การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก

การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก (อังกฤษ: Positive illusions) เป็นทัศนคติเชิงบวกไม่สมจริง ที่มีต่อตนเองหรือต่อบุคคลที่ใกล้ชิด เป็นการแปลสิ่งเร้าผิดในรูปแบบของการหลอกลวงตนเอง (self-deception) หรือการยกย่องตนเอง (self-enhancement) ที่ทำให้รู้สึกดี ดำรงรักษาความเคารพตน (self-esteem) หรือช่วยกำจัดความไม่สบายใจอย่างน้อยก็ในช่วงเวลาสั้น ๆ มีรูปแบบใหญ่ ๆ 3 อย่างคือ ความเหนือกว่าเทียม (illusory superiority) ความเอนเอียงโดยการมองในแง่ดี (optimism bias) และการแปลสิ่งเร้าผิดว่าควบคุมได้ (illusion of control) ส่วนคำภาษาอังกฤษว่า "positive illusions" เกิดใช้เป็นครั้งแรกในงานปี 1988 ของเทย์เลอร์และบราวน์ โดยมีการกล่าวถึงภายหลังว่า "แบบจำลองสุขภาพจิตปี 1988 ของเทย์เลอร์และบราวน์ยืนยันว่า การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกบางอย่างแพร่หลายเป็นอย่างสูงในความคิดปกติ และเป็นตัวพยากรณ์ค่าเกณฑ์ที่ปกติสัมพันธ์กับสุขภาพจิตที่ดี"

มีข้อถกเถียงที่ยังไม่ยุติว่า บุคคลแสดงปรากฏการณ์นี้อย่างสม่ำเสมอในขอบเขตแค่ไหน และปรากฏการณ์นี้มีประโยชน์อะไรกับบุคคลเหล่านั้น

ประเภท

ในเรื่องความเหนือกว่าเทียม (illusory superiority) บุคคลจะมองตนเองในเชิงบวกมากกว่ามองคนอื่น และมองตนในเชิงลบน้อยกว่าคนอื่นมองตน นอกจากนั้นแล้ว คุณลักษณะที่ดี ๆ ก็จะประเมินว่าเป็นคำกล่าวหมายถึงตน มากกว่าคนโดยเฉลี่ย (คนกลาง ๆ) เทียบกับคุณลักษณะเชิงลบ ที่ประเมินว่าเป็นคำกล่าวถึงตน น้อยกว่าคนโดยเฉลี่ย ต่อต้านความจริงว่า เป็นไปไม่ได้ทางสถิติที่คนทุกคนหรือโดยมาก จะดีกว่าคนโดยเฉลี่ย คือแทนที่จะตระหนักถึงข้อดีและข้อเสียของตนเท่า ๆ กัน คนตระหนักถึงข้อดีของตนเอง แต่ไม่ได้ตระหนักถึงข้อเสีย กล่าวสั้น ๆ ก็คือ คนมักจะเชื่อว่าตนเก่งกว่าที่เป็นจริง ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่พบเกี่ยวกับคุณลักษณะ และความสามารถต่าง ๆ อย่างมากมายกว้างขวาง รวมทั้งความสามารถในการขับรถ ความสามารถในการเลี้ยงลูก ความเป็นผู้นำ ความสามารถในการสอน ค่าทางจริยธรรม และสุขภาพ รวมทั้งในเรื่องความจำ คือคนโดยมากมักจะรู้สึกว่าตนมีความจำดีกว่าเป็นจริง

การแปลสิ่งเร้าผิดว่าควบคุมได้ (illusion of control) เป็นการประเมินเกินจริงเกี่ยวกับความสามารถของตนในการควบคุมสถานการณ์สิ่งแวดล้อม เช่น การทอดลูกเต๋า หรือการโยนเหรียญ

ส่วนความเอนเอียงโดยการมองในแง่ดี (optimism bias) เป็นความโน้มเอียงที่จะประเมินโอกาสประสบเหตุการณ์ดี ๆ เช่น การชอบงานแรกที่ทำ หรือมีลูกที่มีพรสวรรค์ เกินความจริง และประเมินโอกาสประสบเหตุการณ์ร้าย ๆ เช่น การหย่า หรือเกิดโรคเรื้อรัง ต่ำกว่าความจริง และเกิดแม้ในการประเมินเวลาที่ต้องใช้ทำงานต่าง ๆ โดยประเมินต่ำกว่าความจริง

แหล่งเกิด

เหมือนกับการรับรู้อื่น ๆ ของมนุษย์ การรับรู้เกี่ยวกับตนเองมักจะมีการแปลสิ่งเร้าผิด แต่การแปลสิ่งเร้าผิดแบบบวก เป็นเรื่องที่เข้าใจว่าเป็นผลปรากฏของการยกย่องตนเอง (self-enhancement) ซึ่งเป็นความต้องการที่จะมองตนเองในเชิงบวกมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และเป็นหน้าที่หนึ่งของการเพิ่มความเคารพตน (self-esteem) และอาจมีเหตุจากความต้องการที่จะมองตนเองในเชิงบวกดีกว่าคนรอบตัว แต่ว่าความเอนเอียงรับใช้ตนเองเช่นนี้ ดูจะมีแต่ในคนที่มองตัวเองในเชิงบวกเท่านั้น คือ จริง ๆ แล้ว คนที่มองตัวเองในเชิงลบแสดงปรากฏการณ์นัยตรงกันข้าม งานวิจัยบอกเป็นนัยว่า กรรมพันธุ์อาจจะมีส่วนให้เกิดการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก สิ่งแวดล้อมในเบื้องต้นของชีวิตก็มีบทบาทสำคัญด้วย คนมักจะพัฒนาความเชื่อเชิงบวกเหล่านี้ได้ดีกว่า ในครอบครัวสิ่งแวดล้อมที่ให้ความอบอุ่น

