ผู้ใช้:MFU55 FMKPMA/กระบะทราย
-
คำอธิบายภาพ1
จื่อจัง (子张)[แก้]
จื่อจัง แซ่จวนซุน นามว่าซือ (颛孙师) คนรัฐเฉิน (陈国人) สมัยยุคปลายชุนชิว (春秋末年) เป็นหนึ่งในเจ็ดสิบสองลูกศิษย์เอกของขงจื่อ อายุอ่อนกว่าขงจื่อ 48 ปี มีความสามารถสูง ตรงไปตรงมา ขงจื่อจึงวิจารณ์ว่า “จื่อจังนั้นมากเกิน ส่วนจื่อเซี่ยนั้นก็หย่อนเกิน” [1]
จื่อจังเป็นลูกศิษย์ที่นอกจากจะรักการเรียนแล้ว ยังมักจะตั้งคำถามไต่ถามขงจื่อเสมอ และทุกครั้งที่ขงจื่อตอบคำถามของจื่อจัง จื่อจังก็จะจดบันทึกอย่างตั้งใจ ซึ่งในคัมภีร์หลุนอีว์ （论语) ปรากฏคำถามของจื่อจัง คำตอบของขงจื่อ และบทสนทนาระหว่างขงจื่อกับจื่อจัง ดังนี้ [2]
คัมภีร์หลุนอีว์:จื่อจัง (论语:子张)[แก้]
เล่มที่2 บทที่ 12 จื่อจังเรียนด้วยมุ่งหวังรับราชการ อาจารย์กล่าวว่า “ฟังให้มากสงวนการพูดเมื่อสงสัย พูดส่วนที่เหลืออย่างระมัดระวัง โอกาสกังวลในการพูดจะมีน้อย ดูให้มากสงวนการกระทำเมื่ออันตราย ทำส่วนที่เหลืออย่างระมัดระวัง โอกาสเสียใจในการกระทำจะมีน้อย เมื่อโอกาสกังวลในการพูดมีน้อยโอกาสเสียใจในการกระทำก็มีน้อย ตำแหน่งราชการย่อมอยู่ในนั้น” [3]
เล่มที่2 บทที่23 จื่อจังถามว่า”จะรู้เรื่องหลี่ในอีกสิบชั่วคนจากนี้ได้หรือไม่” อาจารย์ตอบว่า “ราชวงศ์ซังใช้หลี่แห่งราชวงศ์เซี่ย อาจรู้ได้ว่า มีอะไรที่ยกเลิกไป หรือมีอะไรที่เพิ่มเติมขึ้น ราชวงศ์โจวทำตามหลี่แห่งราชวงศ์ซัง อาจรู้ได้ว่ามีอะไรยกเลิกไป หรือมีอะไรเพิ่มเติมขึ้น อาจมีผู้อื่นที่ทำตามหลี่แห่งราชวงศ์โจว ถึงแม้ยุคสมัยจะห่างกันเป็นร้อยชั่วคน ก็รู้ได้” [4]
เล่มที่5 บทที่ 18 จื่อจังถามว่า”เจ้าเมืองจื่อเหวินได้ดำรงตำแหน่งถึงสามครั้งก็มิได้แสดงอาการยินดี เมื่อออกจากตำแหน่งสามครั้งก็ไม่แสดงอาการไม่พอใจ คอยชี้แนะให้เจ้าเมืองคนใหม่ได้รู้แนวการปกครองของเก่า อาจารย์เห็นอย่างไร” อาจารย์ตอบว่า “สัตย์ซื่อ ภักดี” จื่อจังถามต่อไปว่า “เขามีมนุษยธรรมหรือไม่” อาจารย์ตอบว่า “เราไม่รู้ว่าเขามีมนุษยธรรมหรือไม่”
“เมื่ออำมาย์ชุยจื่อสังหารเจ้าแห่งแคว้นฉี เฉินเหวินจื่อมีรถม้าศึก 10 คัน แต่เขาก็ละจากเมืองไป เมื่อมาถึงอีกแคว้นหนึ่งกล่าวว่า’ก็ยังเหมือนชุยจื่อผู้เป็นนายของเรา’จึงจากแคว้นนั้นไปอีก เมื่อมาถึงอีกแคว้นหนึ่งก็กล่าวว่า ‘ก็ยังเหมือนชุยจื่อผู้เป็นนายของเรา’ จึงจากแคว้นนั้นไปอีก อาจารย์เห็นอย่างไร” อาจารย์ตอบว่า “เขาบริสุทธิ์” จื่อจังถามต่อไปว่า “เขามีมนุษยธรรมหรือไม่” อาจารย์ตอบว่า “ไม่รู้ เขาได้มนุษยธรรมได้อย่างไรหรือ” [5]
