ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กุญแจประจำหลัก"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ล แทนที่คำอัตโนมัติ (-[[ภาพ: +[[ไฟล์:) ด้วยบอต |
||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{รอการตรวจสอบ}} |
{{รอการตรวจสอบ}} |
||
{{ความหมายอื่น|เกี่ยวกับ=ดนตรี|สำหรับ=นักร้อง|ดูที่=ป่านทอง บุญทอง|เปลี่ยนทาง= }} |
{{ความหมายอื่น|เกี่ยวกับ=ดนตรี|สำหรับ=นักร้อง|ดูที่=ป่านทอง บุญทอง|เปลี่ยนทาง= }} |
||
[[ |
[[ไฟล์:Music clef demonstration.svg|thumb|400px|กุญแจซอลคาบเส้นที่สอง หมายความว่าโน้ตที่คาบเส้นที่สองจะต้องเล่นเสียงซอล]] |
||
'''กุญแจประจำหลัก''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: clef มาจากภาษาฝรั่งเศส clé แปลว่า ''กุญแจ'') คือสัญกรณ์ทางดนตรีชนิดหนึ่งที่ใช้แสดงถึง[[ระดับเสียง]]ของ[[ตัวโน้ต]]ที่บันทึก กำกับไว้ที่ตำแหน่งเริ่มต้นของ[[บรรทัดห้าเส้น]] ซึ่งจะเป็นตัวบ่งบอกชื่อและระดับเสียงของตัวโน้ตที่อยู่บนเส้นนั้น |
'''กุญแจประจำหลัก''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: clef มาจากภาษาฝรั่งเศส clé แปลว่า ''กุญแจ'') คือสัญกรณ์ทางดนตรีชนิดหนึ่งที่ใช้แสดงถึง[[ระดับเสียง]]ของ[[ตัวโน้ต]]ที่บันทึก กำกับไว้ที่ตำแหน่งเริ่มต้นของ[[บรรทัดห้าเส้น]] ซึ่งจะเป็นตัวบ่งบอกชื่อและระดับเสียงของตัวโน้ตที่อยู่บนเส้นนั้น |
||
บรรทัด 14: | บรรทัด 14: | ||
! ตำแหน่งที่คาบเกี่ยว |
! ตำแหน่งที่คาบเกี่ยว |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[ไฟล์:GClef.svg|center|30px]] |
||
| กุญแจซอล<br />กุญแจประจำหลัก G<br />(G-clef) |
| กุญแจซอล<br />กุญแจประจำหลัก G<br />(G-clef) |
||
| เสียงซอลที่อยู่เหนือเสียงโดกลาง |
| เสียงซอลที่อยู่เหนือเสียงโดกลาง |
||
| ส่วนโค้งก้นหอยตรงกลาง |
| ส่วนโค้งก้นหอยตรงกลาง |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[ไฟล์:CClef.svg|center|30px]] |
||
| กุญแจโด<br />กุญแจประจำหลัก C<br />(C-clef) |
| กุญแจโด<br />กุญแจประจำหลัก C<br />(C-clef) |
||
| เสียงโดกลาง (middle C) |
| เสียงโดกลาง (middle C) |
||
| กึ่งกลางกุญแจดอล |
| กึ่งกลางกุญแจดอล |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[ไฟล์:FClef.svg|center|30px]] |
||
| กุญแจฟา<br />กุญแจประจำหลัก F<br />(F-clef) |
| กุญแจฟา<br />กุญแจประจำหลัก F<br />(F-clef) |
||
| เสียงฟาที่อยู่ใต้เสียงโดกลาง |