มีคำอธิบายอื่นเกี่ยวกับปรากฏการณ์เช่นนี้ (นอกจากที่ว่า เป็นการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก) เช่น ความยากง่าย หรือความสามัญของงานที่ให้เพื่อการทดสอบ นอกจากนั้นแล้ว งานที่เปลี่ยนความใส่ใจจากตนเองไปยังเป้าหมายเปรียบเทียบอื่น จะหยุดคนไม่ให้คิดในเชิงบวกมากเกินความจริง

วัฒนธรรมก็มีบทบาทสำคัญต่อการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก แม้ว่าจะง่ายที่จะแสดงปรากฏการณ์นี้กับวัฒนธรรมชาวตะวันตกที่เน้นความเป็นตัวของตัวเอง คนในเอเชียตะวันออกที่เน้นการอยู่ร่วมในสังคมมีโอกาสน้อยกว่าที่จะยกย่องตัวเอง และจริง ๆ แล้วมักจะถ่อมตัวเอง มีงานศึกษาที่แสดงหลักฐานว่า บุคคลต่าง ๆ มีระดับการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกที่แตกต่างกันอย่างสำคัญ ดังนั้น จะมีคนที่มีความเห็นเชิงบวกอย่างสุด ๆ บางคนก็จะมีแบบอ่อน ๆ บางคนก็แทบจะไม่มี และถ้าตรวจสอบคนทั่วประชากร ปรากฏการณ์นี้ค่อนข้างจะอ่อนโดยทั่ว ๆ ไป

ประโยชน์และโทษ

การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกอาจจะมีทั้งประโยชน์และโทษต่อบุคคล และยังเป็นเรื่องถกเถียงที่ยังไม่ยุติว่า ปรากฏการณ์นี้เป็นการปรับตัวทางวิวัฒนาการหรือไม่ คือปรากฏการณ์นี้อาจจะมีผลดีต่อสุขภาพเพราะช่วยบุคคลให้จัดการความเครียดได้ หรือสนับสนุนให้ทำงานให้สำเร็จ แต่ในด้านตรงกันข้าม การคาดหวังเชิงบวกเกินความจริง อาจขัดขวางไม่ให้ทำการป้องกันที่เหมาะสมกับเรื่องเสี่ยงต่อสุขภาพ งานวิจัยไม่นานนี้จริง ๆ ให้หลักฐานว่า คนที่แปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก อาจจะได้ทั้งประโยชน์ในระยะสั้นและโทษในระยะยาว โดยเฉพาะก็คือ การยกย่องตนเองไม่มีสหสัมพันธ์กับความสำเร็จทางการศึกษา หรืออัตราการจบปริญญาในมหาวิทยาลัย

สุขภาพจิต

บทความหลัก: สัจนิยมเหตุซึมเศร้า

แบบจำลองจิตวิทยาสังคมของเทย์เลอร์และบราวน์สันนิษฐานว่า ความเชื่อเชิงบวกจะมีผลต่อความเป็นสุขทางจิต คือการประเมินตัวเองในทางบวก แม้กระทั่งไม่สมจริง ก็จะช่วยให้สุขภาพจิตดี ส่วนความเป็นสุขในที่นี้หมายถึงการรู้สึกดีเกี่ยวกับตน การมีความคิดสร้างสรรค์ทำงานได้คล่อง การสร้างความสัมพันธ์ที่น่าพอใจกับผู้อื่น และการจัดการความเครียดได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อจำเป็น ปรากฏการณ์นี้ มีประโยชน์ช่วยให้บุคคลผ่านเหตุการณ์เครียดหรือเหตุการณ์ที่ก่อความบาดเจ็บทางกายหรือใจ เช่น ความเจ็บป่วยที่เสี่ยงต่อชีวิต หรืออุบัติเหตุรุนแรง คนที่พัฒนาและรักษาความเชื่อเชิงบวกเมื่อเผชิญกับปัญหาสำคัญเหล่านี้ มักจะดำเนินการไปได้ดีกว่า และเครียดน้อยกว่าคนที่ไม่ได้ ยกตัวอย่างเช่น งานวิจัยทางจิตวิทยาแสดงว่า ผู้ที่รอดชีวิตจากโรคมะเร็งแจ้งว่า มีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าคนที่ไม่เคยมี กระบวนการเช่นนี้อาจช่วยป้องกันสุขภาพจิต เพราะว่า สามารถที่จะใช้ประสบการณ์แย่ ๆ ปลุกความรู้สึกเกี่ยวกับความหมายและเป้าหมายแห่งชีวิต ซึ่งสัมพันธ์กับแนวคิดเรื่อง psychological resilience (ความยืดหยุ่นทางจิต/การฟื้นคืนตนได้ทางจิต) หรือความสามารถของบุคคลที่จะแก้ไขจัดการสู้กับปัญหาและความเครียด เช่น การยกย่องตน (self-enhancement) สัมพันธ์กับการฟื้นคืนตนได้ในบุคคลที่อยู่ในตึกเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์หรือใกล้ตึกในเหตุการณ์วินาศกรรม 11 กันยายน พ.ศ. 2544

