ข้อบังคับวิทยุ สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ

ข้อบังคับวิทยุ สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ

ประเภท	สนธิสัญญา
สถานะ ทางกฎหมาย	กฎหมายระหว่างประเทศ
เขตอำนาจ	ระหว่างประเทศ
ประเทศ ในสนธิสัญญา	22 ธันวาคม พ.ศ. 2535 (2535-12-22)
รุ่นปัจจุบัน	ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2563

ข้อบังคับวิทยุ สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (อังกฤษ: ITU Radio Regulations: RR) เป็นเอกสารพื้นฐานของสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITU) ที่ควบคุมกฎหมายของประเทศต่าง ๆ ในกิจการวิทยุคมนาคมและการใช้คลื่นความถี่วิทยุ เป็นส่วนเสริมของรัฐธรรมนูญและอนุสัญญาของ ITU และสอดคล้องกับข้อบังคับโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITR) ข้อบังคับวิทยุ สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศประกอบและควบคุมส่วนหนึ่งของสเปกตรัมแม่เหล็กไฟฟ้าที่จัดสรร (รวมถึง: สเปกตรัมความถี่วิทยุ) ตั้งแต่ 9 kHz ถึง 300 GHz

โครงสร้าง

ข้อบังคับวิทยุ สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศรุ่นปัจจุบันที่ได้รับอนุมัติในปัจจุบัน (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2555) มีโครงสร้างดังนี้:

• เล่มที่ 1 – เนื้อหา
  • หมวด I – คำศัพท์เฉพาะทางและลักษณะทางเทคนิค
    • ส่วน I – ข้อกำหนดทั่วไป (ข้อ 1.1-1.15)
    • ส่วน II – ข้อกำหนดเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการจัดการความถี่ (ข้อ 1.16-1.18)
    • ส่วน III – กิจการวิทยุคมนาคม (ข้อ 1.19-1.60)
    • ส่วน IV – สถานีวิทยุและระบบ (ข้อ 1.61-1.115)
    • ส่วน V – เงื่อนไขการดำเนินงาน (ข้อ 1.116-1.136)
    • ส่วน VI – ลักษณะของการแพร่และอุปกรณ์วิทยุ (มาตรา 1.137-1.165)
    • ส่วน VII – การแบ่งปันความถี่ (ข้อ 1.166-1.176)
    • ส่วน VIII – ศัพท์เทคนิคที่เกี่ยวข้องกับอวกาศ (มาตรา 1.177-1.191)
  • หมวด II – ความถี่
  • หมวด III – การประสานงาน การแจ้ง และการบันทึกการกำหนดความถี่และการปรับเปลี่ยนแผน
  • หมวด IV – การรบกวน
  • หมวด V – บทบัญญัติทางปกครอง
  • หมวด VI – ข้อกำหนดสำหรับกิจการและสถานี
  • หมวด VII – การสื่อสารเหตุร้ายและความปลอดภัย
  • หมวด VIII – กิจการทางการบิน
  • หมวด IX – กิจการทางทะเล
  • หมวด X – บทบัญญัติสำหรับการบังคับใช้ข้อบังคับวิทยุ
• เล่มที่ 2 – ภาคผนวก
• เล่มที่ 3 – มติและข้อเสนอแนะ
• เล่มที่ 4 – คำแนะนำของ ITU-R รวมเข้าไว้โดยการอ้างอิง
• แผนที่ที่จะใช้ตามภาคผนวก 27

คำจำกัดความ

ข้อบังคับวิทยุ จำกัดความได้ว่า

• การจัดสรรคลื่นความถี่ต่างๆ ให้กับกิจการวิทยุคมนาคมต่าง ๆ
• พารามิเตอร์ทางเทคนิคบังคับที่สถานีวิทยุต้องสังเกต โดยเฉพาะเครื่องส่งสัญญาณ
• ขั้นตอนการประสานงาน (รองรับความเข้ากันได้ทางเทคนิค) และการแจ้งเตือน (การบันทึกอย่างเป็นทางการและการป้องกันในทะเบียนความถี่สากลหลัก) ของการกำหนดความถี่ให้กับสถานีวิทยุโดยรัฐบาลแห่งชาติ
• ขั้นตอนและข้อกำหนดการปฏิบัติงานอื่น ๆ

ประเภทกิจการ

กิจการวิทยุสื่อสาร (หรือกิจการวิทยุคมนาคม) แบ่งย่อยออกเป็นวิทยุคมนาคมในอวกาศ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้สถานีอวกาศตั้งแต่หนึ่งสถานีขึ้นไป หรือการใช้ดาวเทียมสะท้อนหนึ่งดวงหรือมากกว่าหรือวัตถุอื่นในอวกาศ และวิทยุคมนาคมภาคพื้นดิน ซึ่งไม่รวมวิทยุคมนาคมอวกาศและดาราศาสตร์วิทยุ

