วงศ์เขียดงู
| วงศ์เขียดงู | |
|---|---|
| |
| เขียดงูไม่ทราบชนิด (Ichthyophis sp.) | |
| |
| ส่วนหาง | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Amphibia |
| อันดับ: | Gymnophiona |
| วงศ์: | Ichthyophiidae Taylor, 1968 |
| สกุล | |
วงศ์เขียดงู (อังกฤษ: Asiatic tailed caecilian, Fish caecilian; วงศ์: Ichthyophiidae) เป็นวงศ์ของสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกในอันดับ Gymnophiona ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ichthyophiidae
มีลักษณะโดยรวม คือ มีกระดูกกะโหลกเชื่อมรวมกันมากขึ้นและไม่มีปล้องลำตัวจำนวนมากและเป็นลักษณะเด่น ประกอบด้วยปล้องลำตัวปฐมภูมิ ปล้องลำตัวทุติยภูมิ และปล้องลำตัวตติยภูมิ มีเกล็ดอยู่ในร่องปล้องลำตัวส่วนมาก ตาอยู่ในร่องของกระดูกใต้ผิวหนังแต่มองเห็นได้ชัดเจน ปากอยู่ที่ปลายสุดของหัวหรือต่ำลงมาเล็กน้อย ช่องเปิดของหนวดอยู่ระหว่างตากับช่องเปิดจมูกแต่อยู่ใกล้กับตามากกว่า ส่วนหางมีลักษณะคล้ายกับเขียดงูในวงศ์ Rhinatrematidae ที่พบในอเมริกาใต้
มีความยาวเฉลี่ยประมาณ 20-30 เซนติเมตร แต่บางชนิด เช่น Caudacaecilia nigroflava และIchthyophis glutinosus มีความยาวลำตัวประมาณ 40-50 เซนติเมตร อาศัยอยู่ในโพรงดิน ตัวเมียวางไข่ในโพรงดินใกล้กับแหล่งน้ำและเฝ้าดูแลไข่จนกระทั่งตัวอ่อนออกจากไข่ ตัวอ่อนเมื่อออกจากไข่แล้วจะลงสู่แหล่งน้ำและอาศัยอยู่ในน้ำในช่วงต้นของวงจรชีวิต
แบ่งออกได้เป็น 2 สกุล พบราว 37 ชนิด พบกระจายพันธุ์ในทวีปเอเชีย เช่น อินเดีย, ศรีลังกา, เอเชียอาคเนย์, ฟิลิปปิน, มาเลเซีย, บอร์เนียว, สุมาตรา เป็นต้น ในประเทศไทยล้วนแต่พบเฉพาะในวงศ์นี้ราว 7 ชนิด เช่น เขียดงูดำ (Caudacaecilia larutensis), เขียดงูเกาะเต่า (Ichthyophis kohtaoensis), เขียดงูดอยสุเทพ (I. youngorum) เป็นต้น
อนุกรมวิธาน
[แก้]- สกุล Caudacaecilia
- สกุล Ichthyophis
- เขียดงูหัวแหลม (Ichthyophis acuminatus)
- Ichthyophis atricollaris
- Ichthyophis bannanicus
- Ichthyophis beddomei
- Ichthyophis bernisi
- Ichthyophis biangularis
- Ichthyophis billitonensis
- เขียดงูบอมเบย์ (Ichthyophis bombayensis)
- Ichthyophis dulitensis
- Ichthyophis elongatus
- Ichthyophis glandulosus
- Ichthyophis glutinosus
- Ichthyophis humphreyi
- Ichthyophis husaini
- Ichthyophis hypocyaneus
- เขียดงูชวา (Ichthyophis javanicus)
- เขียดงูเกาะเต่า (Ichthyophis kohtaoensis)
- เขียดงูลาว (Ichthyophis laosensis)
- Ichthyophis longicephalus
- Ichthyophis malabarensis
- เขียดงูมินดาเนา (Ichthyophis mindanaoensis)
- Ichthyophis mochrous
- Ichthyophis orthoplicatus
- Ichthyophis paucisulcus
- Ichthyophis peninsularis
- Ichthyophis pseudangularis
- เขียดงูสิกขิม (Ichthyophis sikkimensis)
- เขียดงูสิงคโปร์ (Ichthyophis singaporensis)
- Ichthyophis subterrestris
- เขียดงูสุมาตรา (Ichthyophis sumatranus)
- เขียดงูศุภชัย (Ichthyophis supachaii)
- เขียดงูสามสี (Ichthyophis tricolor)
- เขียดงูดอยสุเทพ (Ichthyophis youngorum)
อ้างอิง
[แก้]- Nussbaum, Ronald A. and Mark Wilkinson (1989). "On the Classification and Phylogeny of Caecilians." Herpetological Monographs, (3) , 1-42
- San Mauro, Diego (2004). "Phylogeny of caecilian amphibians (Gymnophiona) based on complete mitochondrial genomes and nuclear RAG1". Molecular Phylogenetics and Evolution. 33: 413–427.
{{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์|month=ถูกละเว้น (help) - San Mauro, Diego (2005). "Initial diversification of living amphibians predated the breakup of Pangaea". American Naturalist. 165: 590–599. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-05. สืบค้นเมื่อ 2008-01-21.
{{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์|month=ถูกละเว้น (help) - Frost, Darrel R. 2004. Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 3.0 (22 August, 2004). Electronic Database accessible at http://research.amnh.org/herpetology/amphibia/index.php. American Museum of Natural History, New York, USA
- AmphibiaWeb: Information on amphibian biology and conservation. [web application]. 2004. Berkeley, California: AmphibiaWeb. Available: http://amphibiaweb.org/. Retrieved 26 August 2004
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]