วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญซามัว ค.ศ. 2021

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญซามัว ค.ศ. 2021
วันที่22 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 (2021-05-22) — 23 กรกฎาคม ค.ศ. 2021 (2021-07-23)
(2 เดือน 1 วัน)
สาเหตุ
ผู้เข้าร่วม
• สมาชิกรัฐสภาซามัว

• โอเลอาโอโอเลมาโล ตูอีมาเลอาลีอีฟาโน วาอาเลโตอา ซูอาเลาวีที่ 2
• ศาลสูงสุดซามัว

ผล
ตูอีลาเอปา อาอีโอโน ซาลีเลเล มาลีเอเลเงาอี จากพรรค HRPP
นาโอมี มาตาอาฟา จากพรรค FAST

วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญเกิดขึ้นในซามัวเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 เมื่อโอเลอาโอโอเลมาโล (ประมุขแห่งรัฐ) ตูอีมาเลอาลีอีฟาโน วาอาเลโตอา ซูอาเลาวีที่ 2 ได้ออกประกาศเพื่อไม่ให้รัฐสภาซามัวร่วมประชุมหลังจากที่มีการเลือกตั้งทั่วไปซามัวเมื่อเดือนเมษายน ค.ศ. 2021[2][3][4][5] ขณะที่ศาลมีคำวินิจฉัยสนับสนุนผลการเลือกตั้ง อันทำให้พรรคฟาอาตูอาตูอาอีเลอาตูอาซาโมอาอูอาตาซี (FAST) ที่นำโดยนาโอมี มาตาอาฟามีเสียงข้างมากในรัฐสภา เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 มีการจัดพิธีการแบบเฉพาะกาลบริเวณด้านนอกรัฐสภาเพื่อให้มาตาอาฟาสาบานตนเข้าดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีซามัว ต่อมาในวันที่ 23 กรกฎาคม ศาลอุทธรณ์ประกาศให้พิธีที่จัดขึ้นมีผลผูกพัน และพรรค FAST เป็นรัฐบาลนับแต่วันนั้น[6][7]


ภูมิหลัง[แก้]

การเลือกตั้งเมื่อวันที่ 9 เมษายน ค.ศ. 2021 ทำให้ที่นั่งของพรรคปกป้องสิทธิมนุษยชน (HRPP) ของนายกรัฐมนตรีตูอีลาเอปา อาอีโอโน ซาลีเลเล มาลีเอเลเงาอี และพรรคฟาอาตูอาตูอาอีเลอาตูอาซาโมอาอูอาตาซี (FAST) ของนาโอมี มาตาอาฟา เท่ากันที่ 25–25 ส่วนอีก 1 ที่นั่งเป็นของสมาชิกสภาไม่สังกัดพรรคการเมืองคือตูอาลา อีโอเซโฟ โปนีฟาซีโอ[8] ต่อมาในวันที่ 20 เมษายน ค.ศ. 2021 คณะกรรมการการเลือกตั้งซามัวประกาศให้อาลีอีมาเลมานู อาโลฟา ตูอูเอาจากพรรค HRPP ได้รับเลือกที่นั่งเพิ่มเติมตามข้อกำหนดที่ให้มีสมาชิกสภาหญิงอย่างน้อยร้อยละ 10 ของสภาทั้งหมด ซึ่งตูอูเอาเป็นผู้สมัครหญิงที่มีคะแนนเสียงใกล้เคียงกับการได้รับการเลือกตั้งมากที่สุด[9] วันต่อมาโปนีฟาซีโอประกาศว่าเขาจะร่วมพรรค FAST ทำให้คะแนนเสียงกลับมาเท่ากันที่ 26–26 จากนั้นในเย็นของวันที่ 4 พฤษภาคม โอเลอาโอโอเลมาโล ได้แถลงที่จะยุบสภาและประกาศให้มีการจัดการเลือกตั้งใหม่ในวันที่ 21 พฤษภาคม ค.ศ. 2021[10][11] กำหนดการเลือกตั้งใหม่ถูกประกาศออกมาเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม[12]

