ศาสนาโซโรอัสเตอร์
ศาสนาโซโรอัสเตอร์ (อังกฤษ: Zoroastrianism, เปอร์เซีย: دین زرتشتی, อักษรโรมัน: Din-e Zartoshti) หรือ มาซดะยัสนา (Mazdayasna, อเวสตะ: 𐬨𐬀𐬰𐬛𐬀𐬌𐬌𐬀𐬯𐬥𐬀, อักษรโรมัน: mazdaiiasna) เป็นศาสนาและปรัชญาศาสนาอิหร่านโบราณอย่างหนึ่ง ตามที่ระบุไว้ในคัมภีร์หลักทางศาสนาที่เรียกว่าอเวสตะ ผู้ที่นับถือศาสนาโซโรอัสเตอร์ยกย่องเทพแห่งปัญญาที่ไม่มีใครสร้างและเมตตากรุณาให้เป็นผู้สูงสุดในจักรวาล นักวิชาการมีความคิดเห็นแตกต่างกันไปว่าเป็นศาสนาเอกเทวนิยม[1] หรือศาสนาพหุเทวนิยม[2] หรือศาสนาอติเทวนิยม[3] หรือเป็นทั้งสามแบบผสมกัน[4] เคยเป็นศาสนาแห่งรัฐจักรวรรดิอะคีเมนิด พาร์เธีย และแซสซานิด ประมาณจำนวนศาสนิกโซโรอัสเตอร์ทั่วโลกปัจจุบันอยู่ระหว่างประมาณ 145,000 คนเมื่อประมาณ ค.ศ. 2000 ถึง 2.6 ล้านคนในการประมาณหลัง ๆ
ศาสนาโซโรอัสเตอร์เกิดในภูมิภาคตะวันตกของจักรวรรดิเปอร์เซียโบราณ เมื่อนักปรัชญาศาสนา ซาราธุสตรา (โซโรอัสเตอร์ (Ζωροάστηρ)) ปรับปรุงเทพเจ้าทั้งหลาย (pantheon) ของเปอร์เซียช่วงต้นให้ง่ายขึ้น[5] เป็นสองฝ่ายค้านกันคือ Spenta Mainyu (อเวสตะ: 𐬯𐬞𐬆𐬧𐬙𐬀 𐬨𐬀𐬌𐬥𐬌𐬌𐬎, "วิสัยจิตก้าวหน้า") และ Angra Mainyu (อเวสตะ: 𐬀𐬢𐬭𐬀⸱𐬨𐬀𐬌𐬥𐬌𐬌𐬎, "วิสัยจิตทำลายล้าง" ) ภายใต้พระผู้เป็นเจ้าพระองค์เดียว อาหุรามัสดา (Ahura Mazda, อเวสตะ: 𐬀𐬵𐬎𐬭𐬋 𐬨𐬀𐬰𐬛𐬃, "ภูมิปัญญาสว่าง")[6]
ความคิดของโซโรอัสเตอร์นำสู่ศาสนาทางการซึ่งใช้ชื่อของเขาเมื่อราวศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล และมีอิทธิพลต่อศาสนาอื่นต่อมาซึ่งรวมศาสนายูดาห์ ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม และไญยนิยม[7]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Boyce 1979
- ↑ Skjærvø 2005
- ↑ Skjærvø 2005, p. 15 with footnote 1.
- ↑ Hintze 2014: "The religion thus seems to involve monotheistic, polytheistic and dualistic features simultaneously."
- ↑ Boyce 1979, pp. 6–12.
- ↑ M. Boyce. "AHURA MAZDĀ". Encyclopædia Iranica. pp. 684–687. สืบค้นเมื่อ 13 กรกฎาคม 2019.
- ↑ Hinnel, John R. (1997). The Penguin Dictionary of Religion. Penguin Books UK. ISBN 978-0-14-051261-8.
บรรณานุกรม
[แก้]- Boyce, Mary (1979). Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. London: Routledge. ISBN 978-0-415-23903-5. (note to catalogue searchers: the spine of this edition misprints the title "Zoroastrians" as "Zoroastians", and this may lead to catalogue errors; there is a second edition published in 2001 with the same ISBN)
- Hintze, Almut (2014). "Monotheism the Zoroastrian Way" (PDF). Journal of the Royal Asiatic Society. 24 (2): 225–49. doi:10.1017/S1356186313000333.
- Skjærvø, Prods Oktor (2005). "Introduction to Zoroastrianism" (PDF). Iranian Studies at Harvard University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 24 ธันวาคม 2021. สืบค้นเมื่อ 13 กรกฎาคม 2019.