วงศ์ย่อยนมตำเลีย
| วงศ์ย่อยนมตำเลีย | |
|---|---|
| |
| Matelea denticulata[1] | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ 
| |
| อาณาจักร: | พืช Plantae |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง Tracheophyta |
| เคลด: | พืชดอก Angiosperms |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ Eudicots |
| เคลด: | แอสเทอริด Asterids |
| อันดับ: | ดอกหรีดเขา |
| วงศ์: | วงศ์ตีนเป็ด |
| วงศ์ย่อย: | วงศ์ย่อยนมตำเลีย Burnett |
| Genera | |
|
ดูในบทความ | |
Asclepiadoideae เป็นวงศ์ย่อยของพืชในวงศ์ Apocynaceae ซึ่งก่อนหน้านี้ ถูกจัดให้เป็นวงศ์แยกภายใต้ชื่อ Asclepiadaceae เช่น โดย APG II จะรู้จักกันในชื่อสกุล milkweed[2][3]
พืชชนิดในวงศ์นี้มีทั้งกลุ่มของไม้สมุนไพรยืนต้น ไม้พุ่มเลื้อย เถาวัลย์ หรือไม้ต้นในบางชนิด แต่ที่โดดเด่นคือยังมีไม้ลำต้นอวบน้ำไร้ใบอยู่เป็นจำนวนมาก ชื่อวงศ์นี้มาจากสกุลต้นแบบ Asclepias (milkweeds)
ในวงศ์นี้มีทั้งหมด 348 สกุล และมีประมาณ 2,900 ชนิด ส่วนใหญ่จะอยู่ในเขตร้อนถึงกึ่งเขตร้อน[4] โดยเฉพาะในแอฟริกาและอเมริกาใต้
เผ่า Stapeliaae ซึ่งเป็นกลุ่มพืชที่มีดอกไม้ขั้นสูงภายในวงศ์นี้ประกอบด้วยสกุลพืชอวบน้ำที่ค่อนข้างคุ้นเคยหลายสกุล เช่น Orbea, Huernia, Stapelia และ Hoodia ซึ่งพืชเหล่านี้มีความโดดเด่นในด้านกลไกที่ซับซ้อนซึ่งได้พัฒนาขึ้นเพื่อการผสมเกสรดอกไม้คล้ายกับกล้วยไม้ที่ไม่มีความสัมพันธ์กัน เช่น การรวมกลุ่มของละอองเรณูเป็นแบบกลุ่มเรณู และ “กลิ่นหอม” (หรือกลิ่น) ของดอกไม้ที่เรียกว่า “carrion flowers” ดึงดูดแมลงวัน ซึ่งเป็นแมลงผสมเกสรหลักของพืชเหล่านี้ นอกจากนี้ สี รูปร่าง และเนื้อสัมผัสของดอกไม้ มักมีลักษณะคล้ายเนื้อที่เน่าเปื่อยหรือเนื้อดิบ เพื่อล่อแมลงวันให้มาผสมเกสรมากขึ้น
พืชลูกผสมใหม่ จำนวนมากเกิดขึ้นเนื่องจากวิธีการผสมเกสรที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของดอกไม้
อนุกรมวิธาน
[แก้]Gilbert Thomas Burnett ถือเป็นนักพฤกษศาสตร์คนแรกในปี ค.ศ. 1835 ที่จำแนกพืชวงศ์ Apocynaceae โดยใช้ชื่อ Asclepiadeae[5] ซึ่งปัจจุบันใช้ลงท้ายชื่อสำหรับเผ่าต่าง ๆ แทนที่จะเป็นวงศ์ย่อย ในปี ค.ศ. 2014 Endress Liede-Schumann และ Meve ยอมรับเผ่าทั้งห้าเผ่าภายในวงศ์ย่อยนี้[6] และจากการศึกษาวิวัฒนาการระดับโมเลกุล ในปี ค.ศ. 2019 ได้ยืนยันความแตกต่างของเผ่าทั้ง 5 เผ่า ซึ่งมีความสัมพันธ์กัน ดังที่แสดงในแผนภาพวิวัฒนาการชาติพันธุ์ต่อไปนี้[7]
| Asclepiadoideae |
| ||||||||||||||||||||||||
เผ่าและสกุล
[แก้]
การกำหนดสกุลให้กับเผ่านั้นอิงตาม Endress, Liede-Schumann และ Meve (2014)[6] โดยมีชื่อพ้องจาก Plants of the World Online ข้อมูลเมื่อ ธันวาคม 2023[update]
Asclepiadeae
[แก้]- Araujia Brot.
- Asclepias L. รวมถึง Aidomene Stopp Odontostelma Rendle และ Trachycalymma (K.Schum.)