อย่างไรก็ตามการแถลงยุบสภาและการตัดสินใจที่จะแต่งตั้งตูอูเอาถูกนำไปพิจารณาในชั้นศาล และในวันที่ 17 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 ศาลสูงสุดซามัวได้กลับการตัดสินใจทั้งสองข้อ โดยประกาศว่าการตัดสินใจดังกล่าวไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญและเป็นโมฆะ[13][14][15] ศาลให้การสนับสนุนผลการเลือกตั้งและสั่งให้รัฐสภาจัดประชุมภายใน 45 วัน หลังการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งเดิม[16][17] จากนั้นในวันที่ 21 พฤษภาคม ศาลอุทธรณ์ซามัวปฏิเสธการให้สถานะสมาชิกสภาของตูอูเอาและยืนตามคำพิพากษาของศาลสูงสุด ทำให้พรรค FAST ครองเสียงข้างมากในรัฐสภา[18] หลังจากที่มีคำวินิจฉัย โอโลอาโอโอเลมาโล ทรงออกประกาศเรียกประชุมเปิดรัฐสภาในวันที่ 24 พฤษภาคม[19][20] ในวันเดียวกันมีความพยายามของอัยการสูงสุดที่จะยกเลิกคำประกาศ แต่ถูกปฏิเสธโดยศาลสูงสุด[21] เพราะฉะนั้นศาลได้ชี้ขาดว่า "คำวินิจฉัยของศาลสูงสุดเป็นตัวแทนกฎหมายในซามัว และควรปฏิบัติตาม การไม่ปฏิบัติตามกฎหมายย่อมมีผลตามมา"[21] ในเย็นวันที่ 22 พฤษภาคม โอเลอาโอโอเลมาโล ระงับคำประกาศจนกว่าจะแจ้งให้ทราบภายหลัง พระองค์มิได้อธิบายเหตุผลอย่างละเอียดเกี่ยวกับการระงับในครั้งนี้ แต่กล่าวว่าจะทราบเหตุผล "เมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม"[2][3][4]

การตอบสนอง[แก้]

นาโอมี มาตาอาฟา ผู้นำพรรค FAST ประนามการระงับการประชุมว่าเป็นการรัฐประหาร และประกาศแผนกลางที่จะนำเรื่องน้เข้าสู่กระบวนการของศาล[22] ในวันที่ 23 พฤษภาคม ศาลสูงสุดซามัวได้ประชุมกันเพื่อพิจารณาการยกเลิกการประกาศระงับ[23] และในบ่ายของวันเดียวกัน ศาลมีคำวินิจฉัยว่าการระงับดังกล่าวไม่เป็นไปตามกฎหมาย และการประกาศการประชุมรัฐสภาในวันที่ 24 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 ยังมีผลอยู่[24][25] นายกรัฐมนตรีรักษาการมาลีเอเลเงาอีตอบกลับด้วยการกล่าวว่าคำศั่งศาลไม่ชอบด้วยกฎหมาย ด้วยพิพากษาได้ละเมิดกฎระเบียบในสถานการณ์ฉุกเฉิน และควรถูกตั้งข้อหา ส่วนตัวเขาและสมาชิกพรรค HRPP จะปฏิเสธที่จะสาบานตนเมื่อมีการประชุมรัฐสภา[26] ต่อมาในเย็นวันนั้น เลอาอูเปเป โตเลอาโฟอา ฟาอาฟีซี ประธานรัฐสภา มีความตั้งใจที่จะระงับพิธีสาบานตน ซึ่งขัดต่อคำสั่งของศาล[27][28][29][30] เขากล่าวเพิ่มเติมว่าเขารับคำสั่งจากประมุขแห่งรัฐ ไม่ใช่ศาลสูงสุด[30]

เช้าของวันที่ 24 พฤษภาคม สมาชิกสภาพรรค FAST และผู้สนับสนุนเดินทางมาถึงรัฐสภา แต่พบว่ามีคำรวจล้อมรอบอาคารและประตูถูกล็อกไว้[31] เลขาธิการสภาปฏิเสธที่จะให้พวกเขาเข้าอาคาร โดยปฏิบัติตามคำสั่งของฟาอาฟีซี นาโอมี มาตาอาฟากล่าวว่าสมาชิกสภาจะรอประมุขแห่งรัฐ และจะประชุมรัฐสภาบริเวณขั้นบันไดหากจำเป็น[32][33][34] ต่อมาในตอนบ่าย สมาชิกสภาพรรค FAST และรัฐมนตรีสาบานตนเข้าดำรงตำแหน่งตอประธานสภาที่ได้รับเลือกใหม่ในเต็นท์นอกรัฐสภา[35][36][37][38] และมาอาฟาได้สาบานตนเป็นนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของประเทศซามัว[39][40] ส่วนมาลีเอเลเงาอีตอบโต้ด้วยการกล่าวหาพรรค FAST ว่าเป็น "กบฎ"[40][41]

