คลองบางแก้ว (จังหวัดอ่างทองและจังหวัดพระนครศรีอยุธยา)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

คลองบางแก้ว เป็นคลองที่แยกจากแม่น้ำเจ้าพระยาในตำบลบางแก้ว จังหวัดอ่างทอง ไหลไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ผ่านตำบลบ้านอิฐ ตำบลบ้านรี เข้าเขตจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผ่านตำบลบ้านนา ตำบลบ้านขวาง ตำบลท่าตอ ตำบลบ้านใหม่ อำเภอมหาราช ไหลไปบรรจบกับแม่น้ำลพบุรีที่ตำบลหัวไผ่ อำเภอมหาราช คลองบางแก้วมีความยาวประมาณ 15 กิโลเมตร[1]

เดิมทีคลองบางแก้วเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาสายเดิม ในรัชกาลสมัยสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ เมื่อมีการขุดคลองหน้าศาลากลางจังหวัดอ่างทองไปทางอำเภอป่าโมก แม่น้ำตอนนี้จึงตื้นเขิน จนเมื่อ พ.ศ. 2356 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยโปรดให้เจ้าพระยาอภัยภูธรที่สมุหนายกเป็นแม่กองปิดทำนบกั้นน้ำที่เมืองอ่างทอง เพื่อให้สายน้ำไหลตลอดคลองบางแก้ว[2] แต่ไม่สำเร็จ ทำนบพังทลายเนื่องจากทานกระแสน้ำไม่ไหว[3] (ภายหลังจึงย้ายเมืองอ่างทองไปตั้งที่ปากคลองบางแก้ว)

แหล่งน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณปากคลองบางแก้วที่ตำบลบางแก้ว เป็นแหล่งน้ำที่มีความสำคัญในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตั้งแต่รัชกาลที่ 1 ถึง รัชกาลที่ 4 และรัชสมัยรัชกาลที่ 9 ได้ใช้น้ำจากแม่น้ำสำคัญในประเทศ 5 สาย ซึ่งแหล่งน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณปากคลองบางแก้ว ตำบลบางแก้ว เป็นหนึ่งในแหล่งน้ำที่ใช้ทำพิธีเสกน้ำสำหรับถวายเป็นน้ำอภิเษกและน้ำสรงมูรธาภิเษกในพระราชพิธีเสด็จขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติบรมราชาภิเษกและใช้น้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาตักที่กลางแม่น้ำเจ้าพระยาปากคลองบางแก้ว ตำบลบางแก้ว มาประกอบพิธีเสกน้ำ[4]

อ้างอิง[แก้]

  1. "อ่างทองของเรา" (PDF). p. 261.
  2. "เรื่องปิดน้ำบางแก้ว". วัชรญาณ.
  3. ปรีดี พิศภูมิวิถี. "เมืองอ่างทองในมิติประวัติศาสตร์อยุธยา". Journal of the faculty of Arts, Silpakorn University: 270.
  4. "แหล่งน้ำที่จะใช้ในการประกอบพิธีพลีกรรมตักน้ำสำหรับทำน้ำอภิเษกของจังหวัดอ่างทอง". สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดอ่างทอง.