คลองบางประทุน

คลองบางประทุน เป็นคลองในเขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร ที่เชื่อมระหว่างคลองสนามชัยกับคลองภาษีเจริญ มีความยาวประมาณ 4 กิโลเมตร คำว่า "ประทุน" แปลว่า "หลังคา" เพราะมีแมกไม้ดุจหลังคาประทุนที่ให้ร่มเงา มีวัดที่ตั้งอยู่ริมคลองคือ วัดแก้วไพฑูรย์และวัดบางประทุนนอก

ประวัติ

ชุมชนบางประทุน เป็นย่านชุมชนชาวสวนดั้งเดิมตั้งแต่สมัยอยุธยา มีวัดสมัยอยุธยาตั้งอยู่ริมคลอง เช่น วัดบางประทุนใน ที่ลักษณะอุโบสถมหาอุดแบบที่นิยมในสมัยอยุธยา สุนทรภู่พรรณนาถึงคลองบางประทุนในนิราศเมืองเพชรว่า

บางประทุนเหมือนประทุนได้อุ่นจิต		พอป้องปิดเป็นหลังคานิจจาเอ๋ย
หนาวน้ำค้างพร่างพรมลมรำเพย		พิงเขนยนอนอุ่นประทุนบัง

ในช่วง พ.ศ. 2500 ในยุคที่ตลาดน้ำวัดไทรรุ่งเรือง คลองบางประทุนเป็นแหล่งผลิตงอบแหล่งสำคัญแหล่งหนึ่งในฝั่งธนบุรี ในยุคนั้นพื้นที่ตลอดแนวคลองบางประทุนชาวบ้านจะปลูกพืชหลัก เช่น กล้วย ลิ้นจี่ ส้ม มะพร้าวละมุด และส้มโอ บางประทุนยังเป็นแหล่งปลูกมะพร้าวน้ำหอมขึ้นชื่อของไทยด้วย โดยมีแหล่งค้าส่งเป็นตลาดน้ำวัดไทร โดยเป็นศูนย์กลางจากผู้เดินทางมาจากภาษีเจริญ เชื่อมต่อไปกับจังหวัดสุพรรณบุรี มหาชัย แม่กลอง หรือราชบุรี

ภายหลังการตัดถนนพระรามที่ 2 ถนนเอกชัย และถนนกัลปพฤกษ์ ทำให้เส้นทางทางน้ำลดบทบาทลง ส่งผลต่อชีวิตของผู้คนในชุมชนจนพื้นที่ดินหลายแปลงต้องเปลี่ยนเจ้าของโฉนดกันบ่อยครั้ง ราคาที่ดินของบางประทุนในปัจจุบันมีมูลค่าแตะ 10 ล้านบาท และอาจยิ่งเพิ่มสูงขึ้นไปอีกหากมีการเปลี่ยนมือเจ้าของ เหตุเพราะทำเลที่ดินอยู่ใกล้เมือง และสามารถออกต่างจังหวัดผ่านเส้นกาญจนาภิเษก

การทำสวนในปัจจุบันของชุมชนย่านคลองบางประทุน ใช้วิธีการทำสวนดั้งเดิม คือ สวนขนัดล่างหรือขนัดใกล้บ้านจะปลูกพืชผักสวนครัวประเภท ขิง ข่า ตะไคร้ มะกรูด โหระพา กะเพรา ชะพลู รวมทั้งผลไม้บางชนิดที่มีราคาแพง ลิ้นจี่ กระท้อน ชมพู่ ฯลฯ ส่วนขนัดที่อยู่เหนือขึ้นไปจะเป็นผลไม้ที่ปลูกเป็นจำนวนมาก หรือปลูกเต็มทั้งขนัด เช่น มะม่วง มะปราง สำหรับสวนขนัดใหญ่ นิยมปลูก กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม ส้มโอ ส้มเขียวหวาน มะพร้าวน้ำหอม ซึ่งชาวสวนนิยมปลูกแซมสลับกับมะพร้าว