ในวันที่ 26 พฤษภาคม ศาลสูงสุดได้เผยแพร่ตารางเวลา เพื่อแสดงว่าได้มีการวางแผนที่จะรับฟังการอุทธรณ์ในประเด็นด้านสาระของรัฐธรรมนูญอันเป็นเบื้องหลังของวิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นในวันที่ 31 พฤษภาคม 2021 และจะมีคำตัดสินในวันที่ 2 หรือ 3 มิถุนายน[42] ในวันต่อมา ซาวาเลโนอา มาเรวา เบ็ทรัม อันนันเดล อัยการสูงสุดได้ยื่นให้ตัดสิทธิ์ผู้พิพากษาทั้งหมดจากการพิจารณาคดี โดยกล่าวหาว่าพวกเขามีอคติต่อ HRPP[43][44] ต่อมาในวันเดียวกัน สำนักงานอัยการสูงสุดได้ยกเลิกคำขอและขอโทษต่อคณะตุลาการ[45][46] ต่อมาอาลีอีมาเลมานู อาโลฟา ตูอูเอาได้ยื่นคำร้องในลักษณะใกล้เคียงกัน แต่ไม่ได้รับการพิจารณา เนื่องจากถูกมองว่าเป็นความพยายามที่จะทำลายความเป็นบูรณภาพของตุลาการ[47]

ในวันที่ 29 พฤษภาคม ได้มีการประกาศว่ามาลีเอเลเงาอี, ฟาอาฟีซี, อันนันเดล, และเลขาธิการรัฐสภา ทั้งหมดถูกกล่าวหาว่าดูหมิ่นศาลฐานไม่เคารพคำสั่งศาลและใช้วาจาหยาบคายต่อผู้พิพากษา[48]

ในวันที่ 31 พฤษภาคม ผู้สนับสนุน HRPP ได้เดินขบวนอย่างสันติมุ่งหน้าสู่รัฐสภาในการสนับสนุนสมาชิกสภาหญิงคนที่หก[49][50] ซึ่งตามมาด้วยการประชุมของหัวหน้าชุมชนและนักบวชนอกรัฐสภา[51] ฟีอาเม นาโมี มาตาอาฟา และพรรค FAST ไม่ได้ร่วมประชุมด้วย[52] ในบ่ายวันเดียวกันศาลอุทธรณ์รับฟังข้อโต้แย้งเกี่ยวกับโควตาของสมาชิกสภาหญิง[53] ศาลยังคงสงวนคำตัดสิน แต่กล่าวว่าจะพิจารณาอย่างเร็วที่สุด[54][55]

ในวันที่ 2 มิถุนายน ศาลอุทธรณ์มีคำวินิจฉัยว่าโควตาสมาชิกสภาหญิงควรมี 6 ที่นั่ง แต่ยังคงเห็นสอดคล้องกับศาลสูงสุดที่มีคำวินิจฉัยเกี่ยวกับการแต่งตั้งตูอูเอาไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญและเป็นโมฆะ เนื่องจากโควตาไม่ควรถูกกำหนดจากผลการเลือกตั้ง แต่กำหนดหลักจากเมื่อข้อร้องเรียนต่าง ๆ เป็นอันยุติ และดำเนินการเลือกตั้งซ่อมเป็นที่เรียบร้อยแล้ว[56][57][58] นายกรัฐมนตรีรักษาการประกาศชัยชนะ และกล่าวว่าพรรคการเมืองของเขายังอยู่ในอำนาจ ในฐานะ "ผู้อารักขา" รัฐบาล (custodians of the Government)[59] ขณะที่มาตาอาฟากล่าว่าคำตัดสินเป็นการยืนยันว่าพรรคของเธอมีจำนวนสมาชิกสภาเพียงพอต่อการจัดตั้งรัฐบาล และถึงเวลาแล้วที่รัฐบาลรักษาการจะยุติบทบาทลง[60]

วันที่ 3 มิถุนายน ทั้งสองฝ่ายพบปะกันเพื่อเจรจาเกี่ยวกับการเปลี่ยนผ่านการปกครอง[61] เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน การเจรจาถึงทางตัน โดยตูอีลาเอปาปฏิเสธที่จะออกจากตำแหน่งหรือเรียกประชุมสภา เว้นแต่ว่าจะมีการถอนคำร้องผลการเลือกตั้งทั้งหมดและให้ที่นั่งในรัฐสภาแก่ตูอูเอา[62][63]