- Aspidoglossum E.Mey.
- Aspidonepsis Nicholas
- Astephanus R.Br.
- Barjonia Decne.
- Blepharodon Decne.
- Calciphila Liede
- Calotropis R.Br.
- Cordylogyne E.Mey.
- Cynanchum L. รวมถึง Adelostemma Hook.f. Glossonema Decne. Metaplexis R.Br. Pentarrhinum E.Mey. Seshagiria Ansari และ Sichuania M.G.Gilbert
- Diplolepis R.Br.
- Ditassa R.Br.
- Fanninia Harv.
- Fischeria DC.
- Funastrum E.Fourn.
- Glossostelma Schltr.
- Gomphocarpus R.Br.
- Gonolobus Michx.
- Graphistemma (Champ.
- Gyrostelma E.Fourn.
- Hemipogon Decne.
- Holostemma R.Br.
- Hypolobus E.Fourn.
- Ibatia Decne.
- Jobinia E.Fourn.
- Kanahia R.Br.
- Lachnostoma Kunth
- Macroscepis Kunth
- Mahawoa Schltr.
- Margaretta Oliv.
- Matelea Aubl.
- Metastelma R.Br.
- Microloma R.Br.
- Minaria T.U.P.Konno
- Miraglossum Kupicha
- Monsanima Liede
- Morrenia Lindl.
- Nautonia Decne.
- Nephradenia Decne.
- Odontanthera Wight
- Oncinema Arn.
- Orthosia Decne.
- Oxypetalum R.Br.
- Oxystelma R.Br.
- Pachycarpus E.Mey.
- Parapodium E.Mey.
- Pentacyphus Schltr., including Tetraphysa Schltr.
- Pentastelma Tsiang
- Pentatropis R.Br.
- Peplonia Decne.
- Pergularia L.
- Petalostelma E.Fourn.
- Phaeostemma E.Fourn.
- Pherotrichis Decne.
- Philibertia Kunth, including Mitostigma Decne.
- Pseudolachnostoma Morillo
- Raphistemma Wall.
- Rhyssostelma Decne.
- Rhytidostemma Morillo
- Rojasia Malme
- Schizoglossum E.Mey.
- Schizostephanus Hochst.
- Schubertia Mart.
- Scyphostelma Baill.
- Solenostemma Hayne
- Stathmostelma K.Schum.
- Stelmagonum Baill.
- Stenostelma Schltr.
- Tassadia Decne. รวมถึง Stenomeria Turcz.
- Tweedia Hook.
- Tylodontia Griseb.
- Vincetoxicum Wolf รวมถึง Merrillanthus Chun Oncostemma K.Schum. และ Rhyncharrhena F.Muell.
- Widgrenia Malme
- Woodia Schltr.
- Xysmalobium R.Br.
Ceropegieae
[แก้]
- Anisotoma Fenzl
- Apteranthes J.C.Mikan
- Australluma Plowes
- Baynesia Bruyns
- Boucerosia Wight
- Brachystelma Sims
- Caralluma R.Br.
- Caudanthera Plowes
- Ceropegia L.
- Conomitra Fenzl
- Desmidorchis Ehrenb.
- Duvalia Haw.
- Duvaliandra M.G.Gilbert
- Echidnopsis Hook.f.
- Edithcolea N.E.Br.
- Emplectanthus N.E.Br.
- Heterostemma Wight
- Hoodia Sweet
- Huernia R.Br.
- Larryleachia Plowes
- Lavrania Plowes
- Leptadenia R.Br.
- Monolluma Plowes
- Neoschumannia Schltr.
- Notechidnopsis Lavranos
- Ophionella Bruyns
- Orbea Haw. รวมถึง Orbeanthus L.C.Leach
- Orthanthera Wight
- Pectinaria Haw.
- Pentasacme Wall.
- Piaranthus R.Br.
- Pseudolithos P.R.O.Bally รวมถึง Anomalluma Plowes
- Quaqua N.E.Br.
- Rhytidocaulon P.R.O.Bally
- Richtersveldia Meve
- Riocreuxia Decne.
- Sisyranthus E.Mey.
- Socotrella Bruyns
- Stapelia L.
- Stapelianthus Choux
- Stapeliopsis Pillans
- Tavaresia Welw.
- Tridentea Haw.
- Tromotriche Haw.
- Whitesloanea Chiov.
Eustegieae
[แก้]- Emicocarpus R.Br.
- Eustegia K.Schum. & Schltr.
Fockeeae
[แก้]Marsdenieae
[แก้]
- Anatropanthus Schltr.
- Anisopus N.E.Br.
- Asterostemma Decne.
- Campestigma Pierre
- Cionura Griseb.
