วงศ์ปลาวัวจมูกสั้น

วงศ์ปลาวัวจมูกสั้น ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: กลางยุคโอลิโกซีน-ปัจจุบัน
ภาพวาดของปลาวัวจมูกสั้น (Triacanthus biaculeatus)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Tetraodontiformes
วงศ์:	Triacanthidae
สกุลและชนิด
5 สกุล (สูญพันธุ์ไปแล้วหนึ่ง) มีทั้งหมด 7 ชนิด, ดูในเนื้อหา

วงศ์ปลาวัวจมูกสั้น (วงศ์: Triacanthidae, อังกฤษ: Tripodfish, Hornfish) เป็นวงศ์ของปลาทะเลกระดูกแข็งวงศ์หนึ่ง อยู่ในอันดับปลาปักเป้า (Tetraodontiformes)

มีรูปร่างและลักษณะโดยรวมคล้ายกับปลาในวงศ์ปลาวัว (Balistidae) หรือวงศ์ปลาวัวจมูกยาว (Monacanthidae) ซึ่งเป็นปลาที่อยู่ต่างวงศ์กัน แต่อยู่ในอันดับเดียวกัน คือ มีผิวที่หยาบเหนียว หรือเป็นแผ่นกระดูกหนาเรียงติดต่อกัน มีฟันแหลมคมต่อกันเป็นแผ่น ใช้สำหรับแทะเล็มหาอาหารจำพวกครัสตาเชียนหรือหอยหรือสัตว์น้ำขนาดเล็กต่าง ๆ ตามแนวปะการังและพื้นทะเล มีก้านครีบหลังก้านแรกเป็นแท่งกระดูกใหญ่ ซึ่งแหลมและแข็งแรงคล้ายเขาสัตว์ ซึ่งสำหรับปลาในวงศ์ปลาวัวจมูกสั้นแล้ว จะมีเงี่ยง 2 เงี่ยงที่แหลมคมและแข็งแรงบริเวณส่วนหน้าอกยื่นออกมาแหลมยาวอย่างเห็นได้ชัดเจน ซึ่งสามารถใช้จับตั้งวางกับพื้นได้ อันเป็นที่มาของชื่อเรียกในภาษาอังกฤษ

ครีบหลังมีก้านครีบ 20-26 ก้าน ขณะที่ครีบก้นมีก้านครีบ 13-22 ก้าน

มีส่วนหน้าและจะงอยปากที่สั้นทู่กว่าเมื่อเทียบกับปลาใน 2 วงศ์ข้างต้นอย่างเห็นได้ชัด มีขนาดโดยเฉลี่ยประมาณ 15-30 เซนติเมตร เป็นปลาที่มักพบในแนวปะการังและบริเวณใกล้ชายฝั่งหรือตามปากแม่น้ำ ในเขตร้อนหรือเขตอบอุ่นของอินโดแปซิฟิก ซึ่งในบางชนิดอาจปรับตัวให้เข้ากับน้ำกร่อยได้ด้วย

ซึ่งคำว่า Triacanthidae ซึ่งใช้เป็นชื่อทางวิทยาศาสตร์มาจากภาษากรีก คำว่า "Tri" หมายถึง "สาม" ผสมกับคำว่า "Akantha" ซึ่งหมายถึง "หนาม"

การจำแนก

• สกุล †Acanthopleurus (สูญพันธุ์แล้วตั้งแต่ยุคโอลิโกซีน)
  • †Acanthopleurus serratus
• สกุล Pseudotriacanthus
  • Pseudotriacanthus strigilifer
• สกุล Triacanthus
  • Triacanthus biaculeatus
  • Triacanthus nieuhofii
• สกุล Trixiphichthys
  • Trixiphichthys weberi
• สกุล Tripodichthys
  • Tripodichthys angustifrons
  • Tripodichthys blochii
  • Tripodichthys oxycephalus