วันที่ 18 มิถุนายน เซอีอูลี อูเอลีงีโตเน เซอีอูลี สมาชิกสภาพรรค HRPP สูญเสียที่นั่งในสภาของเขา เนื่องจากจากคำร้องผลการเลือกตั้งของเขา พบว่าเขามีความผิดฐานติดสินบน และถูกระงับสิทธิ์การลงเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาเป็นระยะเวลา 15 ปี[64][65]

วันที่ 25 มิถุนายน ศาลอุทธรณ์ชี้แจงว่าผลการตัดสินในวันที่ 2 มิถุนายนไม่ได้เป็นการห้ามมิให้รัฐสภาจัดประชุมอ และสภาไม่จำเป็นต้องรอผลการพิจารณาคำร้องในการเลือกตั้งและการเลือกตั้งซ่อมก่อนที่จะประชุม[66] และตั้งข้อสังเกตว่า "ข้อแนะนำของทั้งสองพรรคที่ว่า[ทั้งสองพรรค]มีที่นั่งแต่ละพรรค 26 ที่นั่ง นั้นไม่ถูกต้อง" และในช่วงของการพิพากษาก่อนหน้านี้ "F.A.S.T. มี 26 ที่นั่ง ส่วน H.R.P.P. มี 25 ที่นั่ง"[66]

ในวันที่ 28 มิถุนายน 2021 ศาลสูงสุดพบว่าพิธีสาบานตนในวันที่ 24 พฤษภาคมไม่เป็นไปตามกฎหมายและเป็นโมฆะ[67] และยังได้สั่งให้สภาจัดประชุมภายใน 7 วัน และความพยายามใดที่จะขัดขวางจะถือว่าเป็นการดูหมิ่นศาลและทำให้การสาบานตนในวันที่ 24 พฤษภาคมเป็นการกระทำที่ชอบ[68] ในวันที่ 4 กรกฎาคม ตูอีมาเลอาลีอีฟาโน วาอาเลโตอา ซูอาเลาวีที่ 2 ประมุขแห่งรัฐ ขัดขืนคำสั่งศาล และประกาศว่าจะไม่มีการจัดประชุมสภาจนถึงเดือนสิงหาคม[69][70]

ในวันที่ 5 กรกฎาคม 2021 พรรค HRPP เสียที่นั่งในสภาเพิ่มอีกหนึ่งที่นั่ง จากการที่ศาลพบว่าฟีอูงาลู เอเตอูอาตี มีความผิดฐานติดสินบน[71][72] ต่อมาในวันที่ 7 กรกฎาคม HRPP On 7 July 2021 HRPP เสียเพิ่มอีก 1 ที่นั่ง จากการลาออกของสมาชิกสภาตามข้อตกลงของคำร้องการเลือกตั้ง ทำให้เหลือเพียง 20 ที่นั่ง[73]

ในวันที่ 7 กรกฎาคม HRPP ยื่นคำร้องต่อคณะกรรมการบริการตุลาการว่าหัวหน้าผู้พิพากษาซาตีอู ซีมาตีวา เปเรเซไร้ความสามารถ[74] ในวันเดียวกัน ฟูอีอาไวลีลี เอกอน คีล ผู้บัญชาการตำรวจ ประกาศว่าเขาจะออกนอกประเทศเพื่อเข้ารับการรักษา[75]

วันที่ 8 กรกฎาคม พรรค FAST ยื่นคำร้องต่อศาลให้ทบทวนปัญหาความจำเป็นและยอมรับพิธีสาบานตน[76] ศาลสูงสุดให้ข้อสังเกตว่าการที่ประมุขแห่งรัฐมีคำสั่งให้ชะลอการเข้าประชุมสภาเป็นการขัดต่อคำสั่งศาลในวันที่ 28 มิภุนายน และเป็นการปฏิบัติที่เกินกว่าอำนาจที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ แต่ให้ประเด็นของการแก้ไขไปที่ศาลอุทธรณ์[77][78]

วันที่ 12 กรกฎาคม สมาชิกสามคนของ HRPP ตัดสินใจลาออกจากตำแหน่ง เพื่อเข้าสู่กระบวนการเลือกตั้งใหม่ ทำให้พรรค FAST มี 26 ที่นั่ง ขณะที่ HRPP เหลือเพียง 17 ที่นั่ง.[79]

