กระบองเพชร

บทความนี้เป็นบทความสำหรับชื่อวงศ์ทางชีววิทยา

กระบองเพชร
Ferocactus pilosus ต้นกระบองเพชรในเม็กซิโก
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Caryophyllales
วงศ์:	Cactaceae Juss.
วงศ์ย่อย
Cactoideae Maihuenioideae Opuntioideae Pereskioideae

กระบองเพชร (อังกฤษ: Cactus) พืชในวงศ์ Cactaceae (Mila sp.) เป็นพืชชนิดหนึ่งที่อยู่ในทะเลทราย ต้นกระบองเพชรสามารถยืนต้นอยู่ได้ แม้อยู่ในทะเลทรายที่แห้งแล้งกันดาร โดยไม่ตาย เพราะนาน ๆ ครั้งหนึ่งจะมีฝนตกจำนวนมาก โดยต้นกระบองเพชรจะเก็บน้ำไว้ในลำต้นเป็นจำนวนมาก มันจะใช้น้ำตลอดระยะเวลาแห้งแล้งที่ยาวนาน และมันจะเปลี่ยนใบเป็นหนามเพื่อลดการคายน้ำแต่คงยังคายน้ำอยู่ ดังนั้นมันจึงสามารถอยู่ในทะเลทรายได้

สรรพคุณทางสมุนไพรของกระบองเพชร สามารถใช้บรรเทาโรคบิดได้ สารสกัดกระบองเพชรช่วยลดอาการเมาค้าง

กระบองเพชรมีชื่ออื่นดังนี้ : โบตั๋น ท้าวพันตา

กระบองเพชร

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลักษณะทั่วไป กระบองเพชรเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 1 - 12 ฟุต ลำต้นมีสีเขียวหรือเขียวคล้ำ มีขนหรือหนามรอบต้นหรือไม่มีก็ได้แล้วแต่ชนิดพันธุ์ ลักษณะต้นเป็นเหลี่ยมรูปทรงกระบอกรูปทรงกลม หรือแล้วแต่ชนิดพันธุ์ หนามคือส่วนของลำต้นที่ทำหน้าที่แทนใบ หรือบางชนิดก็มีใบแบนกลมหนาใหญ่ อาจมีดอกสีแดง สีเหลือง หรือสีขาว ลักษณะดอกและขนาดดอกขึ้นกับชนิดพันธุ์

สายพันธุ์

กระบองเพชรมีมากกว่า 127 สกุล และกว่า 2,047 สปีชีส์

รายชื่อสกุลของกระบองเพชร

พบว่าสกุลของกระบองเพชรมีมากกว่า 127 สกุลโดยมีสกุลต่าง ๆ ดังนี้

• สกุล Acanthocalycium
• สกุล Acanthocereus
• สกุล Airampoa
• สกุล Aporocactus
• สกุล Ariocarpus
• สกุล Armatocereus
• สกุล Arrojadoa
• สกุล Arthrocereus

การปลูกเลี้ยง

การปลูกแบ่งเป็น 2 วิธี

1. การปลูกในกระถางเพื่อประดับภายในอาคารและภายนอกอาคาร ใช้กระถางทรงและขนาดต่างกันแล้วแต่ชนิดพันธุ์ คือตั้งแต่ขนาด 4-10 นิ้ว ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก:ทรายหรือดินร่วน อัตรา 1:1 ผสมดินปลูก การเปลี่ยนกระถางแล้วแต่ความเหมาะสมของชนิดพันธุ์และผู้ปลูก แต่ถ้าจะให้เจริญสวยงามต้องควบคุมเรื่องปุ๋ย และน้ำให้ถูกวิธี
2. การปลูกในแปลงปลูกเป็นแนวรั้วบ้าน แต่จะต้องเป็นชนิดพันธุ์ ที่ค่อนข้างใหญ่ แข็งแรง ขนาดหลุมปลูก 30 x 30 x 30 เซนติเมตร ใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก : ดินร่วน อัตรา 1:3 ผสมดินปลูก

การดูแลรักษา

• แสง : ต้องการแสงแดดน้อยในร่ม จนถึงแสงแดดจัดกลางแจ้ง
• น้ำ : ต้องการปริมาณน้ำน้อย ทนต่อความแห้งแล้งให้น้ำ 7-10 วัน/ครั้ง หรือแล้วแต่ความเหมาะสม
• ดิน : ดินร่วนปนทราย ความชื้นปานกลาง
• ปุ๋ย : ควรใส่ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก อัตรา 0.5-1 กิโลกรัม/ต้น ใส่ปีละ 5-6 ครั้ง
• การขยายพันธุ์ : การใช้เมล็ด และการปักชำ การปักชำเป็นวิธีที่นิยมและได้ผลดี
• ศัตรูพืช : ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องศัตรูพืช เพราะเป็นไม้ที่มีความทนทานต่อการทำลายของศัตรูพืชได้ดี
• โรค : โรครากเน่า (Sclerotium root rot)
  • อาการ : ลำต้นเหี่ยว และแคระแกร็น
  • การป้องกัน : ควบคุมการให้น้ำ และความชื้นอย่างเหมาะสม
  • การรักษา : ตัดส่วนที่เป็นโรคทิ้งหรือปลูกใหม่

ความเชื่อ

การเป็นมงคล คนไทยโบราณเชื่อว่าบ้านใดปลูกต้นกระบองเพชรไว้ประจำบ้านจะทำให้เกิดโชคลาภ เพราะถ้าผู้ใดปลูกต้นกระบองเพชรให้ เกิดดอกได้มากและสวยงามแสดงว่าผู้นั้นจะมีโชคลาภ ดังนั้นคนไทยโบราณถือว่าเป็นไม้เสี่ยงทายชนิดหนึ่ง นอกจากนี้ยังเชื่ออีกว่ายังสามารถป้องกันศัตรูจากภายนอกได้อีกด้วย เพราะต้นกระบองเพชรมีหนามและความคงทนแข็งแรง ดังนั้นคนไทยโบราณจึงนิยมปลูกตามแนวรั้วบ้าน เพื่อให้เป็นที่กลัวเกรงของศัตรูภายนอกตำแหน่งที่ปลูกและผู้ปลูก เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย ควรปลูกต้นกระบองเพชรไว้ทางทิศตะวันตก ผู้ปลูกควรปลูกในวันเสาร์ เพราะโบราณเชื่อว่าการปลูกไม้เพื่อเอาคุณทั่วไปให้ปลูกในวันเสาร์

ภาพต้นกระบองเพชร

ต้นกระบองเพชรแต่ละชนิดจะแตกต่างกันตามพันธุ์ของมัน และกระบองเพชรบางชนิดจะมีดอกด้วย

• 
  ถังทอง
• ต้นกระบองเพชร
  ต้นกระบองเพชร
• การกลายพันธุ์ชนิดหนึ่งของกระบองเพชร เป็นไม้ประดับได้
  การกลายพันธุ์ชนิดหนึ่งของกระบองเพชร เป็นไม้ประดับได้
• 
  กระบองเพชรในเม็กซิโก
• 
• 
• 
• 

อ้างอิง

• รูปภาพเกี่ยวกับกระบองเพชร ที่ฟลิคเกอร์