สถานีวิทยุสมัครเล่น

ข้อบังคับวิทยุของสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITU) กำหนดคำจำกัดความของกิจการวิทยุประมาณ 40 กิจการ รวมถึงกิจการต่าง ๆ เช่น กิจการประจำที่ กิจการเคลื่อนที่ กิจการเคลื่อนที่ทางบก กิจการวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์ กิจการความถี่มาตรฐานและสัญญาณเวลา กิจการดาวเทียมต่าง ๆ ชุดย่อยเพิ่มเติมของกิจการที่กำหนดในระดับสากลเหล่านี้มักถูกสร้างขึ้นในระดับชาติ ตัวอย่างเช่น ภายในกิจการเคลื่อนที่ทางบก ประเทศอาจเลือกที่จะกำหนดบริการต่าง ๆ เช่น เพจจิ้ง กิจการวิทยุสื่อสารสองทาง กิจการโทรศัพท์เคลื่อนที่เซลลูล่าร์ กิจการวิทยุเคลื่อนที่ทรังค์ เป็นต้น คำจำกัดความเหล่านี้หลายคำขึ้นอยู่กับลักษณะของกิจการมากกว่าแนวคิดสากลของกิจการวิทยุคมนาคม กล่าวอีกนัยหนึ่ง คำว่า "กิจการ" สามารถใช้ในสองลักษณะที่แตกต่างกันนี้ได้ ไม่ว่าจะมีการใช้คำจำกัดความแบบใดในประเทศที่กำหนด โดยมีข้อยกเว้นเฉพาะบางประการที่ได้รับอนุญาตในข้อบังคับวิทยุ สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ การใช้คลื่นความถี่จะต้องสอดคล้องกับคำจำกัดความสากลของกิจการวิทยุ

ข้อบังคับวิทยุของสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ
ข้อ	คำอธิบาย	ย่อ
1.19	กิจการวิทยุคมนาคม
1.20	กิจการประจำที่ (Fixed service)	fixed
	เลิกใช้งาน กิจการประจำที่ทางการบิน (Aeronautical fixed service)
1.21	กิจการประจำที่ผ่านดาวเทียม (Fixed-satellite service)	FSS
1.22	กิจการติดต่อระหว่างดาวเทียม (Inter-satellite service)	ISS
1.23	กิจการปฏิบัติการอวกาศ (Space operation service)	SOS
1.24	กิจการเคลื่อนที่ (Mobile service)	mobile
1.25	กิจการเคลื่อนที่ผ่านดาวเทียม (Mobile-satellite service)	MSS
1.26	กิจการเคลื่อนที่ทางบก (Land mobile service)	LMS
1.27	กิจการเคลื่อนที่ทางบกผ่านดาวเทียม (Land mobile-satellite service)	LMSS
1.28	กิจการเคลื่อนที่ทางทะเล (Maritime mobile service)	MMS
1.29	กิจการเคลื่อนที่ทางทะเลผ่านดาวเทียม (Maritime mobile-satellite service)	MMSS
1.30	กิจการปฏิบัติการท่าเรือ (Port operations service)	POS
1.31	กิจการเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของเรือ (Ship movement service)	SMS
1.32	กิจการเคลื่อนที่ทางการบิน (Aeronautical mobile service)	AMS
1.33	กิจการเคลื่อนที่ทางการบินในเส้นทางพาณิชย์ (Aeronautical mobile (R) service)	AMS (R)
1.34	กิจการเคลื่อนที่ทางการบินนอกเส้นทางพาณิชย์ (Aeronautical mobile (OR) service)	AMS (OR)
1.35	กิจการเคลื่อนที่ทางการบินผ่านดาวเทียม (Aeronautical mobile-satellite service)	AMSS
1.36	กิจการเคลื่อนที่ทางการบินผ่านดาวเทียมในเส้นทางบินพาณิชย์ (Aeronautical mobile-satellite (R) service)	AMS (R) S
1.37	กิจการเคลื่อนที่ทางการบินผ่านดาวเทียมนอกเส้นทางบินพาณิชย์ (Aeronautical mobile-satellite (OR) service)	AMS (OR) S
1.38	กิจการวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์ (Broadcasting service)	BS
1.39	กิจการวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม (Broadcasting-satellite service)	BSS
1.40	กิจการวิทยุตรวจการณ์และตรวจค้นหา (Radiodetermination service)	RDS
1.41	กิจการวิทยุตรวจการณ์และค้นหาผ่านดาวเทียม (Radiodetermination-satellite service)	DRSS
1.42	กิจการวิทยุนำทาง (Radionavigation service)	RNS
1.43	กิจการวิทยุนำทางผ่านดาวเทียม (Radionavigation-satellite service)	RNSS
1.44	กิจการวิทยุนำทางทางทะเล (Maritime radionavigation service)	MRNS
1.45	กิจการวิทยุนำทางทางทะเลผ่านดาวเทียม (Maritime radionavigation-satellite service)	MRNSS
1.46	กิจการวิทยุนำทางทางการบิน (Aeronautical radionavigation service)	ARNS
1.47	กิจการวิทยุนำทางทางการบินผ่านดาวเทียม (Aeronautical radionavigation-satellite service)	ARNSS
1.48	กิจการวิทยุหาตำแหน่ง (Radiolocation service)	RLS
1.49	กิจการวิทยุหาตำแหน่งผ่านดาวเทียม (Radiolocation-satellite service)	RLSS
1.50	กิจการช่วยอุตุนิยมวิทยา (Meteorological aids service)
1.51	กิจการสำรวจพิภพผ่านดาวเทียม (Earth exploration-satellite service)	EESS
1.52	กิจการอุตุนิยมวิทยาผ่านดาวเทียม (Meteorological-satellite service)
1.53	กิจการความถี่มาตรฐานและสัญญาณเวลา (Standard frequency and time signal service)	SFTS
1.54	กิจการความถี่มาตรฐานและสัญญาณเวลาผ่านดาวเทียม (Standard frequency and time signal-satellite service)	SFTSS
1.55	กิจการวิจัยอวกาศ (Space research service)	SRS
1.56	กิจการวิทยุสมัครเล่น (Amateur service)	Amateur
1.57	กิจการวิทยุสมัครเล่นผ่านดาวเทียม (Amateur-satellite service)	Amateur-satellite
1.58	กิจการวิทยุดาราศาสตร์ (Radio astronomy service)	RAS
1.59	กิจการเพื่อความปลอดภัย (Safety service)
1.60	กิจการวิทยุพิเศษ (Special radio service)