ความเชื่อเชิงบวกบ่อยครั้งช่วยให้ทำงานได้มากกว่าและทนกว่า ซึ่งถ้าไม่เชื่อก็อาจจะเลิกไปกลางคัน คือเมื่อเชื่อว่าตนสามารถทำเป้าหมายที่ยากให้สำเร็จ ความคาดหวังนี้บ่อยครั้งจะช่วยให้เกิดกำลังใจและความกระตือรือร้น มีผลเป็นความก้าวหน้าที่ถ้าไม่เชื่อก็จะเป็นไปไม่ได้ ปรากฏการณ์นี้ อาจจะอ้างได้ว่าเป็นการปรับตัว เพราะช่วยให้คนมีความหวังเมื่อเผชิญกับความเสี่ยงที่ควบคุมไม่ได้

นอกจากนั้นแล้ว การแปลสิ่งเร้าผิดยังเหมือนจะมีความสัมพันธ์กับอารมณ์ที่ดี คือ งานวิจัยแสดงทิศทางว่า การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกเป็นเหตุของอารมณ์ที่ดี

แต่งานวิจัยหลังจากนั้นกลับพบว่า การแปลสิ่งเร้าผิดทุกอย่าง จะเชิงบวกหรือเชิงลบก็ดี สัมพันธ์กับอาการซึมเศร้าs และก็มีงานศึกษาอื่น ๆ อีกด้วยที่ปฏิเสธความสัมพันธ์ระหว่างการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกกับสุขภาพจิต ความเป็นสุข หรือความพอใจในชีวิต โดยยืนยันว่า การรับรู้ความจริงที่ถูกต้อง เข้ากับความสุขในชีวิต

ในงานปี 1992 ที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความเคารพในตน (self-esteem) กับการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก นักวิจัยพบกลุ่มคนที่เคารพในตนสูงโดยที่ไม่แปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก และคนเหล่านี้ก็ไม่ได้เศร้าซึม ไม่ได้เป็นโรคประสาท ไม่ได้ปรับตัวเข้ากับชีวิตได้ไม่ดี ไม่ได้ผิดปกติทางบุคลิกภาพ และดังนั้น จึงสรุปว่า การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกไม่จำเป็นต่อความเคารพในตน และเมื่อเทียบกับกลุ่มที่มีทั้งการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกและความเคารพในตนสูง กลุ่มที่ไม่แปลสิ่งเร้าผิดที่เคารพในตนสูง สามารถวิเคราะห์วิจารณ์ตนเองได้ดีกว่า มีบุคลิกภาพที่เข้ากันดีกว่า และมีระดับ psychoticism ที่ต่ำกว่า

งานวิเคราะห์อภิมานที่วิเคราะห์งานศึกษา 118 งานที่มีผู้ร่วมการทดลอง 7,013 คนพบว่า มีงานศึกษาที่สนับสนุนแนวคิดของสัจนิยมเหตุซึมเศร้า (depressive realism) มากกว่าไม่สนับสนุน แต่งานเหล่านี้มีคุณภาพแย่กว่า ใช้ตัวอย่างที่ไม่ได้เป็นคนไข้ (non-clinical) ทำการอนุมานโดยอุปนัยง่าย ๆ กว่า ให้ผู้ร่วมการทดลองแจ้งผลวัดเองแทนที่จะใช้การสัมภาษณ์ และใช้วิธีการทางความเอนเอียงโดยการใส่ใจ (attentional bias) หรือการประเมินโอกาสที่จะเกิดขึ้น (judgment of contingency) เป็นวิธีวัดค่าสัจนิยมเหตุซึมเศร้า เพราะว่าวิธีการเช่นการระลึกถึงคำวิจารณ์และการประเมินผลงาน ซึ่งเป็นวิธีการที่สามารถใช้วัดได้เหมือนกัน มักจะแสดงผลที่คัดค้านสัจนิยมเหตุซึมเศร้า

สุขภาพกาย

นอกจากช่วยให้ปรับตัวทางจิตได้ในสถานการณ์ต่าง ๆ ความสามารถสร้างและรักษาความเชื่อเมื่อเผชิญเหตุร้าย ก็จะมีประโยชน์ต่อสุขภาพด้วย งานวิจัยแสดงว่า ชายที่ติดเชื้อเอชไอวี หรือได้วินิจฉัยว่าเกิดโรคเอดส์แล้ว และประเมินความสามารถควบคุมสภาวะสุขภาพของตนอย่างไม่สมจริงเชิงบวก ใช้เวลานานกว่าที่จะปรากฏอาการต่าง ๆ มีการดำเนินของโรคที่ช้ากว่า และมีผลดีทางใจอื่น ๆ เช่นการยอมรับความจริง