ในวันที่ 23 กรกฎาคม ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้การสาบานตนเป็นไปตามรัฐธรรมนูญและมีผลผูกพัน และถือว่าพรรค FAST เป็นรัฐบาลตั้งแต่วันที่ 24 พฤษภาคม และ HRPP ที่ยังคงอยู่ในตำแหน่งถือว่าไม่ชอบด้วยกฎหมายนับแต่วันนั้น[6][7][80] หลังคำตัดสินดังกล่าวออกมา อดีตนายกรัฐมนตรีตูอีลาเอปา อาอีโอโน ซาลีเลเล มาลีเอเลเงาอีตั้งคำถามถึงความเป็นกลางของการตัดสินและกล่าวหาศาลว่าเป็น "กบฎ" โดยอ้างว่า "พระเจ้านั้นเป็นผู้เลือกผู้นำ"[81] วันถัดมาเขาเริ่มเก็บของออกจากห้องทำงาน[82] และวันที่ 25 กรกฎาคม ประมุขแห่งรัฐตูอิมาเลอาลีลีฟาโน วาอาเลโตอา ซูอาเลาวีที่ 2 ให้การยอมรับรัฐบาลใหม่[83] ตูอีลาเอปายอมรับความพ่ายแพ้และกล่าวว่าตั้งตารอที่จะทำงานกับรัฐบาลใหม่[84][85]

ปฏิกิริยานานาชาติ[แก้]

จาซินดา อาร์เดิร์น นายกรัฐมนตรีนิวซีแลนด์เรียกร้องให้ซามัวผดุงไว้ซึ่งหลักนิติธรรม และเคารพผลการเลือกตั้งที่เป็นประชาธิปไตย[86] เธอยังกล่าวอีกว่านิวซีแลนด์มีความศรัทธาอย่างเต็มเปี่ยมต่อสถาบันในซามัว[86]

Marise Payne รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการค่างประเทศออสเตรเลียเรียกร้องทุกฝ่ายให้เคารพหลักนิติธรรมและกระบวนการประชาธิปไตย[87]

เลขาธิการสหประชาชาติกระตุ้นให้บรรดาผู้นำในซามัวหาทางออกของสถานการณ์ทางเมืองในปัจจุบันผ่านการเจรจา[88]

เฮนรี ปูนา เลขาธิการองค์กรการประชุมหมู่เกาะแปซิฟิกกล่าวว่าองค์กรการประชุมพร้อมให้ความช่วยเหลือหากจำเป็น และเรียกร้องให้ทุกฝ่ายแสวงหาแนวทางอย่างสันติในการแก้ไขปัญหา[89]

