ปลาอีโต้มอญ

ปลาอีโต้มอญ
สถานะการอนุรักษ์
	; ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา; Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์;
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง;
ชั้น:	ปลาที่มีก้านครีบ;
อันดับ:	Carangiformes;
วงศ์:	Coryphaenidae;
สกุล:	Coryphaena; ; (Linnaeus, 1758)
สปีชีส์:	Coryphaena hippurus
ชื่อทวินาม
	Coryphaena hippurus; (Linnaeus, 1758)
ชื่อพ้อง
	Scomber pelagicus (Linnaeus, 1758); Coryphaena fasciolata (Pallas, 1770); Coryphaena chrysurus (Lacépède, 1801); Coryphaena imperialis (Rafinesque, 1810); Lepimphis hippuroides (Rafinesque, 1810); Coryphaena immaculata Agassiz, 1831; Lampugus siculus Valenciennes, 1833; Coryphaena scomberoides Valenciennes, 1833; Coryphaena margravii Valenciennes, 1833; Coryphaena suerii Valenciennes, 1833; Coryphaena dorado Valenciennes, 1833; Coryphaena dolfyn Valenciennes, 1833; Coryphaena virgata Valenciennes, 1833; Coryphaena argyrurus Valenciennes, 1833; Coryphaena vlamingii Valenciennes, 1833; Coryphaena nortoniana R. T. Lowe, 1839; Coryphaena japonica Temminck & Schlegel, 1845;

ปลาอีโต้มอญ เป็นปลาทะเล ชนิดหนึ่ง ในอันดับปลากะพง (Percifoemes) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Coryphaena hippurus จัดอยู่ในวงศ์ปลาอีโต้ (Coryphaenidae) ซึ่งมีอยู่ด้วยกันเพียง 2 ชนิดเท่านั้น ^[3]

ปลาอีโต้มอญเป็นปลาที่เป็นที่นิยมอย่างยิ่งในการตกปลาเป็นเกมกีฬา เช่นเดียวกับปลากระโทง (Istiophoridae) หรือปลาทูน่า (Scombridae) เนื่องจากเป็นปลาที่สู้เบ็ดและมีความสวยงามเมื่อเวลาตก และนิยมจับเพื่อการประมงเชิงพาณิชย์ด้วย ซึ่งประเทศในแถบแคริบเบียนเป็นกลุ่มผู้บริโภคผลิตภัณฑ์จากปลาอีโต้มอญกลุ่มใหญ่ของโลก ส่วนหลาย ๆ ประเทศที่พัฒนาแล้วในยุโรปมีปริมาณการบริโภคเพิ่มมากขึ้นทุกปี และญี่ปุ่นก็เป็นประเทศที่บริโภคปลาชนิดนี้เป็นปริมาณมากเช่นกัน

ชื่อเรียก

ปลาอีโต้มอญยังมีชื่อเรียกอื่น ๆ อีก ในภาษาไทย เช่น "หน้ามอม", "อีโต้", "มงเจ้าเลือด", "โต้มอญ" หรือ "สีเสียดอินเดีย" เป็นต้น ส่วนชื่อ mahi-mahi ในภาษาอังกฤษมาจากภาษาฮาวาย^[4]ที่หมายถึง 'แข็งแรงมาก'^[5] ในภาษาเปอร์เซีย mahi (ماهی) หมายถึง 'ปลา' โดยบังเอิญ แต่คำว่า mahi-mahi เป็นภาษาฮาวาย ในพื้นที่แปซิฟิกและชายฝั่งแอฟริกาใต้ที่พูดภาษาอังกฤษ ปลาชนิดนี้มักเรียกจากชื่อในภาษาสเปนว่า dorado^[6]

ลินเนียสตั้งชื่อสกุลจากศัพท์ภาษากรีกว่า κορυφή, koryphe หมายถึง 'บน' หรือ 'ยอด' ใน ค.ศ. 1758 ชื่อพ้องของปลาชนิดนี้ได้แก่ Coryphaena argyrurus, Coryphaena chrysurus และ Coryphaena dolfyn^[2]

รายละเอียด

ปลาอีโต้มอญมีลำตัวยาวเรียว แต่เมื่อเจริญเติบโตขึ้นลำตัวจะกว้างขึ้นและแบนข้างเล็กน้อย หัวงุ้มลง ทำให้มีรูปร่างคล้ายมีดโต้ อันเป็นที่มาของชื่อเรียก มีเกล็ดเล็กละเอียด ปากกว้างและเฉียงขึ้น ฟันเล็กละเอียด ครีบหลังยาวเริ่มตั้งแต่บริเวณโหนกหัวไปจนถึงโคนหาง ครีบหางใหญ่เว้าลึกรูปส้อม ตัวผู้มีโหนกหัวนูนออกไปข้างหน้าเป็นแนวตั้งฉากกับปากคล้ายกับโลมา อันเป็นที่มาของชื่อเรียกในภาษาอังกฤษ ส่วนตัวเมียจะมีโหนกหัวลาดลง ปลาขนาดโตเต็มวัยลำตัวมีสีน้ำเงินปนเขียว ข้างตัวมีจุด ดำเล็ก ๆ กระจายอยู่ทั่วลำตัว