โทษที่เป็นไปได้

มีความเสี่ยงที่เป็นไปได้หลายอย่างถ้ามีการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกเกี่ยวกับคุณสมบัติของตนและสิ่งที่อาจจะเกิดในอนาคต แรกสุดก็คือ อาจจะตั้งตนให้มีเรื่องแปลกใจแบบไม่น่ายินดีในอนาคตที่ไม่สามารถรับได้ เมื่อความเชื่อเชิงบวกที่ไม่สมจริงไม่ตรงกับความจริง และอาจจะต้องจัดการปัญหาที่ตามมา แต่ว่า งานวิจัยเสนอว่า โดยมากแล้ว ผลลบเช่นนี้ไม่เกิดขึ้น คือ ความเชื่อของคนจะตรงกับความจริงมากกว่าในช่วงต่าง ๆ ที่การยอมรับความจริงจะช่วยตนได้ดี เช่น เมื่อวางแผนในเบื้องต้น หรือเมื่อจะต้องรับผิดชอบหรือได้รับการตอบสนองที่ไม่ดีจากสิ่งแวดล้อม นอกจากนั้นแล้ว ถึงจะเกิดเหตุการณ์ร้ายหรือความล้มเหลว ก็ไม่ใช่ว่าจะเสียโอกาสทุกอย่างไป เพราะว่าความเชื่อเชิงบวกเกินจริงก็จะช่วยให้ทำการต่อ ๆ ไปได้

ความเสี่ยงที่สองก็คือ คนที่แปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกจะตั้งเป้าหมายหรือดำเนินการที่มีโอกาสจะล้มเหลวมากกว่าสำเร็จ แต่ความเป็นห่วงนี้ดูจะไม่มีหลักฐาน คืองานวิจัยแสดงว่า เมื่อคนกำลังคิดถึงแผนการในอนาคตสำหรับตน เช่น จะรับงานหรือศึกษาต่อในขั้นบัณฑิตศึกษา ความคิดมักจะใกล้กับความจริง แต่ว่า การดำเนินการตามแผนนั้นอาจจะทำด้วยความรู้สึกเชิงบวกมากเกินไป คือ แม้ว่าจะไม่มีอะไรประกันได้ว่า การพยากรณ์ที่สมจริงจะกลายเป็นเรื่องจริงหรือไม่ แต่ว่า การเปลี่ยนความคิดแบบสมจริงสมจังเมื่อวางแผน ไปเป็นการมองโลกในแง่ดีเมื่อดำเนินการ อาจจะเป็นพลังช่วยให้ทำงานที่ยากจากต้นจนจบได้สำเร็จ

ปัญหาที่ 3 ก็คือปรากฏการณ์นี้อาจจะมีโทษทางสังคม หลักฐานมาจากงานศึกษาปี 1989 ที่ตรวจดูการประเมินความสามารถที่ยกย่องตนเอง เกี่ยวกับนิยามโดยเฉพาะ ๆ ของคุณลักษณะและความสามารถ ผู้วิจัยเสนอว่า โทษทางสังคมเกิดขึ้นเมื่อบุคคลเห็นความสามารถที่ตนนิยามเท่านั้น ว่าเป็นปัจจัยสำคัญให้ทำงานได้สำเร็จ หรือกล่าวอีกอย่างหนึ่งก็คือ เมื่อคนไม่รู้ว่า มีนิยามของความสามารถอย่างอื่น ๆ อีกที่เป็นปัจจัยให้ถึงความสำเร็จได้ การประเมินความเป็นสุขของตนในอนาคตจึงจะเกินความจริง

โทษอย่างที่ 4 อาจเกิดขึ้นเมื่อรู้ว่าความเก่งจริงของตนไม่ตรงกับความคิด เพราะว่าสามารถทำลายความมั่นใจ แล้วทำให้ทำการได้แย่ลงในสถานการณ์ต่าง ๆ เช่น การศึกษาในมหาวิทยาลัยเป็นต้น

ดังนั้น แม้ว่าการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกจะมีประโยชน์ในระยะสั้น แต่ก็มาพร้อมกับโทษในระยะยาว นอกจากนั้นแล้ว ยังปรากฏหลักฐานเชื่อมโยงกับความเคารพตนและการอยู่เป็นสุขที่แย่ลง การหลงตัวเอง (narcissism) และความสำเร็จทางการศึกษาที่แย่ลงในนักเรียนนักศึกษา

การแปลสิ่งเร้าผิดเชิงลบ

แม้ว่าจะมีงานศึกษาทางวิชาการในเรื่องการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวกมากกว่า แต่ก็ยังมีการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงลบอย่างเป็นระบบที่ปรากฏในสถานการณ์ที่ต่างกันเล็กน้อย ยกตัวอย่างเช่น แม้ว่านักศึกษามหาวิทยาลัยจะบอกว่าตนมีโอกาสที่จะมีชีวิตจนกระทั่งอายุ 70 มากกว่าโดยเฉลี่ย แต่ก็เชื่อว่ามีโอกาสที่จะมีชีวิตอยู่จนถึงอายุ 100 น้อยกว่าโดยเฉลี่ย คนมักจะคิดว่าตนสามารถมากกว่าคนโดยเฉลี่ยในงานที่ง่ายเช่นการขี่จักรยานสองล้อ และคิดว่าสามารถน้อยกว่าคนโดยเฉลี่ยในงานที่ยากเช่นการขี่จักรยานล้อเดียว และปรากฏการณ์หลังนี้เรียกว่า ปรากฏการณ์แย่กว่าโดยเฉลี่ย (Worse-than-average effect) ดังนั้น โดยทั่วไปแล้ว คนมักจะประเมินตัวเองสูงเกินจริง เมื่อตัวเองอยู่ในระดับสูงจริง ๆ และมักจะประเมินตนเองต่ำเกินจริง เมื่อตัวเองอยู่ในระดับต่ำจริง ๆ