หลังจากที่มีการสาบานตนเป็นนายกรัฐมนตรีของมาอาฟา สหพันธรัฐไมโครนีเซียเป็นรัฐบาลต่างชาติรัฐบาลแรกที่ให้การรับรองคณะผู้ปกครองใหม่[90][91] ต่อมาในวันที่ 27 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 ปาเลาเป็นรัฐบาลต่างชาติประเทศที่สองที่ให้การยอมรับ[92] จากนั้นรัฐบาลหมู่เกาะมาร์แชลล์ร่วมกับปาเลาและไมโครนีเซียในการให้การยอมรับรัฐบาลพรรค FAST[93]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ Russel Palmer (27 May 2021). "Samoa election crisis: What you need to know". RNZ. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 May 2021. สืบค้นเมื่อ 29 May 2021.
  2. ↑ 2.0 2.1 Joyetter Feagaimaali'i (22 May 2021). "Head of State suspends Parliament". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 22 May 2021. Samoa has been thrown into a constitutional crisis
  3. ↑ 3.0 3.1 Sina Retzlaff (22 May 2021). "Head of State Issues Writ to Suspend Official Opening of XVIIth Parliament". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 22 May 2021.
  4. ↑ 4.0 4.1 "Samoa dives into further uncertainty as Head of State suspends Monday's opening of Parliament". Talamua. 22 May 2021. สืบค้นเมื่อ 22 May 2021.
  5. ↑ Jamie Tahana (22 May 2021). "Sitting of Samoa parliament cancelled; constitutional turmoil deepens". RNZ. สืบค้นเมื่อ 22 May 2021. with the country now well engulfed in a constitutional crisis
  6. ↑ 6.0 6.1 Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (23 July 2021). "Court declares F.A.S.T. Government; impasse over". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 23 July 2021.
  7. ↑ 7.0 7.1 Lagipoiva Cherelle Jackson and Kate Lyons (23 July 2021). "Samoa's political crisis ends and first female prime minister installed after court ruling". The Guardian. สืบค้นเมื่อ 23 July 2021.
  8. ↑ "Samoa election: official results show top parties still tied". RNZ. 16 April 2021. สืบค้นเมื่อ 16 April 2021.
  9. ↑ Renate Rivers (20 April 2021). "H.R.P.P. secures majority with extra seat". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 20 April 2021.
  10. ↑ "Head of State to call for second election in Samoa; FAST reacts with anger". RNZ. 4 May 2021. สืบค้นเมื่อ 4 May 2021.
  11. ↑ Lanuola Tusani Tupufia – Ah Tong (4 May 2021). "H.O.S. declares April election void". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 4 May 2021.
  12. ↑ "No New Candidates for Snap Elections". Samoa Global News. 5 May 2021. สืบค้นเมื่อ 5 May 2021.
  13. ↑ Lanuola Tusani Tupufia – Ah Tong (17 May 2021). "F.A.S.T. wins case, majority". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 17 May 2021.
  14. ↑ "Extra seat thrown out: FAST win Samoa election". RNZ. 17 May 2021. สืบค้นเมื่อ 17 May 2021.
  15. ↑ Marieta H Ilalio (17 May 2021). "Additional Parliamentary Seat Declared "Unconstitutional and Void"". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 17 May 2021.
  16. ↑ Lanuola Tusani Tupufia – Ah Tong (17 May 2021). "Court overrules fresh elections". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 17 May 2021.
  17. ↑ "Samoa court dismisses call for second election". RNZ. 17 May 2021. สืบค้นเมื่อ 17 May 2021.
  18. ↑ Lanuola Tusani Tupufia – Ah Tong (21 May 2021). "Ali'imalemanu stay of execution denied". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 21 May 2021.
  19. ↑ "Samoa's Head of State sets a date for parliament to meet". PMN. 21 May 2021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-09-01. สืบค้นเมื่อ 21 May 2021.
  20. ↑ Lanuola Tusani Tupufia – Ah Tong (21 May 2021). "Head of State calls to convene Parliament". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 21 May 2021.
  21. ↑ 21.0 21.1 Sina Retzlaff (22 May 2021). "Desperate Tactic to Delay Parliament Rejected by Chief Justice". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 22 May 2021.
  22. ↑ Natasha Frost (22 May 2021). "A Late-Night Proclamation Blocks a Woman From Leading Samoa". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021. "This is a coup", [Mata'afa] said.
  23. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (23 May 2021). "Chamber meeting at 11 am, called by Chief Justice". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  24. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (23 May 2021). "H.O.S. proclamation 'unlawful': Supreme Court". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  25. ↑ Sina Retzlaff (23 May 2021). "Court Upholds Original Proclamation of Head of State to Convene Parliament". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  26. ↑ "Prime Minister and HRPP Refuse to be Sworn-In, says Sunday SOE Orders Breached". Samoa Global News. 23 May 2021. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  27. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (23 May 2021). "Former Speaker calls off parliament meeting". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  28. ↑ "Speaker announces no Fono opening tomorrow". Talanei. 22 May 2021. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  29. ↑ "Samoa's Speaker disregards Supreme Court ruling". RNZ. 23 May 2021. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  30. ↑ 30.0 30.1 Mayron, Sapeer (23 May 2021). "Samoan election turmoil: Speaker postpones parliament session, hours before new PM to be sworn in". Stuff. สืบค้นเมื่อ 23 May 2021.
