ฮาร์ป

ฮาร์ป
เครื่องสาย
ช่วงเสียง

ฮาร์ป (อังกฤษ: harp) หรือพิณฝรั่ง คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายของตะวันตกมีเสียงเกิดขึ้นจากการใช้นิ้วดีด สายเสียงของเครื่องดนตรีนี้ปกติแล้วมี 47 สาย และที่เหยียบเพดดัล 7 อัน เพดดัลแต่ละอันจะควบคุมสายเสียงแต่ละชุด เช่น เพดดัล อันหนื่งจะบังคับสายเสียง C ทั้งหมดและอีกอันหนื่งจะบังคับสายเสียง D ทั้งหมด ฮาร์ปเป็นเครื่องดนตรีเก่าแก่ชนิดหนึ่งที่มีการกล่าวถึงตั้งแต่ราว 3,000 ปีก่อนคริสตกาล ที่มาของเครื่องดนตรีชิ้นนี้น่าจะมาจากประเทศไอยคุปต์ (อียิปต์) เพราะตามภาพฝาผนังใต้สุสานของประเทศไอยคุปต์ที่เห็นจะมีรูปคนดีดพิณชนิดนี้อยู่เยอะมาก

ฮาร์ป คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายซึ่งแตกต่างจากเครื่องสายประเภทอื่นๆ คือ การขึงของสายจะไม่ผ่านกล่องเสียง (Sounding Board) เหมือนเครื่องดนตรีชนิดอื่นๆ เช่น กีตาร์, ไวโอลิน หรือเปียโน โครงสำหรับขึงสายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมโค้งงอเล็กน้อยเพื่อให้เกิดความสวยงาม ปกติจะเล่นด้วยการดีดที่สาย คุณภาพเสียงของฮาร์ปมีความแจ่มใสกว่าเสียงของเปียโน ใช้แสดงความสดชื่นแจ่มใส

ลักษณะ

โครงสำหรับขึงสายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยม โค้งงอเล็กน้อย มี 47 สาย และ เสียงของฮาร์ปสามารถใช้เพื่อแสดงการไหลของสายน้ำ แสดงความสดชื่นแจ่มใส มีวิวัฒนาการมาจากไลร์ ฮาร์ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

ฮาร์ปขนาดใหญ่ที่มีคันเหยียบ (pedal harp) มี 47 สาย เรียกกันง่ายๆ ว่า แกรนด์คอนเสิร์ตฮาร์ป (Grand Concert Harp) มีขนาดลดหลั่นกันไป เช่น Semi grand และ salon วงดุริยางค์ซิมโพนีที่มีมาตรฐานจะใช้ฮาร์ปขนาด Grand Concert 47 สาย เท่านั้น

ลีเวอร์ฮาร์ป (Lever Harp) ฮาร์ปที่ใช้ไกเปลี่ยนเสียงจะมีขนาดต่างๆ กันเช่นเดียวกัน มี 36 สาย ซึ่งบางรุ่นอาจใช้บรรเลงเทียบเท่าฮาร์ปชนิดคันเหยียบ

คันเหยียบฮาร์ป

คันเหยียบฮาร์ป (pedal harp) จะมีอยู่ 7 คันเหยียบ แตกต่างจะเปียโนที่มีแค่ 3 คันเหยียบ โดยคันเหยียบฮาร์ปแต่ละคันเหยียบจะมีถึง 3 ขั้นด้วยกัน เพื่อควบคุมสาย ปรับเปลี่ยนสายให้เป็นเสียงแฟลต (Flat) เนเชอรัล (Natural) และชาร์ป (Sharp) โดยฝั่งซ้ายจะมี 3 คันเหยียบ ฝั่งขวาจะมีอยู่ 4 คันเหยียบ

โดยจะเริ่มตั้งแต่เท้าซ้ายสุด ควบคุมสาย เร(D) โด(C) ที(B) และเท้าขวา มี(E) ฟา(F) ซอล(G) ลา(A) ดังรูปภาพดัวกล่าว

ภาพนี้แสดงคันเหยียบฮาร์ป แต่ละคันเหยียบควบคุมสายของตัวโน้ตในแต่ละสาย
ภาพตัวอย่างในแต่ละคันเหยียบจะมีถึง 3 คัน เพื่อปรับเป็นเสียงแฟลต เนเชอรัล และชาร์ป ตามลำดับจากบนลงล่าง
ภาพแสดงตัวอย่างคันเหยียบที่ควบคุมเสียงตัวโน้ตของสาย
ภาพแสดงตำแหน่งของขั้นต่าง ๆ เพื่อให้ผู้เล่นสามารถปรับเสียงแฟลต เนเชอรัล และชาร์ป ได้โดยการในเท้าเหยียบของตัวคันเหยียบ
ภาพแสดงลูกบิดมี 2 ตัว เมื่อผู้เล่นเหยียบคันเหยียบขั้นแรก ลูกบิดจะหมุดมาปรับเพื่อให้สายเส้นนั้น ปรับเสียงจากแฟลตไปเป็นเนเชอรัล เมื่อผู้เล่นเหยียบคันเหยียบไปเป็นขั้นที่ 2 ลูกบิดด้านล่างก็จะหมุนมาปรับสายอีก ทำให้สายเส้นดังกล่าวจากเสียงเนเชอรัลไปเป็นชาร์ป