแต่ถูกยึดมาเป็นของคฤหัสถ์และใช้สำหรับเป็นที่อยู่อาศัย
- Priory - คริสต์ศาสนสถานที่เดิมเป็นไพรออรี แต่ต่อมาเปลี่ยนมือไปเป็นของคฤหัสถ์ เช่น คฤหาสน์เบรดซอลล์ (Breadsall Priory)
- Hall - เช่น คฤหาสน์ฮาร์ดวิคฮอลล์ (Hardwick Hall) หรือ คฤหาสน์ดอร์โฟลด์ฮอลล์ (Dorfold Hall)
- Park - เช่น คฤหาสน์เรสท์พาร์ค (Wrest Park)
- Mansion - เช่น คฤหาสน์โอลด์เวย์ (Oldway Mansion)
- Manor house - เช่น คฤหาสน์แวดเดสดอนมาเนอร์ (Waddesdon Manor)
- Place - เช่น คฤหาสน์แกลดเดสเด็นเพลซ (Gaddesden Place)
- Tower - เช่น คฤหาสน์เมนท์มอร์เทาเออร์ส (Mentmore Towers)
ภาษาฝรั่งเศส Château อาจจะใช้สำหรับ:
- “ปราสาท” เช่น ปราสาทดินอง (Château de Dinan) ที่เป็นสิ่งก่อสร้างที่เป็นป้อมปราการที่สร้างขึ้นในยุคกลาง
- “พระราชวัง” เช่น พระราชวังฟงแตนโบล (Château de Fontainebleau) ที่เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ฝรั่งเศสบางพระองค์
- “วัง” เช่น วังเชอนงโซ (Château de Chenonceau) ที่เป็นที่พำนักของพระสนมในพระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1 แห่งฝรั่งเศสที่มีขนาดใหญ่โตโอ่อ่า
- “คฤหาสน์” เช่น คฤหาสน์แฟร์ริเยร์ (Château de Ferrières) ซึ่งเป็นคฤหาสน์แบบฟื้นฟูเรอเนซองส์ ที่สร้างในคริสต์ศตวรรษที่ 19 สำหรับบารอนเจมส์ เมเยอร์ เดอ รอธไชล์ด