เขาเปอเล

เขาเปอเล
จุดสูงสุด
ความสูง เหนือระดับน้ำทะเล	1,397 เมตร (4,583 ฟุต)
ความสูง ส่วนยื่นจากฐาน	1,381 เมตร (4,531 ฟุต)
พิกัด	14°49′N 61°10′W
ข้อมูลทางภูมิศาสตร์
เขาเปอเล ที่ตั้งในมาร์ตีนิก
ที่ตั้ง	มาร์ตีนิก
ข้อมูลทางธรณีวิทยา
อายุหิน	มากกว่า 89 ปี
ประเภทภูเขา	กรวยภูเขาไฟสลับชั้น
แนวโค้ง/เข็มขัดภูเขาไฟ	Lesser Antilles Volcanic Arc
การปะทุครั้งล่าสุด	ค.ศ. 1929–1932
การพิชิต
เส้นทางง่ายสุด	เดิน

เขาเปอเล (ฝรั่งเศส: Montagne Pelée, [mɔ̃taɲ pəle]; ครีโอลแอนทิลลีส: Montann Pèlé, แปลว่า "ภูเขาหัวล้าน" หรือ "ภูเขาถูกปอก") เป็นภูเขาไฟมีพลังบนปลายด้านทิศเหนือของเกาะมาร์ตีนิก (ดินแดนทะเลของฝรั่งเศสในทะเลแคริบเบียน) มีลักษณะเป็นกรวยภูเขาไฟสลับชั้น ส่วนกรวยประกอบด้วยชั้นของเถ้าธุลีภูเขาไฟและลาวาที่แข็งตัว การปะทุครั้งล่าสุดเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2475

การปะทุใน พ.ศ. 2445 ที่ทำลายเมืองแซ็ง-ปีแยร์ ฆ่าคนไป 29,000 ถึง 30,000 คนภายใน 2-3 นาที กลายเป็นภัยพิบัติจากภูเขาไฟที่รุนแรงที่สุดในคริสต์ศตวรรษที่ 20

การปะทุเมื่อ พ.ศ. 2445

ก่อนที่จะเกิดการปะทุเมื่อ พ.ศ. 2445 เริ่มมีสัญญาณว่าเกิดพุแก๊สเพิ่มมากขึ้นในปล่อง Étang Sec ใกล้กับยอดเขามาตั้งแต่ฤดูร้อนใน พ.ศ. 2443 ไอน้ำที่ปะทุขึ้นมาเล็กน้อยใน พ.ศ. 2335 และ พ.ศ. 2394 แสดงให้เห็นว่าภูเขาไฟลูกนี้ยังมีพลังและมีความเป็นไปได้ที่จะเป็นอันตราย คนพื้นเมืองชาวแคริบรู้จักภูเขาไฟลูกนี้ในฐานะ "ภูเขาอัคคี" จากการปะทุครั้งก่อนหน้าตั้งแต่โบราณกาล

แม้ว่าเวลาก่อนหน้านั้น เท่าที่มีคนทราบ ภูเขาไฟนี้ยังคงสงบเรื่อยมา แต่ก็เริ่มปะทุขึ้นในวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2445 เมื่อต้นเดือนเมษายน ได้มีนักเดินทางบันทึกไว้ว่ามีไอกำมะถันลอยออกมาจากพุแก๊สใกล้กับยอดเขา แต่ไม่มีผู้ใดให้ความสำคัญกับบันทึกครั้งนี้ เนื่องจากในอดีตเคยมีพุแก๊สเกิดขึ้นและหายไปอยู่หลายครั้ง

• 23 เมษายน - ภูเขาไฟพ่นกรวดภูเขาไฟซึ่งตกโปรยปรายบนด้านทิศใต้และทิศตะวันตกของภูเขาไฟ
• 25 เมษายน - ยอดภูเขาไฟพ่นกลุ่มควันซึ่งเต็มไปด้วยหินและเถ้าธุลีออกมา แต่ไม่ได้ทำให้เกิดความเสียหายที่รุนแรงนัก
• 26 เมษายน - พื้นที่รอบ ๆ เต็มไปด้วยเถ้าธุลีภูเขาไฟกระจัดกระจายอยู่ทั่ว แต่ทางฝ่ายบริหารของเมืองยังคงไม่ประกาศภาวะฉุกเฉิน
• 27 เมษายน - นักเดินทางจำนวนมากปีนขึ้นสู่ยอดเขาเพื่อสำรวจปล่อง Étang Sec ซึ่งขณะนั้นมีน้ำอยู่เต็ม เกิดเป็นทะเลสาบขนาดกว้าง 180 เมตร มีกองเศษหินภูเขาไฟสูง 15 เมตรตั้งอยู่ที่ด้านหนึ่งของทะเลสาบ มีเสียงคล้ายน้ำเดือดในหม้อดังออกมาจากใต้ดิน ขณะที่ในเมืองซึ่งอยู่ห่างจากภูเขาไฟถึง 4 ไมล์เริ่มมีกลิ่นรุนแรงของกำมะถันแพร่กระจายไปทั่ว
• 30 เมษายน - น้ำในแม่น้ำแม่น้ำ Roxelane และ Rivière des Pères เอ่อล้น ไหลพัดพาเอาหินและต้นไม้ลงจากยอดเขา หมู่บ้าน Prêcheur และ Ste. Philomène ได้รับผลกระทบจากกลุ่มเถ้าธุลีที่พัดเข้าปกคลุมอย่างต่อเนื่อง
• 2 พฤษภาคม - เวลา 11.30 น. เกิดการระเบิดอย่างรุนแรงบนภูเขาไฟ ตามมาด้วยแผ่นดินไหว และควันดำหนาจำนวนมหาศาลพวยพุ่งขึ้น พื้นที่ครึ่งหนึ่งของเกาะด้านทิศเหนือถูกปกคลุมด้วยเถ้าธุลีและหินพัมมิซเป็นเม็ดละเอียด การระเบิดดำเนินอยู่ราว 5-6 ชั่วโมง ปศุสัตว์เริ่มล้มตายลงด้วยความโหยหิวและกระหายน้ำ เนื่องจากแหล่งน้ำและอาหารปนเปื้อนด้วยเถ้าธุลี

ดูเพิ่ม

• รายชื่อการปะทุของภูเขาไฟตามจำนวนผู้เสียชีวิต
• เขาปีนาตูโบ
• เขาวิซูเวียส