ปลาอีโต้มอญมีความยาวตั้งแต่ 40–100 เซนติเมตร ขนาดใหญ่สุดมีความยาวถึง 150 เซนติเมตร เป็นปลาที่อยู่รวมตัวกันเป็นฝูงขนาดไม่ใหญ่ อาศัยอยู่ในบริเวณน้ำลึก และมักขึ้นมาหากินและหาอาหารบริเวณผิวน้ำ มักพบอยู่บริเวณข้างเกาะแก่ง ตามต้นไม้หรือกิ่งไม้หรือซากอวนที่ลอยมาตามน้ำ กระจายพันธุ์อยู่ทั่วไปในทะเล เขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก ในน่านน้ำไทยพบได้ทั้งฝั่งอ่าวไทยและทะเลอันดามัน เป็นปลาที่ปราดเปรียวว่องไว ว่ายน้ำได้เร็วมาก กินปลาขนาดเล็กและสัตว์น้ำชนิดต่าง ๆ เป็นอาหาร^[7]

อ้างอิง

↑ Collette, B.; Acero, A.; Amorim, A.F.; Boustany, A.; Canales Ramirez, C.; Cardenas, G.; Carpenter, K.E.; de Oliveira Leite Jr.; N.; Di Natale, A.; Fox, W.; Fredou, F.L.; Graves, J.; Viera Hazin, F.H.; Juan Jorda, M.; Minte Vera, C.; Miyabe, N.; Montano Cruz, R.; Nelson, R.; Oxenford, H.; Schaefer, K.; Serra, R.; Sun, C.; Teixeira Lessa, R.P.; Pires Ferreira Travassos, P.E.; Uozumi, Y.; Yanez, E. (2011). "Coryphaena hippurus". IUCN Red List of Threatened Species. 2011: e.T154712A4614989. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-2.RLTS.T154712A4614989.en. สืบค้นเมื่อ 19 November 2021.
↑ ^2.0 ^2.1 Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2019). "Coryphaena hippurus" in FishBase. August 2019 version.
↑ จาก ITIS.gov (อังกฤษ)
↑ Mary Kawena Pukui; Samuel Hoyt Elbert (2003). "lookup of dolphin". in Hawaiian Dictionary. Ulukau, the Hawaiian Electronic Library, University of Hawaii Press.
↑ "mahimahi" (ภาษาอังกฤษ). Te Aka Māori Dictionary. สืบค้นเมื่อ 2022-09-02.
↑ "Fish detail". WWF SASSI (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-06-10. สืบค้นเมื่อ 2018-05-31.
↑ อีโต้มอญ จาก สนุกดอตคอม

แหล่งข้อมูลอื่น

Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2004). "Coryphaena hippurus" in FishBase. October 2004 version.
Dolphinfish Monterey Bay Aquarium
Oceana's Sustainable Seafood Guide
Dolphinfish Florida Museum
Dolphinfishes from iNaturalist
Atlantic Mahi Mahi NOAA FishWatch. Retrieved 11 November 2012.
Pacific Mahi Mahi NOAA FishWatch. Retrieved 11 November 2012.

[iucn_status_19_November_2021-1] Collette, B.; Acero, A.; Amorim, A.F.; Boustany, A.; Canales Ramirez, C.; Cardenas, G.; Carpenter, K.E.; de Oliveira Leite Jr.; N.; Di Natale, A.; Fox, W.; Fredou, F.L.; Graves, J.; Viera Hazin, F.H.; Juan Jorda, M.; Minte Vera, C.; Miyabe, N.; Montano Cruz, R.; Nelson, R.; Oxenford, H.; Schaefer, K.; Serra, R.; Sun, C.; Teixeira Lessa, R.P.; Pires Ferreira Travassos, P.E.; Uozumi, Y.; Yanez, E. (2011). "Coryphaena hippurus". IUCN Red List of Threatened Species. 2011: e.T154712A4614989. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-2.RLTS.T154712A4614989.en. สืบค้นเมื่อ 19 November 2021.

[Fishbase-2] 2.0 ^2.1 Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2019). "Coryphaena hippurus" in FishBase. August 2019 version.

[3] จาก ITIS.gov (อังกฤษ)

[4] Mary Kawena Pukui; Samuel Hoyt Elbert (2003). "lookup of dolphin". in Hawaiian Dictionary. Ulukau, the Hawaiian Electronic Library, University of Hawaii Press.

[5] "mahimahi" (ภาษาอังกฤษ). Te Aka Māori Dictionary. สืบค้นเมื่อ 2022-09-02.

[6] "Fish detail". WWF SASSI (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-06-10. สืบค้นเมื่อ 2018-05-31.

[7] อีโต้มอญ จาก สนุกดอตคอม

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]