การบรรเทา

ทฤษฎีสัจนิยมเหตุซึมเศร้า (depressive realism) เสนอว่า คนซึมเศร้ามองตนเองและโลกอย่างเป็นจริงมากกว่าคนมีสุขภาพจิตดี ธรรมชาติของความซึมเศร้าดูเหมือนจะมีบทบาทในการลดการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก ยกตัวอย่างเช่น คนที่เคารพตนน้อย หรือซึมเศร้าเล็กน้อย หรือว่าทั้งสองอย่าง จะมองตัวเองอย่างสมดุลกว่า และโดยนัยเดียวกัน คนซึมเศร้าเล็กน้อย จะไม่ค่อยประเมินความสามารถควบคุมเหตุการณ์เกินความเป็นจริง และไม่ประเมินเหตุการณ์ข้างหน้าอย่างเอนเอียง แต่ว่า สิ่งที่ค้นพบเหล่านี้ อาจจะไม่ใช่เพราะว่าคนซึมเศร้าแปลสิ่งเร้าผิดน้อยกว่าคนอื่น มีงานศึกษาเช่นงานในปี 1989 ที่แสดงว่าคนซึมเศร้าเชื่อว่าตนไม่สามารถควบคุมเหตุการณ์ได้ แม้ว่าจริง ๆ จะสามารถ ดังนั้น การมองเห็นความเป็นจริงจึงไม่ได้ดีกว่าโดยทั่วไป

งานวิจัยในปี 2007 เสนอว่า คนซึมเศร้าเอนเอียงมองโลกในแง่ร้าย ซึ่งมีผลเป็น "สัจนิยมเหตุซึมเศร้า" และจึงประเมินความจริงได้ในกรณีที่ไม่สามารถควบคุมเหตุการณ์ได้ งานวิจัยในปี 2005 และ 2007 พบว่า การประเมินเกินความจริงของคนที่ไม่ซึมเศร้า จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อมีเวลาระหว่างการแสดงเหตุการณ์กับการประเมินผลนานเพียงพอ ซึ่งบอกเป็นนัยว่า เป็นอย่างนี้เพราะว่าบุคคลปกติจะรวมเอาข้อมูลของเหตุการณ์ด้านอื่น ๆ เข้าในการพิจารณาด้วยโดยไม่เหมือนกับคนซึมเศร้า คือคนซึมเศร้าไม่สามารถประมวลข้อมูลได้เหมือนกับคนปกติ

มีสมมติฐาน 2 อย่างในวรรณกรรมเรื่องการป้องกันปัญหาของการแปลสิ่งเร้าผิดเชิงบวก คือ

1. ให้ลดระดับลงจนถึงขั้นที่ไม่มีผลลบแต่ได้รับผลบวก
2. เนื่องจากการดูสถานการณ์บวกเกินจริงไม่มีในขั้นการพยามยามเพื่อตัดสินใจ แต่มีเมื่อลงมือทำ ดังนั้น ก่อนที่จะลงมือทำอะไรที่สำคัญ ควรจะพิจารณาตัดสินใจให้ดีก่อนว่าจะทำได้หรือไม่หรือมีผลลบอย่างไร

นักวิจัยผู้หนึ่งตั้งสมมติฐานว่า การบิดเบือนความจริงเชิงบวกแบบเล็กน้อยอาจจะดีที่สุด เพราะว่า คนที่คิดบิดเบือนในระดับนี้ อาจจะมีสุขภาพจิตดีที่สุด