- Cosmostigma Wight
- Dischidia R.Br.
- Dolichopetalum Tsiang
- Gongronema (Endl.)
- Gunnessia P.I.Forst.
- Gymnema R.Br.
- Heynella Backer
- Hoya R.Br. รวมถึง Cathetostemma Blume และ Clemensiella Schltr.
- Jasminanthes Blume
- Lygisma Hook.f.
- Marsdenia R.Br.
- Oreosparte Schltr.
- Pycnorhachis Benth.
- Rhyssolobium E.Mey.
- Sarcolobus R.Br. รวมถึง Quisumbingia Merr.
- Stephanotis Thouars รวมถึง Dregea E.Mey. และ Wattakaka Hassk.
- Stigmatorhynchus Schltr.
- Telosma Coville
- Treutlera Hook.f.
สกุลอื่น ๆ
[แก้]Endress et al. (2014) ไม่ยอมรับสกุลเหล่านี้ในวงศ์ย่อย Asclepiadoideae[6] แต่ได้รับการยอมรับโดย Plants of the World Online การจัดวางเผ่าข้างล่างนี้มาจาก GRIN-Global โดยมี
- Dalzielia Turrill – Marsdenieae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Marsdenia)[8]
- Decanema Decne. – Asclepiadeae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Cynanchum)[9]
- Dischidanthus Tsiang – Marsdenieae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Marsdenia)[10]
- Gymnemopsis Costantin – Marsdenieae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Marsdenia)[11]
- Kerbera E.Fourn. – Asclepiadeae[12]
- Leichhardtia R.Br.
- Manothrix Miers
- Periglossum Decne. – Asclepiadeae[13]
- Polystemma Decne. รวมถึง Microdactylon[14] – Asclepiadeae (possible synonym of Matelea)[15]
- Ptycanthera Decne. – Asclepiadeae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Matelea)[16]
- Ruehssia H.Karst. ex Schltdl. – Marsdenieae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Marsdenia)[17]
- Schistonema Schltr. – Asclepiadeae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Tweedia)[18]
- Vailia Rusby – Asclepiadeae (เป็นไปได้ที่จะเป็นชื่อพ้องของ Blepharodon)[19]
เชิงอรรถและอ้างอิง
[แก้]- ↑ 1897 illustration from Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
- ↑ English Names for Korean Native Plants (PDF). Pocheon: Korea National Arboretum. 2015. p. 363. ISBN 978-89-97450-98-5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 25 May 2017. สืบค้นเมื่อ 25 January 2017 – โดยทาง Korea Forest Service.
- ↑ Endress, M. E. and P. V. Bruyns (2000), "A revised classification of the Apocynaceae s.l." (PDF), Botanical Review, vol. 66 no. 1, pp. 1–56, Bibcode:2000BotRv..66....1E, doi:10.1007/BF02857781
- ↑ Spellenberg, Richard (2001) [1979]. National Audubon Society Field Guide to North American Wildflowers: Western Region (rev ed.). Knopf. p. 347. ISBN 978-0-375-40233-3.
- ↑ Reveal, James L. (2011), "Asclepiadoideae", Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium, Plant Biology section, Cornell University, สืบค้นเมื่อ 2023-11-30
- ↑ 6.0 6.1 6.2 Endress, Mary E.; Liede-Schumann, Sigrid; Meve, Ulrich (February 2014). "An updated classification for Apocynaceae". Phytotaxa. 159 (3): 175–194. doi:10.11646/phytotaxa.159.3.2. ISSN 1179-3163. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "Endress2014" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน - ↑ Nazar, N.; Clarkson, J.J.; Goyder, D.; Kaky, E.; Mahmood, T.; Chase, M.W. (2019), "Phylogenetic relationships in Apocynaceae based on nuclear PHYA and plastid trnL-F sequences, with a focus on tribal relationships", Caryologia International Journal of Cytology, Cytosystematics and Cytogenetics, vol. 72 no. 1, pp. 55–81, doi:10.13128/cayologia-251
- ↑ "Gen. Dalzielia Turrill". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Decanema Decne". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Dischidanthus Tsiang". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Gymnemopsis Costantin". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Kerbera E.Fourn". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Periglossum Decne". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Polystemma cordatum (Brandegee) L.O.Alvarado". Plants of the World Online (ภาษาอังกฤษ). Royal Botanic Gardens, Kew. สืบค้นเมื่อ 2023-11-30.
- ↑ "Gen. Polystemma Decne". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Ptycanthera Decne". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Ruehssia H. Karst. ex Schltdl". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Schistonema Schltr". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.
- ↑ "Gen. Vailia Rusby". Germplasm Resources Information Network. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture. สืบค้นเมื่อ 2023-12-01.