เสือโค ก กา

เสือโค ก กา
ผู้ประพันธ์	หมื่นพรหมสมพัตสร (มี)
ประเทศ	ประเทศสยาม
ภาษา	ภาษาไทย
ประเภท	ชาดก, แบบเรียน

เสือโค ก กา หรือ ทศมูลเสือโค เป็นแบบเรียนไทยที่แต่งขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น แต่งโดยหมื่นพรหมสมพัตสร (มี)

ลักษณะและเนื้อหา

วรรณกรรมแต่งเป็นกาพย์ชนิดต่าง ๆ เช่น กาพย์ฉบัง 16 กาพย์ยานี 11 กาพย์สุวัณมาลา 28 ฯลฯ ตอนท้ายเรื่องแต่งเป็นกลอนสุภาพ โดยมีลักษณะแสดงให้เห็นเป็นแบบฝึกหัดอ่านมาตราตัวสะกดต่าง ๆ ใช้รูปแบบคำประพันธ์ที่ไม่ปรากฏในกวีนิพนธ์ของกวีท่านอื่นและกวียังใช้รูปแบบคำประพันธ์กลบทชนิดต่าง ๆ ทำให้เป็นเอกลักษณ์

เนื้อเรื่อง เสือโค ก กา ดำเนินตามเรื่อง เสือโคคำฉันท์ และบทละครเรื่อง คาวี ซึ่งเรื่องดังกล่าวเป็นที่รู้จักในสังคมไทยมาตั้งแต่สมัยอยุธยา แต่เนื้อเรื่องไม่จบ ดำเนินถึงตอนที่นางคาวีได้เป็นนางชายา

ประวัติ

หมื่นพรหมสมพัตสร (มี) แต่งขึ้นขณะยังเป็นภิกษุเพื่อใช้เป็นแบบเรียนสอนลูกศิษย์ หลังจากลาสิกขาจนรับราชการย้ายจากมหาดเล็กช่างเขียนมาเป็นอาลักษณ์แล้วจึงได้แต่งปรับปรุงกาพย์ตอนต้นขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวใน พ.ศ. 2381 เพื่อใช้ถวายพระอักษรพระเจ้าลูกเธอตามรับสั่ง

ต้นฉบับมีทั้งสมุดไทยขาวและสมุดไทยดำ ซึ่งเก็บรักษาไว้ที่กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร มีอยู่ 4 ฉบับ

เสือโค ก กา หรือ ทศมูลเสือโค ได้รับการตีพิมพ์สองครั้ง ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2474 ครั้งที่สองพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2521