แหล่งข้อมูล

• Adelson, Rachel (2005). "Probing the puzzling workings of 'depressive realism'". Monitor on Psychology. 36 (4): 30.
• Alicke, M.D. (1985). "Global self-evaluation as determined by the desirability and controllability of trait adjectives". Journal of Personality and Social Psychology. 49 (6): 1621–1630. doi:10.1037/0022-3514.49.6.1621.
• Alicke, M.D., & Govorun, O. (2005). "The better-than-average effect." In M.D. Alicke, D.A. Dunning, & J.I. Krueger (Eds.), The self in social judgment (pp. 85 –108). Hove: Psychology.
• Allan, LG; Siegel, S; Hannah, S (2007). "The sad truth about depressive realism" (PDF). The Quarterly Journal of Experimental Psychology. 60 (3): 482–495. doi:10.1080/17470210601002686. PMID 17366313. S2CID 17018149.
• Armor, David A.; Taylor, Shelley E. (1998). "Situated Optimism: Specific Outcome Expectancies and Self-Regulation" (PDF). Advances in Experimental Social Psychology. Advances in Experimental Social Psychology. Vol. 30. Elsevier. pp. 309–379. doi:10.1016/S0065-2601(08)60386-X. ISBN 9780120152308.
• Armor, David A.; Taylor, Shelley E. (2002). "When Predictions Fail: The Dilemma of Unrealistic Optimism". ใน T. Gilovich; D. Griffin; D. Kahneman (บ.ก.). Heuristics and Biases: The Psychology of Intuitive Judgment. Cambridge University Press. pp. 334–347. doi:10.1017/CBO9780511808098.021. ISBN 9780511808098.
• Baumeister, R.F. (1989). "The optimal margin of illusion". Journal of Social and Clinical Psychology. 8 (2): 176–189. doi:10.1521/jscp.1989.8.2.176.
• Biglan, Anthony; Flay, Brian R.; Embry, Dennis D.; Sandler, Irwin N. (2012). "The Critical Role of Nurturing Environments for Promoting Human Wellbeing". The American Psychologist. 67 (4): 257–271. doi:10.1037/a0026796. PMC 3621015. PMID 22583340.
• Birinci, F; Dirik, G (2010). "Depressive Realism: Happiness or Objectivity" (PDF). Turkish Journal of Psychiatry. 21 (1): 60–67. PMID 20204905. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-16.
• Bonanno, G. A.; Rennicke, C; Dekel, S (2005). "Self-enhancement among high-exposure survivors of the September 11th terrorist attack: Resilience or social maladjustment?". Journal of Personality and Social Psychology. 88 (6): 984–98. doi:10.1037/0022-3514.88.6.984. PMID 15982117.
• Bower, J.E.; Kemeny, ME; Taylor, SE; Fahey, JL (1998). "Cognitive processing, discovery of meaning, CD 4 decline, and AIDS-related mortality among bereaved HIV-seropositive men". Journal of Consulting and Clinical Psychology. 66 (6): 979–986. doi:10.1037/0022-006X.66.6.979. PMID 9874911.
• Boyd-Wilson, Belinda M.; Walkey, Frank H.; McClure, John; Green, Dianne E. (December 2000). "Do we need positive illusions to carry out plans? Illusion: and instrumental coping". Personality and Individual Differences. 29 (6): 1141–1152. doi:10.1016/S0191-8869(99)00261-5.
• Brown, J.D. (1986). "Evaluations of self and others: Self-enhancement biases in social judgements". Social Cognition. 4 (4): 353–376. doi:10.1521/soco.1986.4.4.353.
• Buehler, Roger; Griffin, Dale; Ross, Michael (1994). "Exploring the "planning fallacy": Why people underestimate their task completion times". Journal of Personality and Social Psychology. 67 (3): 366–381. doi:10.1037/0022-3514.67.3.366. S2CID 4222578.
• Campbell, J.D. (1986). "Similarity and uniqueness: The effects of attribute type, relevance, and individual differences in self-esteem and depression". Journal of Personality and Social Psychology. 50 (2): 281–294. doi:10.1037/0022-3514.50.2.281. PMID 3701578.
• Carson, Richard C.; Hollon, Steven D.; Shelton, Richard C. (April 2010). "Depressive realism and clinical depression". Behaviour Research and Therapy. 48 (4): 257–265. doi:10.1016/j.brat.2009.11.011. PMID 19963207.
• Colvin, C. R.; Block, J (1994). "Do positive illusions foster mental health? An Examination of the Taylor and Brown Formulation" (PDF). Psychological Bulletin. 116 (1): 3–20. doi:10.1037/0033-2909.116.1.3. PMID 8078973. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-04. สืบค้นเมื่อ 2010-12-28.
• Compton, William C. (December 1992). "Are positive illusions necessary for self-esteem: a research note". Personality and Individual Differences. 13 (12): 1343–1344. doi:10.1016/0191-8869(92)90177-Q.
• Coyne, J.C.; Gotlib, I. H. (1983). "The role of cognition in depression: A critical appraisal". Psychological Bulletin. 94 (3): 472–505. doi:10.1037/0033-2909.94.3.472. PMID 6657826.
• Crary, William G. (1966). "Reactions to incongruent self-experiences". Journal of Consulting Psychology. 30 (3): 246–52. doi:10.1037/h0023347. PMID 5933621.
• Dufner, Michael; Gebauer, Jochen E.; Sedikides, Constantine; Denissen, Jaap J. A. (2018). "Self-Enhancement and Psychological Adjustment: A Meta-Analytic Review" (PDF). Personality and Social Psychology Bulletin. online first (1): 48–72. doi:10.1177/1088868318756467. PMID 29534642. S2CID 3827374.
• Dunning, D.; Meyerowitz, J. A.; Holzberg, A. D. (1989). "Ambiguity and self-evaluation: The role of idiosyncratic trait definitions in self-serving assessments of ability". ใน T. Gilovich; D. Griffin; D. Kahneman (บ.ก.). Heuristics and Biases: The Psychology of Intuitive Judgment. New York, NY: Cambridge University Press. pp. 324–333.