เล่มที่12 บทที่ 6 จื่อจังถามว่า”อะไรคือการเห็นแจ้ง” อาจารย์กล่าวว่า “ผู้ซึ่งคำกล่าวร้ายป้ายสีไม่อาจครอบงำจิตใจได้ คำตำหนิไม่อาจเสียดแทงบาดใจได้ ผู้นั้นอาจเรียกได้ว่ามีปัญญา ใช่แล้ว ผู้ซึ่งคำกล่าวร้ายไม่อาจครอบงำ คำตำหนิไม่อาจบาดใจได้ คือผู้เห็นการณ์ไกล” [6]
เล่มที่12 บทที่ 10 จื่อจังถามว่า”ทำอย่างไรจึงจะเชิดชูคุณธรรม ทำอย่างไรจึงจะแยกแยะความหลงให้ชัดเจนขึ้นได้” อาจารย์กล่าวว่า “ให้สัตย์ซื่อถือสัจจะเป็นหลัก แล้วปฏิบัติตามหลักแห่งความถูกต้อง นี่คือการเชิดชูคุณธรรม” [7]
เล่มที่17 บทที่ 6 จื่อจังถามขงจื่อเกี่ยวกับมนุษยธรรม ขงจื่อตอบว่า”สามารถปฏิบัติห้าสิ่งอย่างครบถ้วนทั่ว คือมนุษยธรรม” จื่อจังขอให้อธิบาย อาจารย์ตอบว่า “ให้เกียรติ ใจกว้าง จริงใจ มุ่งมั่น เมตตา เมื่อให้เกียรติ ผู้คนจะไม่ดูแคลน เมื่อใจกว้าง จะได้มวลชน เมื่อจริงใจ ผู้คนจะเชื่อถือ เมื่อมุ่งมั่น จะมีผลงาน เมื่อเมตตา จะใช้คนได้” [8]
- ↑ (1)อมร ทองสุก. 2549. คัมภีร์หลุนวี่ The Analects of Confucius. พิมพ์ครั้งที่1. บริษัท ชุณหวัตร จำกัด. หน้า 67.
- ↑ (2)สุวรรณา สถาอานันท์. 2554. คัมภีร์หลุนวี่ : ขงจื่อสนทนา. พิมพ์ครั้งที่2. กรุงเทพฯ : โอเพ่นบุ๊กส์
- ↑ (3)子张学干禄。子曰：“多闻阙疑，慎言其余，则寡尤；多见阙殆，慎行其余，则寡悔。言寡尤，行寡悔，禄在其中矣。”（《为政》） http://kongzi.baike.com/article-54287.html#1
- ↑ (4)子张问：“十世可知也？”子曰：“殷因于夏礼，所损益，可知也。周因于殷礼，所损益，可知也。其或继周者，虽百世，可知也。”（《为政》） http://kongzi.baike.com/article-54287.html#1
- ↑ (5)子张问曰：“令尹子文三仕为令尹，无喜色；三已之，无愠色。旧令尹之政，必以告新令尹。何如？”子曰：“忠矣。”曰：“仁矣乎？”曰：“未知，焉得仁？” 崔子弑齐君，陈文子有马十乘，弃而违之。至于他邦，则曰：‘犹吾大夫崔子也。’违之。之一邦，则又曰：‘犹吾大夫崔子也。’违之。如何？”子曰：“清矣。”曰：“仁矣乎？”曰：“未知，焉得仁？”（《公冶长》） http://kongzi.baike.com/article-54287.html#1
- ↑ (6)子张问明。子曰：“浸润之谮，肤受之愬，不行焉，可谓明也已矣。浸润之谮，肤受之愬，不行焉，可谓远也已矣。”（《颜渊》） http://kongzi.baike.com/article-54287.html#1
- ↑ (7)子张问崇德辨惑。子曰：“主忠信，徙义，崇德也。爱之欲其生，恨之欲其死。既欲其生，又欲其死，是惑也。‘诚不以富，亦祗以异。’”（《颜渊》） http://kongzi.baike.com/article-54287.html#1
- ↑ (8) 子张问仁于孔子。孔子曰：“能行五者于天下为仁矣。请问之。”曰：“恭、宽、信、敏、惠。恭则不侮，宽则得众，信则人任焉，敏则有功，惠则足以使人。”（《阳货》） http://kongzi.baike.com/article-54287.html#1