ปุ่มหิน

ปุ่มหิน หรือ ปุ่มไม้ (อังกฤษ: Boss) ทางสถาปัตยกรรมหมายถึงปุ่มที่ยื่นออกมาซึ่งอาจจะทำด้วยหินหรือไม้ก็ได้ ปุ่มหินมิใช่ หินหลัก (Keystone) เพราะปุ่มหินใช้เป็นเครื่องตกแต่งเท่านั้นแต่หินหลักเป็นหินที่ใช้ยึดโครงสร้างเข้าด้วยกัน
ตัวอย่างของปุ่มหินหรือปุ่มไม้ที่พบบ่อยคือบนเพดานสิ่งก่อสร้างโดยเฉพาะตรงที่สันเพดานโค้งตัดกัน ในสถาปัตยกรรมกอธิคปุ่มหินจะแกะสลักอย่างสวยงามเป็นใบไม้ ดอกไม้ ตราประจำตระกูล[1], พระเยซู, พระเจ้าแผ่นดิน , นักบุญ, นางฟ้าเทวดา หรือรูปตกแต่งอื่นๆ ซึ่งบางครั้งอาจจะเป็นสัตว์ นก หรือหน้าคนบางครั้งอาจจะเป็นรูปอัปลักษณ์ที่เรียกว่า Green Man ที่จะพบเห็นบ่อยๆ ทฤษฎีหนึ่งกล่าวว่าการใช้ปุ่มหินหรือปุ่มไม้ระหว่างจุดที่สันเพดานมาตัดกันก็เพื่อซ่อนรอยตำหนิระหว่างรอยต่อ เท็จจริงเท่าใดไม่มีการยืนยัน แต่ปุ่มกลายมาเป็นสิ่งประดับตกแต่งไปโดยปริยาย
ปุ่มหินเป็นสิ่งสำคัญในการก่อสร้างในสมัยสถาปัตยกรรมคลาสสิก เมื่อตัดหินเป็นก้อนหยาบๆ ที่เหมืองหินช่างหินจะทิ้งปุ่มไว้อย่างน้อยด้านหนึ่งเพื่อจะได้สะดวกต่อการขนย้ายหินไปที่ที่ต้องการ เมื่อไปถึงปุ่มนี้ก็ยังช่วยให้การยกหินให้เข้าที่เข้าทางได้ง่ายขึ้น ตัวอย่างที่เห็นชัดคือที่วัดเซเกสตาที่ซิซิลี ที่ยังสร้างไม่เสร็จ ปุ่มเหล่านี้ยังเห็นได้ชัดโดยเฉพาะที่ฐานทำให้เราได้ศึกษาวิธีก่อสร้างของกรีก
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Stephen Friar, Ed. A Dictionary of Heraldry. (Harmony Books, New York: 1987), 183.
ดูเพิ่ม[แก้]
Gallery[แก้]
ปุ่มไม้ที่วัดเซ็นต์โพรบัสและเซ็นต์ไฮยาซินท์ (St. Probus and St. Hyacinth) ที่บริสแลนด์ (Brisland) อังกฤษ
ปุ่มหินที่มหาวิหารแฮรฟอร์ด อังกฤษ
ปุ่มหินที่มหาวิหารวูสเตอร์ อังกฤษ
ปุ่มหินที่มหาวิหารวูสเตอร์ อังกฤษ
วัด Blessed Virgin Mary ที่เชลมโน (Chełmno) ประเทศโปแลนด์
มหาวิหารบาร์เซโลนา ประเทศสเปน
ปุ่มหินนักบุญจอร์จฆ่ามังกร มหาวิหารบาร์เซโลนา ประเทศสเปน
ปุ่มหินเป็นรูปกริฟฟินที่แอบบีคาร์ดูแอง (Cadouin Abbey) ประเทศฝรั่งเศส
ปุ่มหินเป็นรูปพระแม่มารีและพระบุตร ประเทศเยอรมนี