ข้ามไปเนื้อหา

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ต้นฉบับใบลานของพงศาวดารเมืองเชียงใหม่ ที่หอสมุดแห่งชาติ มี 10 ผูก ในรูปเป็นหน้าที่ 13 ของผูกที่ 7

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ เป็นตำนานเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับอาณาจักรล้านนาและความสัมพันธ์กับอาณาจักรเพื่อนบ้าน เช่น สยาม จีนตอนใต้ พม่า มอญ ล้านช้าง และญวน ยังมีเรื่องราวตำนานอเนกประสงค์ทั้งตำนาน นิทาน พงศาวดาร จดหมายเหตุและศาสนประวัติในเล่มเดียวกัน เนื้อหาเริ่มต้นตั้งแต่การตั้งถิ่นฐานชุมชน นครรัฐ แคว้นน้อยใหญ่ พัฒนาไปจนถึงราชอาณาจักร ภายใต้การปกครองของราชวงศ์มังรายที่ทรงสืบเชื้อสายมาจากลวจักรราช[1] ตำนานมีหลายฉบับซึ่งมีเนื้อหาคล้ายกัน บางฉบับใช้จุลศักราช บางฉบับใช้พุทธศักราช ปัจจุบันมีการตรวจสอบชำระตำนานใช้ชื่อว่า ตำนานฉบับ 700 ปี[2]

ฉบับ

[แก้]

ฉบับที่ถือว่าเป็นฉบับปฐมภูมิคือ ฉบับวัดพระงามและฉบับ CMA.HPms.[3]

  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับวัดพระงาม จังหวัดเชียงใหม่ จ.ศ. 1216 จากหอสมุดแห่งชาติ
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ CMA.HPms. จารเมื่อ จ.ศ. 1288 จาก ดร. ฮันส์ เพนท์ มีจำนวนใบลานทั้งหมด 8 ผูก ต้นฉบับได้มาจากอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย สันนิษฐานว่าคัดลอกขึ้นเมื่อ พ.ศ.​ 2421
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับวัดอัฏฐารส จังหวัดลำพูน จารเมื่อ จ.ศ. 1244
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับวัดหลวง จังหวัดแพร่ จารเมื่อ จ.ศ. 1246
  • ตำนาน 15 ราชวงศ์ ฉบับวัดเมธังกราวาส จังหวัดแพร่ จารเมื่อ จ.ศ. 1251
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ฉบับนอตอง ตีพิมพ์ที่กรุงปารีส เมื่อ พ.ศ. 2475 แปลจากอักษรธรรมครั้งแรกเป็นภาษาฝรั่งเศสโดย คาร์มิล นอตอง อดีตกงสุลฝรั่งเศสประจำเมืองเชียงใหม่[4]
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับวัดพิชัย จังหวัดลำปาง จารเมื่อ พ.ศ. 2489
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับวัดศรีโสดา จังหวัดเชียงใหม่ จารเมื่อ พ.ศ. 2510
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับสำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2514
  • พงศาวดารโยนก ของ พระยาประชากิจกรจักร์ (แช่ม บุนนาค) พ.ศ. 2516
  • สิบห้าราชวงศ์ ของสถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พ.ศ. 2518
  • ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ 700 ปี พิมพ์ พ.ศ. 2538
  • The Chiang Mai Chronicle ฉบับแปลภาษาอังกฤษ พิมพ์ พ.ศ.​ 2538 ปรับปรุง พ.ศ. 2541
  • ตำนานเมืองเชียงใหม่ แต่งโดยพระครูโสภณกวีวัฒน์ (ธนจรรย์ สุระมณี) พิมพ์ พ.ศ. 2550

อ้างอิง

[แก้]
  1. "ตำนานเมืองเชียงใหม่ สายธาร อารยธรรม ประวัติศาสตร์ ชาติพันธุ์ ในล้านนา". หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่.
  2. ไข่มุก อุทยาวดี. "การจัดประเภทตำนานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย" (PDF).
  3. "ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ 700 ปี" (PDF). สถาบันราชภัฏเชียงใหม่.
  4. "ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ (ใบลาน)".