พระเจ้าจันทรคุปตเมารยะ

พระเจ้าจันทรคุปต์เมารยะ
Mauryan Emperor
ครองราชย์	พ.ศ. 221-พ.ศ. 245
รัชกาลก่อนหน้า	Dhana
รัชกาลถัดไป	พระเจ้าพินทุสาร
ประสูติ	พ.ศ. 203 แคว้นมคธ
สวรรคต	พ.ศ. 245 (พระชนมายุ 42 พรรษา)
พระชายา	Durdhara
พระราชบุตร	พระเจ้าพินทุสาร
ราชวงศ์	ราชวงศ์โมริยะ
พระราชมารดา	Mura
ศาสนา	Vedic Hindu, Jain

เจ้าชายจันทรคุปต์ เมารยะ (เทวนาครี: चन्द्रगुप्त मौर्य) เป็นเจ้าชายแห่งแคว้นโมริยะ ต่อมาพระองค์ได้ถูกโกติลยะปราชญ์ผู้หนึ่งยุยงให้ยึด อำนาจจากราชวงศ์นันทาและพระองค์สถาปนา ราชวงศ์โมริยะ ในปี พ.ศ. 220 ทรงเป็นพระราชบิดาของพระเจ้าพินทุสารและเป็นพระอัยกา ของ พระเจ้าอโศกมหาราช

การโค่นล้มราชวงศ์นันทะ

การยึดอำนาจราชวงศ์นันทะคราวนั้น มีพราหมณ์ชื่อจาณักยะเป็นผู้วางแผน โดยพราหมณ์ผู้นี้ได้สอนศิลปวิทยาการต่างๆและวางแผนการรบแก่จันทรคุปต์ ในการโจมตีครั้งแรกจันทรคุปต์แพ้ จึงต้องหลบหนีออกมา ครั้งหนึ่งจันทรคุปต์ได้ยินยายด่าหลานที่กินขนมร้อนๆตรงกลาง แล้วด่าว่า โง่เหมือนจันทรคุปต์ จันทรคุปต์จึงวางแผนรบจากรอบนอกปาฏลีบุตรล้อมเข้ามาในลักษณะป่าล้อมเมือง จนสามารถสังหารพระเจ้าธนนันทะในสนามรบได้

บั้นปลายพระชนม์ชีพ

พระองค์ทรงศรัทธาเลื่อมใสในศาสนาเชนในช่วงบั้นปลายพระชนม์ชีพ จนสุดท้ายได้ยกราชสมบัติแก่เ้จ้าชายพินทุสาร ขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์แห่งมคธต่อไป แล้วพระองค์เองก็ออกผนวช บำเพ็ญตบะตามแบบของเชน จนสวรรคตในอินเดียใต้ เมื่อ พ.ศ.245