การปฏิวัติบาตาเวีย

กองกำลังฝ่ายผู้รักชาติ เมื่อ 18 มกราคม ค.ศ. 1795

การปฏิวัติบาตาเวีย (อังกฤษ: Batavian Revolution, ดัตช์: De Bataafse Revolutie, ฝรั่งเศส: Révolution batave) เป็นเหตุการณ์ความไม่สงบทางการเมือง สังคม และวัฒนธรรมในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 ที่เป็นจุดจบของสาธารณรัฐดัตช์ และการก่อตั้งของสาธารณรัฐบาตาเวีย ในประวัติศาสตร์เนเธอร์แลนด์ได้เรียกยุคสมัยภายหลังการปฏิวัติในครั้งนี้ว่า "ยุคบาตาเวีย-ฝรั่งเศส" (ค.ศ. 1795-1813) ซึ่งกินเวลายาวนานเพียง 20 ปี รวมระยะเวลาสามปีภายใต้การปกครองของฝรั่งเศสในยุคของจักรพรรดินโปเลียน

การปฏิวัติบาตาเวียยุติลงภายหลังจากการก่อตั้งสาธารณรัฐบาตาเวียในปีค.ศ. 1795 เจ้าชายวิลเลิมที่ 5 แห่งออเรนจ์ ได้เสด็จลี้ภัยไปอังกฤษ และได้เขียนเอกสารให้ดินแดนในอาณานิคมของเนเธอร์แลนด์ทั้งหมดตกไปอยู่ภายใต้การปกครองของอังกฤษ ซึ่งได้ประกาศสงครามต่อสาธารณรัฐบาตาเวียในที่สุด ต่อมาได้มีการปฏิวัติตามมาในปีค.ศ. 1798, 1801 และ 1805 ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงศูนย์อำนาจในกลุ่มผู้รักชาติ ถึงแม้ว่าฝั่งฝรั่งเศสนั้นมีท่าทีเหมือนผู้ช่วยปลดปล่อย แต่หลายฝ่ายก็มิได้เชื่อตามนั้น สาธารณรัฐบาตาเวียสิ้นสุดลงในปีค.ศ. 1806 ภายหลังจากการก่อตั้งราชอาณาจักรฮอลแลนด์โดยมีพระอนุชาของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 หลุยส์ โบนาปาร์ตเสวยราชสมบัติเป็นปฐมกษัตริย์แห่งฮอลแลนด์ ต่อมาในปีค.ศ. 1810 ได้ถูกผนวกเข้ากับจักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 1 ในปีค.ศ. 1813 เนเธอร์แลนด์ก็ได้รับเอกราชอีกครั้งหนึ่ง โดยเจ้าชายวิลเลิม เฟรเดอริกโอรสในเจ้าชายวิลเลิมที่ 5 แห่งออเรนจ์ ขึ้นครองราชสมบัติ

อ่านเพิ่มเติม

• Klein, S.R.E. (1995) Patriots Republikanisme. Politieke cultuur in Nederland (1766-1787).
• Leeb, I.L. (1973) The Ideological Origins of the Batavian Revolution.
• Verweij, G. (1996) Geschiedenis van Nederland. Levensverhaal van zijn bevolking.