ข้ามไปเนื้อหา

ภาษาแคเรีย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ภาษาแคเรีย
ภูมิภาคอานาโตเลียตะวันตกเฉียงใต้
สูญแล้ว(ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
ระบบการเขียนอักษรแคเรีย
รหัสภาษา
ISO 639-2ine
ISO 639-3xcr

ภาษาแคเรีย เป็นภาษาของชาวแคเรีย จัดอยู่ในภาษากลุ่มอานาโตเลีย ใกล้เคียงกับภาษาไลเดียมากกว่าภาษาไลเซีย หลักฐานที่เหลืออยู่ส่วนมากเป็นชื่อเฉพาะ เช่น Sangodos, Kaphenos, Truoles, Nastes, Nomion, Mausolos และจารึกขนาดสั้นๆ เขียนด้วยอักษรแคเรีย ภาษานี้ถอดความได้โดย John D. Ray การรับวัฒนธรรมกรีกของชาวแคเรียทำให้ภาษานี้กลายเป็นภาษาตายเมื่อ ประมาณ พ.ศ. 643

การถอดความหมาย

[แก้]

อักษรแคเรียประกอบด้วยอักษร 45 ตัว มีผู้พยายามถอดความหมายอักษรนี้มาก ใน พ.ศ. 2503 นักวิจัยชาวรัสเซีย Vitaly V. Shevoroshkin เป็นผู้สันนิษฐานเป็นคนแรกว่า การเขียนนี้เป็นการเขียนแบบอักษรแทนพยางค์หรือกึ่งพยางค์ แต่ความพยายามถอดความหมายด้วยระบบนี้ล้มเหลว เพราะเขาพยายามแทนคำแต่ละพยางค์โดยอิงอักษรกรีก นักวิจัยชาวรัสเซียอีกคนหนึ่งคือ Yurity Otkupschikou ใน พ.ศ. 2531 ชี้ให้เห็นว่า มีความแตกต่างในการถอดความระหว่างอักษรแคเรียกับภาษาโบราณในแหลมบอลข่าน

อักษรนี้ถูกถอดความได้อย่างแท้จริงโดยนักอียิปต์วิทยา John D. Ray โดยใช้จารึก 2 ภาษา แคเรีย-อียิปต์

ส่วนของข้อความที่เหลืออยู่

[แก้]
คำภาษาแคเรียที่แปลจากภาษากรีก
ภาษากรีก ถอดอักษร แปล
ἄλα ala บ้าน
βάνδα banda ชัยชนะ
γέλα gela กษัตริย์
γίσσα gissa หิน
σοῦα soua tomb


ประวัติ

[แก้]

ชาวกรีกฮาเดียนจำนวนเล็กน้อยเข้ามาถึงชายฝั่งของคาบสมุทรอานาโตเลียในช่วงปลายยุคสำริด และอยู่ภายใต้ชนพื้นเมืองที่ไม่ได้พูดภาษากรีก ซึ่งมีความสัมพันธ์กับจักรวรรดิฮิตไตต์ จนกระทั่งถึงยุคที่ชาวกรีกเผ่าไอโอเนียนและดอเรียน เข้ามาตั้งหลักแหล่งและสร้างเมืองใหญ่ๆ ขึ้น นักเขียนที่เกิดในเมืองนี้ได้เขียนไว้ว่า กลุ่มคนในเมืองใหม่มีการแต่งงานระหว่างเผ่า ซึ่งเรียกคนกลุ่มนี้ว่าแคเรีย และพูดภาษาที่ต่างออกไปการเขียนหายไปในช่วงยุคมืดของกรีก แต่การเขียนภาษาแคเรียก่อนหน้านั้นก็ไม่เหลืออยู่ จารึก 2 ภาษาเริ่มปรากฏใน 257 ปีก่อนพุทธศักราช

ถ้าภาษาแคเรียและภาษาไลเซียเป็นภาษาที่ใกล้ชิดกัน ภาษาที่น่าจะเป็นบรรพบุรุษของทั้งสองภาษานี้คือ ภาษาลูเวีย ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้พูดในช่วงปลายยุคสำริด ในอานาโตเลียตะวันออก แล้วจึงแผ่ขยายไปทางตะวันตกและทางใต้ การสูญหายไปของภาษาลูเวีย อยู่ในช่วงไล่เลี่ยกับการเกิดขึ้นของภาษาที่คาดว่าเป็นภาษาลูกหลาน

ภาษาแคเรียกลายเป็นภาษาตาย ในช่วงที่อารยธรรมกรีกกำลังรุ่งเรือง และเกิดการทำให้เป็นกรีกในอานาโตเลีย แม้ว่าการได้รับอิทธิพลจากจักรวรรดิเปอร์เซียจะทำให้กระบวนการนี้ช้าลงบ้าง แต่ภาษาแคเรียก็กลายเป็นภาษาตายในที่สุด ในช่วงพ.ศ. 443 -453 หรือในช่วงคริสตกาล

อ้างอิง

[แก้]
  • Adiego, I.J. The Carian Language. Leiden: Brill, 2006.
  • Melchert, H. Craig. 2004. Carian in Roger D. Woodard, ed., The Cambridge Encyclopedia of the World's Ancient Languages. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 609–613.
  • Blümel, W., Frei, P., et al., ed., Colloquium Caricum = Kadmos 38 (1998).
  • Giannotta, M.E., Gusmani, R., et al., ed., La decifrazione del Cario. Rome. 1994.
  • Adiego, Ignacio-Javier, Studia Carica. Barcelona, 1993.
  • Ray, John D., An outline of Carian grammar, Kadmos 29:54-73 (1990).
  • Откупщиков, Ю. В. "Догреческий субстрат. У истоков европейской цивилизации" [Otkupschikov, Yu. V. "Pre-Greek substrate. At the beginnings of the European civilization"]. Leningrad, 263 pp. (1988).
  • Ray, John D., An approach to the Carian script, Kadmos 20:150-162 (1981).