ฉบับปรับปรุง

การร่าง การแก้ไข และการนำ ข้อบังคับวิทยุ มาใช้ถือเป็นความรับผิดชอบของการประชุมใหญ่ระดับโลกว่าด้วยวิทยุคมนาคม (World Radiocommunication Conference: WRC) ของสหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ (ITU) ซึ่งปกติแล้วการประชุมจะจัดขึ้นทุก ๆ สามหรือสี่ปี

การประชุมครั้งต่าง ๆ ประกอบไปด้วย:

• เจนีวา, พ.ศ. 2538 (WRC-95)
• เจนีวา, พ.ศ. 2540 (WRC-97)
• อิสตันบูล, พ.ศ. 2543 (WRC-2000)
• เจนีวา, พ.ศ. 2546 (WRC-03)
• เจนีวา, พ.ศ. 2550 (WRC-07)
• เจนีวา, พ.ศ. 2555 (WRC-12)
• เจนีวา, พ.ศ. 2558 (WRC-15)
• ชาร์มเอลชีค, พ.ศ. 2562 (WRC-19)

ข้อบังคับวิทยุฉบับตีพิมพ์ล่าสุด "ฉบับปรับปรุง ปี พ.ศ. 2559" ประกอบด้วยข้อความฉบับสมบูรณ์ของข้อบังคับวิทยุ แก้ไขเพิ่มเติม WRC-15 นำมาใช้และปรับปรุง รวมถึงเนื้อหา ภาคผนวก มติ และชุดย่อยของคำแนะนำที่ออกโดย ITU-R (เดิมชื่อ CCIR) ("คำแนะนำ" เหล่านั้นซึ่งมีลักษณะบังคับ อันเป็นผลมาจากการอ้างถึงในข้อบังคับวิทยุ)

"ฉบับปรับปรุงปี พ.ศ. 2563" ซึ่งได้รับการรับรองและตรวจสอบโดย WRC-19 มีกำหนดตีพิมพ์ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2563

แหล่งข้อมูลอื่น

• Radio Regulations website
• World Radiocommunication Conferences website
• Historic editions of the Radio Regulations (History of ITU Portal) ที่ Library of Congress Web Archives (เก็บถาวร 2012-08-03)
• 100 Years of ITU Radio Regulations (1906-2006)
• 100 years of International Radio Regulations
• Contents of the Radio Regulations (including selected sections)
• ICT Regulation Toolkit by infoDev in cooperation with the International Telecommunication Union