  31. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (24 May 2021). "F.A.S.T. moves in to Parliament; Police confronted". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  32. ↑ Sapeer Mayron (24 May 2021). "Samoa election turmoil: FAST Party to convene on steps outside of Parliament if head of state does not arrive". Stuff. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  33. ↑ Jamie Tahana (24 May 2021). "Parliament locked as Samoa turmoil continues". RNZ. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  34. ↑ lance Polu (24 May 2021). "Samoa's Democracy on Lockdown". Talamua. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  35. ↑ Sapeer Mayron (24 May 2021). "Samoa election turmoil: FAST Party to host own swearing-in ceremony outside of Parliament". Stuff. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  36. ↑ Gerwin Joseph (24 May 2021). "Samoan parliamentarians swearing in proceeds despite lockdown". Talamua. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  37. ↑ Natasha Frost (24 May 2021). "Locked Out of Samoa Parliament, Female Leader Is "Sworn In" Under a Tent Outside". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  38. ↑ Marieta H Ilalio (25 May 2021). "Fiame Sworn in as Prime Minister under Marquees on Parliament Grounds". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 25 May 2021.
  39. ↑ "Samoa's first female PM locked out of parliament by losing opponent". BBC News. May 24, 2021. สืบค้นเมื่อ May 25, 2021.
  40. ↑ 40.0 40.1 Sapeer Mayron (24 May 2021). "Samoa election turmoil: Samoa's caretaker PM Tuilaepa gives blistering speech as FAST Party's Fiame Naomi Mata'afa sworn in as new PM". Stuff. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  41. ↑ "Samoa incumbent leader rejects first female Prime Minister's swearing in as "treason"". RNZ. 24 May 2021. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  42. ↑ "Samoa's Supreme Court issues schedule for election petitions". Samoa News. 26 May 2021. สืบค้นเมื่อ 27 May 2021.
  43. ↑ Sapeer Mayron and Mandy Te (27 May 2021). "Samoa election turmoil: Attorney-general applies to have judges disqualified over hearing about swearing-in ceremony". Stuff. สืบค้นเมื่อ 27 May 2021.
  44. ↑ "Samoa: Attorney-general applies to have justices thrown out". RNZ. 27 May 2021. สืบค้นเมื่อ 27 May 2021.
  45. ↑ "Samoa AG's office apologizes and rescinds request to recuse judges". Samoa News. 27 May 2021. สืบค้นเมื่อ 28 May 2021.
  46. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (28 May 2021). "Recusal application against Justices withdrawn". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 28 May 2021.
  47. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (31 May 2021). "C.J. recusal, 'attempt to undermine integrity', dismissed". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  48. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (29 May 2021). "Contempt of court citing sought against Tuilaepa". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 29 May 2021.
  49. ↑ Adel Fruean (31 May 2021). "Peaceful march on Mulinuu for sixth woman M.P." Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  50. ↑ "Women march in Samoa in support of extra female MP". RNZ. 31 May 2021. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  51. ↑ "Tuilaepa advised to accept court decision on appeal". Talanei. 30 May 2021. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  52. ↑ "Fiame Declines Attendance to Meeting of Chiefs and Clergy Called by Tuilaepa". Samoa Global News. 31 May 2021. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  53. ↑ Lagi Keresoma (31 May 2021). "Court of Appeal progresses on 10% women representation in Parliament". Talamua. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  54. ↑ Marieta H Ilalio (31 May 2021). "Application to Recuse Chief Justice Dismissed, Court to Deliver Decision in a Timely Manner". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 31 May 2021.
  55. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (1 June 2021). ""Legislative error" behind quota confusion". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 1 June 2021.
  56. ↑ "Six Women Needed to Satisfy 10% Requirement but Effective Only After Petitions and By-Elections". Samoa Global News. 2 June 2021. สืบค้นเมื่อ 2 June 2021.
  57. ↑ "Samoan court voids appeal for additional women's seat". RNZ. 2 June 2021. สืบค้นเมื่อ 2 June 2021.
  58. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (2 June 2021). "Court rules: six woman minimum". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 2 June 2021.
  59. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (2 June 2021). "Tuilaepa spins court victory". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 2 June 2021.
  60. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (2 June 2021). "F.A.S.T. has numbers will govern: Fiame". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 2 June 2021.
  61. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (3 June 2021). "Negotiations underway between H.R.P.P., F.A.S.T." Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 3 June 2021.
  62. ↑ "Talks between HRPP and FAST reaches Impasse after just two sessions". Samoa Global News. 8 June 2021. สืบค้นเมื่อ 8 June 2021.