• Dunning, D; Heath, C; Suls, J. M. (2004). "Flawed Self-Assessment. Implications for Health, Education, and the Workplace". Psychological Science in the Public Interest. 5 (3): 69–106. doi:10.1111/j.1529-1006.2004.00018.x. PMID 26158995.
• Dykman, B. M.; Abramson, L. Y.; Alloy, L. B.; Hartlage, S. (1989). "Processing of ambiguous and unambiguous feedback by depressed and nondepressed college students: Schematic biases and their implications for depressive realism". Journal of Personality and Social Psychology. 56 (3): 431–445. doi:10.1037/0022-3514.56.3.431. PMID 2926638.
• Eiser, J.R.; Pahl, S.; Prins, Y.R.A. (2001). "Optimism, pessimism, and the direction of self-other comparisons". Journal of Experimental Social Psychology. 37: 77–84. doi:10.1006/jesp.2000.1438.
• Fiske, S.T., & Taylor, S.E. (in press). Social cognition (3rd ed.). New York: Random House.
• Fleming, J.H.; Darley, J.M. (1989). "Perceiving choice and constraint: The effects of contextual and behavioural cues on attitude attribution". Journal of Personality and Social Psychology. 56 (1): 27–40. doi:10.1037/0022-3514.56.1.27. PMID 2926615.
• Fu, Tiffany; Koutstaal, Wilma; Fu, Cynthia H. Y.; Poon, Lucia; Cleare, Anthony J. (2003). "Depression, Confidence, and Decision: Evidence Against Depressive Realism". Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment. 27 (4): 243–252. doi:10.1007/s10862-005-2404-x. S2CID 73624139.
• Golin, S.; Terrell, T.; Weitz, J.; Drost, P.L. (1979). "The illusion of control among depressed patients". Journal of Abnormal Psychology. 88 (4): 454–457. doi:10.1037/h0077992. PMID 479470.
• Gollwitzer, P.M.; Kinney, R.F. (1989). "Effects of deliberative and implemental mind-sets on illusion of control". Journal of Personality and Social Psychology. 56 (4): 531–542. CiteSeerX 10.1.1.515.1673. doi:10.1037/0022-3514.56.4.531.
• Greenwald, A.G. (1980). "The totalitarian ego: Fabrication and revision of personal history". American Psychologist. 35 (7): 603–618. doi:10.1037/0003-066X.35.7.603.
• Heine, S.J.; Hamamura, T. (2007). "In Search of East Asian Self-Enhancement". Personality and Social Psychology Review. 11 (1): 4–27. doi:10.1177/1088868306294587. PMID 18453453. S2CID 2843126.
• Janoff-Bulman, R.; Brickman, P. (1982). "Expectations and what people learn from failure.". ใน N. T. Feather (บ.ก.). Expectations and action: Expectancy-value models in psychology. Hillsdale, NJ: Erlbaum. pp. 207–272.
• John, Oliver P.; Robins, Richard W. (1994). "Accuracy and bias in self-perception: Individual differences in self-enhancement and the role of narcissism". Journal of Personality and Social Psychology. 66 (1): 206–219. doi:10.1037/0022-3514.66.1.206. PMID 8126650.
• Joiner, Thomas E.; Kistner, Janet A.; Stellrecht, Nadia E.; Merrill, Katherine A. (2006). "On Seeing Clearly and Thriving: Interpersonal Perspicacity as Adaptive (Not Depressive) Realism (Or Where Three Theories Meet)". Journal of Social and Clinical Psychology. 25 (5): 542–564. doi:10.1521/jscp.2006.25.5.542.
• Kruger, J. (1999). "Lake Wobegon be gone! The below-average effect and the egocentric nature of comparative ability judgements". Journal of Personality and Social Psychology. 77 (2): 221–232. doi:10.1037/0022-3514.77.2.221. PMID 10474208.
• Kruger, Justin; Chan, Steven; Roese, Neal (2009). "(Not so) positive illusions". Behavioral and Brain Sciences. 32 (6): 526–527. doi:10.1017/S0140525X09991270. S2CID 144372728.
• Kuiper, N.A.; Derry, P.A. (1982). "Depressed and nondepressed content self-reference in mild depression". Journal of Personality. 50 (1): 67–79. doi:10.1111/j.1467-6494.1982.tb00746.x. PMID 7086630.
• Leary, M.R. (2007). "Motivational and emotional aspects of the self". Annual Review of Psychology. 58: 317–344. doi:10.1146/annurev.psych.58.110405.085658. PMID 16953794.
• Lewinsohn, P.M.; Mischel, W.; Chaplin, W.; Barton, R. (1980). "Social competence and depression: The role of illusory self-perceptions". Journal of Abnormal Psychology. 89 (2): 203–212. doi:10.1037/0021-843X.89.2.203. PMID 7365132.
• McFarland, Cathy; Ross, Michael (1982). "Impact of causal attributions on affective reactions to success and failure". Journal of Personality and Social Psychology. 43 (5): 937–946. doi:10.1037/0022-3514.43.5.937.
• McKay, Ryan T.; Dennett, Daniel C. (2009). "The evolution of misbelief" (PDF). Behavioral and Brain Sciences. 32 (6): 493–561. doi:10.1017/S0140525X09990975. PMID 20105353. S2CID 2763525.
• Moore, D.A. (2007). "Not so above average after all: When people believe they are worse than average and its implications for theories of bias in social comparison". Organizational Behavior and Human Decision Processes. 102: 42–58. doi:10.1016/j.obhdp.2006.09.005.
• Moore, Michael T.; Fresco, David M. (2007). "Depressive Realism and Attributional Style: Implications for Individuals at Risk for Depression" (PDF). Behavior Therapy. 38 (2): 144–154. doi:10.1016/j.beth.2006.06.003. PMID 17499081. S2CID 15551427. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-05-14.
