เครื่องฉายดาว

เครื่องฉายดาว Zeiss Universarium Mark IX

เครื่องฉายดาว (อังกฤษ: planetarium projector หรือ star projector) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ฉายภาพวัตถุท้องฟ้าภายในโดมท้องฟ้าจำลอง

เครื่องฉายดาวแบบสมัยใหม่ถูกสร้างเป็นครั้งแรกในช่วงปี พ.ศ. 2466 โดยบริษัท Carl Zeiss Jena ในเยอรมนี และได้รับการพัฒนาต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งจะมีตั้งแต่เครื่องฉายขนาดเล็กที่สามารถฉายภาพดาวฤกษ์ดวงสำคัญ, ดวงอาทิตย์, ดวงจันทร์, ดาวเคราะห์, และเนบิวลา จนถึงเครื่องขนาดใหญ่ที่สามารถแสดงดาวหาง, กลุ่มดาว และสไลด์ภาพได้

เครื่องฉายดาวแบบทั่วไปมักจะมีลักษณะคล้ายดัมเบลยกน้ำหนัก หรือเป็นทรงกลม โดยส่วนตรงกลางจะมีเครื่องฉายขนาดเล็ก ที่จะฉายดาวฤกษ์และดาวเคราะห์ดวงสำคัญแยกกัน ส่วนทรงกลมปลายแต่ละด้านจะทำหน้าที่ฉายดาวอื่นๆ (ด้านหนึ่งสำหรับท้องฟ้าทางเหนือ อีกด้านสำหรับทางใต้) ซึ่งโครงสร้างจะเป็นทรงกลมโลหะ มีหลอดไฟอยู่ด้านในพร้อมเลนส์หลายชิ้นที่จะรวมแสงให้ผ่านออกมาทางช่องฉายภาพเล็กๆ หลายช่องรอบๆ, ซึ่งแต่ละช่อง จะมีกระจกประกบแผ่นโลหะที่เจาะรูขนาดต่างๆ กั้นไว้เพื่อให้แสงผ่านออกมาตามความสว่างปรากฏบนท้องฟ้าจริงของดาวฤกษ์แต่ละดวง