ปริมาณรังสีสมมูล

ค่าปรับเทียบตามชนิดรังสี W_R สำหรับปริมาณรังสีสมมูล

รังสี	พลังงาน	wR
รังสีเอกซ์, รังสีแกมมา, อิเล็กตรอน, โพซิตรอน, มิวออน		1
นิวตรอน	< 10 keV	5
	10 keV - 100 keV	10
	100 keV - 2 MeV	20
	2 MeV - 20 MeV	10
	> 20 MeV	5
โปรตอน	> 2 MeV	2
อนุภาคแอลฟา, ชิ้นส่วนการแบ่งแยกตัว, นิวเคลียสหนัก		20

ปริมาณรังสีสมมูล (equivalent dose, H_T) เป็นการวัดค่าปริมาณรังสีต่อเนื้อเยื่อที่ผลกระทบเชิงชีววิทยาสัมพันธ์จะต่างกันเมื่อชนิดของกัมมันตภาพรังสีต่างกัน ปริมาณรังสีสมมูลเป็นปริมาณพื้นฐานน้อยกว่าปริมาณรังสีดูดซึม แต่ในทางชีวภาพมีนัยสำคัญมากกว่า ปริมาณรังสีสมมูลมีหน่วยเป็นซีเวิร์ต และยังมีหน่วยอื่น Röntgen equivalent man (REM หรือ rem) ที่ยังคงใช้กันทั่วไปในสหรัฐอเมริกา แม้ว่ากฎระเบียบให้เปลี่ยนไปใช้ซีเวิร์ต (100 Röntgen equivalent man = 100 REM = 1 sievert)

ปริมาณรังสีสมมูล (H_T) คำนวณจากการนำปริมาณรังสีดูดซึมของอวัยวะหรือเนื้อเยื่อ (D_T) คูณด้วยค่าปรับเทียบตามชนิดรังสี (w_R) ค่าปรับเทียบนี้เลือกจากชนิดและพลังงานของรังสีที่เข้าสู่ร่างกายหรือที่แผ่มาจากแหล่งภายในร่างกาย ค่า w_R จะเท่ากับ 1 สำหรับ รังสีเอกซ์ รังสีแกมมา และ อนุภาคบีตา และมากกว่า 1 สำหรับโปรตอน, นิวตรอน, อนุภาคแอลฟา

$H_{T,R}=w_{R}\times D_{T,R}\,$

เมื่อ H_{T, R} = ปริมาณรังสีสมมูลในเนื้อเยื่อ T จากรังสี R

D_{T, R} = ปริมาณรังสีดูดซึม D (หน่วยเกรย์) ในเนื้อเยื่อ T จากรังสี R

อ้างอิง

• ICRP. ICRP Publication 60: 1990 Recommendations of the International Commission on Radiological Protection. Elsevier Science Pub Co (April 1, 1991). ISBN 0-08-041144-4.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Dose equivalent เก็บถาวร 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - glossary of the European Nuclear Society