• Moore, Michael T.; Fresco, David M. (2012). "Depressive realism: A meta-analytic review" (PDF). Clinical Psychology Review. 32 (6): 496–509. doi:10.1016/j.cpr.2012.05.004. PMID 22717337. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-06-06.
• Msetfi, R. M.; Murphy, R. A.; Simpson, J; Kornbrot, D. E. (2005). "Depressive realism and outcome density bias in contingency judgments: The effect of the context and intertrial interval" (PDF). Journal of Experimental Psychology: General. 134 (1): 10–22. CiteSeerX 10.1.1.510.1590. doi:10.1037/0096-3445.134.1.10. hdl:10344/2360. PMID 15702960. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-08-29. สืบค้นเมื่อ 2016-06-06.
• Msetfi RM, Murphy RA, Simpson J (2007). "Depressive realism and the effect of intertrial interval on judgements of zero, positive, and negative contingencies". The Quarterly Journal of Experimental Psychology. 60 (3): 461–481. doi:10.1080/17470210601002595. hdl:10344/2571. PMID 17366312. S2CID 17008352.
• Nuttin, Jozef M. (1987). "Affective consequences of mere ownership: The name letter effect in twelve European languages". European Journal of Social Psychology. 17 (4): 381–402. doi:10.1002/ejsp.2420170402.
• Owens, J.S.; Goldfine, M.E.; Evangelista, N.M.; Hoza, B.; Kaiser, N.M. (2007). "A critical review of self-perception and the positive illusory bias I children with ADHD". Clinical Child and Family Psychology Review. 10 (4): 335–351. doi:10.1007/s10567-007-0027-3. PMID 17902055. S2CID 44727464.
• Robins, Richard W.; Beer, Jennifer S. (2001). "Positive illusions about the self: Short-term benefits and long-term costs" (PDF). Journal of Personality and Social Psychology. 80 (2): 340–352. doi:10.1037/0022-3514.80.2.340. PMID 11220450. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04.
• Ruehlman, L. S.; West, S. G.; Pasahow, R. J. (1985). "Depression and evaluative schemata". Journal of Personality. 53 (1): 46–92. doi:10.1111/j.1467-6494.1985.tb00888.x. PMID 3889272.
• Sedikides, C.; Gregg, A.P. (2008). "Self-enhancement: Food for thought" (PDF). Perspectives on Psychological Science. 3 (2): 102–116. doi:10.1111/j.1745-6916.2008.00068.x. PMID 26158877. S2CID 5171543.
• Segerstrom, S.C.; Taylor, SE; Kemeny, ME; Fahey, JL (1998). "Optimism is associated with mood, coping, and immune change in response to stress". Journal of Personality and Social Psychology. 74 (6): 1646–1655. CiteSeerX 10.1.1.318.8731. doi:10.1037/0022-3514.74.6.1646. PMID 9654763.
• Svenson, O. (1981). "Are we less risky and more skillful than our fellow drivers?". Acta Psychologica. 47 (2): 143–151. doi:10.1016/0001-6918(81)90005-6.
• Swann, W.B.; Predmore, S.C.; Griffin, J.J.; Gaines, B. (1987). "The cognitive-affective crossfire: When self-consistency confronts self-enhancement". Journal of Personality and Social Psychology. 52 (5): 881–889. CiteSeerX 10.1.1.489.42. doi:10.1037/0022-3514.52.5.881. PMID 3585700.
• Taylor, S.E. (1983). "Adjustment to threatening events: A theory of cognitive adaptation". American Psychologist. 38 (11): 1161–1173. doi:10.1037/0003-066X.38.11.1161.
• Taylor, S.E.; Brown, J. (1988). "Illusion and well-being: A social psychological perspective on mental health". Psychological Bulletin. 103 (2): 193–210. CiteSeerX 10.1.1.385.9509. doi:10.1037/0033-2909.103.2.193. PMID 3283814. S2CID 762759.
• Taylor, S.E.; Kemeny, M.E.; Aspinwall, L.G.; Schneider, S.G.; Rodriguez, R.; Herbert, M. (1992). "Optimism, coping, psychological distress, and high-risk sexual behavior among men at risk for acquired immunodeficiency syndrome (AIDS)". Journal of Personality and Social Psychology. 63 (3): 460–473. doi:10.1037/0022-3514.63.3.460. PMID 1403625.
• Taylor, S. E.; Brown, J. D. (1994). "Positive illusions and well-being revisited: Separating fact from fiction". Psychological Bulletin. 116 (1): 21–27. doi:10.1037/0033-2909.116.1.21. PMID 8078971.
• Taylor, Shelley E.; Gollwitzer, Peter M. (1995). "Effects of mindset on positive illusions". Journal of Personality and Social Psychology (Submitted manuscript). 69 (2): 213–226. doi:10.1037/0022-3514.69.2.213. PMID 7643303.
• Taylor, S. E.; Armor, D. A. (1996). "Positive illusions and coping with adversity". Journal of Personality. 64 (4): 873–98. doi:10.1111/j.1467-6494.1996.tb00947.x. PMID 8956516.
• Taylor, S.E.; Kemeny, M.E.; Reed, G.M.; Bower, J.E.; Gruenewald, T.L. (2000). "Psychological resources, positive illusions, and health". American Psychologist. 55 (1): 99–109. doi:10.1037/0003-066X.55.1.99. PMID 11392870.
• Wenger, A.; Fowers, B.J. (2008). "Positive Illusions in Parenting: Every Child Is Above Average". Journal of Applied Social Psychology. 38 (3): 611–634. doi:10.1111/j.1559-1816.2007.00319.x.
• Yang, Mu-Li; Chuang, Hsueh-Hua; Chiou, Wen-Bin (2009). "Long-Term Costs of Inflated Self-Estimate on Academic Performance Among Adolescent Students: A Case of Second-Language Achievements1". Psychological Reports. 105 (3): 727–737. doi:10.2466/PR0.105.3.727-737. PMID 20099534. S2CID 30357925.