| เสียงฟาที่อยู่ใต้เสียงโดกลาง |
||
บรรทัด 35: | บรรทัด 35: | ||
กุญแจประจำหลักสามารถวางได้หลายตำแหน่ง ปกติแล้วจะวางไว้ให้คาบเกี่ยวกับเส้นใดเส้นหนึ่งบนบรรทัด และในเมื่อบรรทัดมี 5 เส้น จึงมีความเป็นไปได้ทั้งหมด 15 แบบในการใช้งาน อย่างไรก็ตามมี 6 แบบที่เป็นการกำหนดซ้ำซ้อนกัน ตัวอย่างเช่น กุญแจซอลที่กำกับเส้นที่สาม จะมีค่าเท่ากับกุญแจโดที่กำกับเส้นที่หนึ่ง เป็นต้น ดังนั้นจึงเหลือเพียง 9 แบบเท่านั้นที่ให้ผลแตกต่างกัน ซึ่งทุกแบบเคยใช้ในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาแล้วทั้งสิ้น ได้แก่ กุญแจซอลบนสองเส้นล่าง กุญแจฟาบนสามเส้นบน และกุญแจโดบนทุกเส้นยกเว้นเส้นที่ห้า (เนื่องจากกุญแจโดบนเส้นที่ห้าซ้ำซ้อนกับกุญแจฟาบนเส้นที่สาม) |
กุญแจประจำหลักสามารถวางได้หลายตำแหน่ง ปกติแล้วจะวางไว้ให้คาบเกี่ยวกับเส้นใดเส้นหนึ่งบนบรรทัด และในเมื่อบรรทัดมี 5 เส้น จึงมีความเป็นไปได้ทั้งหมด 15 แบบในการใช้งาน อย่างไรก็ตามมี 6 แบบที่เป็นการกำหนดซ้ำซ้อนกัน ตัวอย่างเช่น กุญแจซอลที่กำกับเส้นที่สาม จะมีค่าเท่ากับกุญแจโดที่กำกับเส้นที่หนึ่ง เป็นต้น ดังนั้นจึงเหลือเพียง 9 แบบเท่านั้นที่ให้ผลแตกต่างกัน ซึ่งทุกแบบเคยใช้ในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาแล้วทั้งสิ้น ได้แก่ กุญแจซอลบนสองเส้นล่าง กุญแจฟาบนสามเส้นบน และกุญแจโดบนทุกเส้นยกเว้นเส้นที่ห้า (เนื่องจากกุญแจโดบนเส้นที่ห้าซ้ำซ้อนกับกุญแจฟาบนเส้นที่สาม) |
||
[[ |
[[ไฟล์:All_clefs.svg|center|640px|ตำแหน่งของกุญแจประจำหลักที่เป็นไปได้ทั้งหมด]] |
||
แต่สำหรับทุกวันนี้ กุญแจที่ใช้เป็นปกติมีเพียงแค่ กุญแจเทรเบิล กุญแจเบส กุญแจอัลโต และกุญแจเทเนอร์ ซึ่งสองอย่างแรกมักใช้ควบคู่กันบ่อยครั้งกว่า |
แต่สำหรับทุกวันนี้ กุญแจที่ใช้เป็นปกติมีเพียงแค่ กุญแจเทรเบิล กุญแจเบส กุญแจอัลโต และกุญแจเทเนอร์ ซึ่งสองอย่างแรกมักใช้ควบคู่กันบ่อยครั้งกว่า |
||
[[ |
[[ไฟล์:Common_clefs.svg|center|212px|กุญแจประจำหลักที่ใช้บ่อย]] |
||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 01:14, 28 เมษายน 2553
กุญแจประจำหลัก (อังกฤษ: clef มาจากภาษาฝรั่งเศส clé แปลว่า กุญแจ) คือสัญกรณ์ทางดนตรีชนิดหนึ่งที่ใช้แสดงถึงระดับเสียงของตัวโน้ตที่บันทึก กำกับไว้ที่ตำแหน่งเริ่มต้นของบรรทัดห้าเส้น ซึ่งจะเป็นตัวบ่งบอกชื่อและระดับเสียงของตัวโน้ตที่อยู่บนเส้นนั้น
ประเภทของกุญแจประจำหลัก