  63. ↑ "Samoa talks fail to resolve impasse". RNZ. 8 June 2021. สืบค้นเมื่อ 8 June 2021.
  64. ↑ Soli Wilson (18 June 2021). "Seat declared void; election overturned". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 18 June 2021.
  65. ↑ "Samoa's former ruling party loses seat through electoral petition". Radio New Zealand. 18 June 2021.
  66. ↑ 66.0 66.1 Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (25 June 2021). "Court declares Parliament can meet". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 25 June 2021.
  67. ↑ "Swearing-in Unlawful, Parliament Must Convene within 7 Days". Samoa Global News. 28 June 2021. สืบค้นเมื่อ 28 June 2021.
  68. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (28 June 2021). "Parliament must sit; swearing-in unlawful: court". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 28 June 2021.
  69. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (5 July 2021). "Head of State defies Court order, defers Parliament to August". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 5 July 2021.
  70. ↑ Sina Retzlaff (4 July 2021). "Head of State Says No Party Has a Majority, and Hits Back at Supreme Court Judgment to Convene Parliament". Samoa Global News. สืบค้นเมื่อ 5 July 2021.
  71. ↑ Soli Wilson (5 July 2021). "Aleipata-Itupa-i-Lalo Member-elect guilty: Court". Samoa Observer. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 July 2021. สืบค้นเมื่อ 5 July 2021.
  72. ↑ Soli Wilson (5 July 2021). "Fourth by-election triggered". Samoa Observer. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 July 2021. สืบค้นเมื่อ 6 July 2021.
  73. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (7 July 2021). "Safata No. 2 M.P.-elect to resign". Samoa Observer. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 July 2021. สืบค้นเมื่อ 7 July 2021.
  74. ↑ Joyetter Feagaimaali'i (7 July 2021). "H.R.P.P. moves against Chief Justice". Samoa Observer. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 July 2021. สืบค้นเมื่อ 8 July 2021.
  75. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (7 July 2021). "Police Commissioner to fly out for treatment". Samoa Observer. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 July 2021. สืบค้นเมื่อ 8 July 2021.
  76. ↑ "FAST to ask Samoa judges to recognise impromptu swearing in". RNZ. 8 July 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 July 2021. สืบค้นเมื่อ 8 July 2021.
  77. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (8 July 2021). "Head of State acting outside his powers: Supreme Court". Samoa Observer. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 July 2021. สืบค้นเมื่อ 8 July 2021. The Justices noted that the Head of State “has now taken the extraordinary and unprecedented step of purporting to convene parliament on 2 August 2021 subject to certain conditions being met”.
  78. ↑ "Samoa appeal court to hear FAST swearing in application". RNZ. 9 July 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 July 2021. สืบค้นเมื่อ 9 July 2021.
  79. ↑ "Samoa's HRPP loses more seats as impasse drags on". RNZ. 12 July 2021. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 July 2021. สืบค้นเมื่อ 12 July 2021.
  80. ↑ "Samoa court declares FAST party new government". RNZ. 23 July 2021. สืบค้นเมื่อ 23 July 2021.
  81. ↑ Soli Wilson (23 July 2021). "Court decision "bizzare" but peace priority: Tuilaepa". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 23 July 2021.
  82. ↑ Soli Wilson (24 July 2021). "Former P.M. quietly packs up". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 25 July 2021.
  83. ↑ Tina Mata'afa-Tufele (25 July 2021). "Head of State proclaims new Government". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 26 July 2021.
  84. ↑ "Tuilaepa admits defeat after Head of State's declaration". RNZ. 26 July 2021. สืบค้นเมื่อ 26 July 2021.
  85. ↑ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (26 July 2021). "Tuilaepa concedes, welcomes F.A.S.T. government". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 26 July 2021.
  86. ↑ 86.0 86.1 James Robertson (24 May 2021). "Uphold democracy, law: Ardern". Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  87. ↑ Richard Ewart (24 May 2021). "Samoa's political crisis deepens, caretaker PM accused of power grab". ABC. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  88. ↑ "Statement attributable to the Spokesperson for the Secretary-General – on Samoa". United Nations. 24 May 2021. สืบค้นเมื่อ 25 May 2021.
  89. ↑ "Focus on the Forum family for Secretary General Henry Puna". Pacific Islands Forum. 25 May 2021. สืบค้นเมื่อ 25 May 2021.
  90. ↑ "The Federated States of Micronesia Recognizes the Legitimacy of Prime Minister Fiame Naomi Mata'afa". FSM Government. 24 May 2021. สืบค้นเมื่อ 24 May 2021.
  91. ↑ Marc Membrere (25 May 2021). "Micronesia recognises Fiame as Samoa's P.M." Samoa Observer. สืบค้นเมื่อ 25 May 2021.
  92. ↑ "Pacific neighbour backs Samoa PM-elect in power struggle". France24. 27 May 2021. สืบค้นเมื่อ 27 May 2021.
  93. ↑ "R.M.I. calls to uphold rule of law, democracy". Samoa Observer. 28 May 2021. สืบค้นเมื่อ 28 May 2021.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=วิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญซามัว_ค.ศ._2021&oldid=11272350"