กุญแจประจำหลักในการบันทึกดนตรีสมัยใหม่มีใช้อยู่เพียงสามชนิดคือ กุญแจซอล กุญแจโด และกุญแจฟา ซึ่งกุญแจแต่ละชนิดจะอ้างถึงเสียงซอล โด และฟา ตามลำดับ ตามตำแหน่งที่กุญแจนั้นได้ไปคาบเกี่ยวไว้บนบรรทัด เส้นและช่องอื่นๆ ก็จะสัมพันธ์กับโน้ตบนเส้นนั้น
รูปร่าง | ชื่อ | ใช้ระบุโน้ต | ตำแหน่งที่คาบเกี่ยว |
---|---|---|---|
กุญแจซอล กุญแจประจำหลัก G (G-clef) |
เสียงซอลที่อยู่เหนือเสียงโดกลาง | ส่วนโค้งก้นหอยตรงกลาง | |
กุญแจโด กุญแจประจำหลัก C (C-clef) |
เสียงโดกลาง (middle C) | กึ่งกลางกุญแจดอล | |
กุญแจฟา กุญแจประจำหลัก F (F-clef) |
เสียงฟาที่อยู่ใต้เสียงโดกลาง | หัวของกุญแจ หรือระหว่างสองจุด |
การใช้ความแตกต่างของกุญแจประจำหลัก ก็เพื่อให้สามารถบันทึกดนตรีสำหรับเครื่องดนตรีและเสียงอื่นได้ทุกอย่าง แม้ว่าจะมีธรรมชาติของเสียงที่แตกต่างกัน เช่นเสียงบางอย่างอาจฟังดูแล้วสูงกว่าหรือต่ำกว่าเสียงอื่น ซึ่งเป็นการยากที่จะบันทึกเสียงทุกอย่างโดยใช้กุญแจประจำหลักเพียงชนิดเดียว เนื่องจากบรรทัดมีเพียงแค่ห้าเส้นในปัจจุบัน แต่อาจนำเสนอระดับเสียงของตัวโน้ตไม่เพียงพอต่อจำนวนโน้ตที่วงออเคสตราสามารถสร้างขึ้น แม้จะใช้เส้นน้อย (ledger line) มาช่วยก็ตาม การใช้ความแตกต่างของกุญแจสำหรับเครื่องดนตรีและเสียงแต่ละชนิด มีส่วนช่วยให้เขียนตัวโน้ตได้ง่าย ลดจำนวนการใช้เส้นน้อย และปรับคีย์ดนตรีได้ง่าย ดังนั้นกุญแจซอลจึงใช้แทนการนำเสนอเสียงสูง กุญแจโดสำหรับเสียงกลาง และกุญแจฟาสำหรับเสียงต่ำ
ตำแหน่งของกุญแจประจำหลัก
กุญแจประจำหลักสามารถวางได้หลายตำแหน่ง ปกติแล้วจะวางไว้ให้คาบเกี่ยวกับเส้นใดเส้นหนึ่งบนบรรทัด และในเมื่อบรรทัดมี 5 เส้น จึงมีความเป็นไปได้ทั้งหมด 15 แบบในการใช้งาน อย่างไรก็ตามมี 6 แบบที่เป็นการกำหนดซ้ำซ้อนกัน ตัวอย่างเช่น กุญแจซอลที่กำกับเส้นที่สาม จะมีค่าเท่ากับกุญแจโดที่กำกับเส้นที่หนึ่ง เป็นต้น ดังนั้นจึงเหลือเพียง 9 แบบเท่านั้นที่ให้ผลแตกต่างกัน ซึ่งทุกแบบเคยใช้ในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาแล้วทั้งสิ้น ได้แก่ กุญแจซอลบนสองเส้นล่าง กุญแจฟาบนสามเส้นบน และกุญแจโดบนทุกเส้นยกเว้นเส้นที่ห้า (เนื่องจากกุญแจโดบนเส้นที่ห้าซ้ำซ้อนกับกุญแจฟาบนเส้นที่สาม)
แต่สำหรับทุกวันนี้ กุญแจที่ใช้เป็นปกติมีเพียงแค่ กุญแจเทรเบิล กุญแจเบส กุญแจอัลโต และกุญแจเทเนอร์ ซึ่งสองอย่างแรกมักใช้ควบคู่กันบ่อยครั้งกว่า
อ้างอิง
- นพพร ด่านสกุล. ปฐมบททฤษฎีดนตรี. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2543. หน้า 33-38, 72-77. ISBN 974-277-766-7