ผู้ใช้:Colaber/ทดลองเขียน
| รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ | |
|---|---|
| สวีเดน: Nobelpriset i fysik | |
 | |
| รางวัลสำหรับ | ผลงานที่โดดเด่นสำหรับมนุษยชาติในด้านฟิสิกส์ |
| วันที่ | 10 ธันวาคม 1901 |
| ที่ตั้ง | สต็อกโฮล์ม |
| จัดโดย | ราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์แห่งสวีเดน |
| รางวัล | 9 ล้านครูนาสวีเดน (2017)[1] |
| รางวัลแรก | 1901 |
| ผู้รับรางวัล | ชูกูโร มานาเบะ และเคลาส์ ฮัสเซิลมัน; และจอร์โจ ปารีซี (2021) |
| รางวัลมากที่สุด | จอห์น บาร์ดีน (2) |
| เว็บไซต์ | nobelprize |
รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ (สวีเดน: Nobelpriset i fysik, อังกฤษ: Nobel Prize in Physics) เป็นรางวัลโนเบลหนึ่งใน 5 สาขา ริเริ่มโดยอัลเฟรด โนเบล ตั้งแต่ ค.ศ. 1895 โดยราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์สวีเดน ประเทศสวีเดน เป็นผู้คัดเลือกผู้รับรางวัล ซึ่งมีผลงานวิจัยด้านฟิสิกส์อย่างโดดเด่น มีพิธีมอบเป็นครั้งแรก เมื่อ ค.ศ. 1901 พิธีมอบรางวัลมีขึ้นในวันที่ 10 ธันวาคมของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันเสียชีวิตของโนเบล
รายนามผู้ได้รับรางวัล
[แก้]พ.ศ. 2444 – 2468 (ค.ศ. 1901 – 1925)
[แก้]| ปี พ.ศ.(ค.ศ.) | ภาพ | ชื่อ | ประเทศ [2] | หัวข้อ |
|---|---|---|---|---|
| 2444 (1901) |
|
วิลเฮล์ม คอนราด เรินต์เกน (Wilhelm Röntgen) |
 เยอรมนี
|
สำหรับการค้นพบรังสีเอกซ์ |
| 2445 (1902) |
.jpg)
|
แฮ็นดริก โลเรินตส์ (Hendrik Antoon Lorentz) |
 เนเธอร์แลนด์
|
"ให้ไว้เพื่อความระลึกถึงผลงานอันเลิศที่พวกเขาได้ฝากไว้ ด้วยการทดลองต่างๆ เกี่ยวกับผลของสภาพแม่เหล็กต่อปรากฏการณ์การแผ่รังสี" ดูเพิ่มเติม ผลกระทบเซมาน |
|
ปีเตอร์ เซมัน (Pieter Zeeman) | |||
| 2446 (1903) |
|
อ็องตวน อ็องรี เบ็กแรล (Antoine Henri Becquerel) |
 ฝรั่งเศส
|
"ในการระลึกถึงผลงานอันเยี่ยมที่เขาได้ทำไว้โดยการค้นพบกัมมันตภาพรังสีที่เกิดขึ้นเอง (spontaneous radioactivity)" |
|
ปิแยร์ กูรี (Pierre Curie) |
ฝรั่งเศส
|
"ในการระลึกถึงผลงานอันเยี่ยมที่พวกเขาได้ให้ไว้โดยงานวิจัยที่พวกเขาทำร่วมกันเกี่ยวกับ ปรากฏการณ์การแผ่รังสี ที่ค้นพบโดยศาสตราจารย์ อองรี เบ็กเกอเรล" | |
|
มารี กูรี (Marie Skłodowska-Curie) |
 โปแลนด์
| ||
| 2447 (1904) |
|
จอห์น วิลเลียม สตรัทท์ (John William Strutt, 3rd Baron Rayleigh) |
 สหราชอาณาจักร
|
"สำรับการสืบเสาะค้นหาความหนาแน่นของก๊าซต่างๆ ที่สำคัญมาก และ การค้นพบ อาร์กอน ซึ่งเกี่ยวโยงกับการศึกษาเหล่านี้ของเขา" |
| 2448(1905) | 
|
ฟิลิปป์ เอดูอาร์ด แอนตัน วอน เลนนาร์ด (Philipp Eduard Anton von Lenard) |
 ออสเตรีย-ฮังการี เยอรมนี
|
"สำหรับงานเกี่ยวกับ รังสีแคโทดต่างๆของเขา" |
| 2449(1906) | 
|
โจเซฟ จอน ธอมสัน (Sir Joseph John Thomson) |
สหราชอาณาจักร
|
"ให้ไว้เพื่อความระลึกถึงคุณอันยิ่งใหญ่ในการสืบเสาะค้นหาทาง ทฤษฎี และ การทดลอง เกี่ยวกับการนำไฟฟ้าด้วยก๊าซต่างๆ" |
| 2450 (1907) |
|
อัลเบิร์ต อับราฮาม ไมเคิลสัน (Albert Abraham Michelson) |
 สหรัฐ/ โปแลนด์
|
"สำหรับอุปกรณ์ทัศนศาสตร์ที่มีความแม่นยำ และ การสืบเสาะค้นหาอย่างจำเพาะ และ การวัดผลอย่างเป็นตรรก ซึ่งได้ดำเนินไปด้วยความช่วยเหลือของพวกเขา" ดูเพิ่มเติม การทดลองของไมเคิลสัน-มอร์เลย์ |
| 2451 (1908) |
|
กาเบรียล ลิพพ์มานน์ (Jonas Ferdinand Gabriel Lippmann) |
ฝรั่งเศส
|
"สำหรับ แผ่นภาพลิพพ์มานน์ ซึ่งเป็นวิธีที่จะผลิตซ้ำภาพสีในการถ่ายภาพ โดยยืนพื้นบนปรากฏการณ์การแทรกสอด" |
| 2452 (1909) |
|
กูลเยลโม มาร์โกนี (Guglielmo Giovanni Maria Marconi) |
 อิตาลี
|
"ในการระลึกถึงการมีส่วนร่วมในการพัฒนาโทรเลขไร้สายของพวกเขา" |
|
คาร์ล เฟอร์ดินานด์ บรอน (Karl Ferdinand Braun) |
เยอรมนี
| ||
| 2453 (1910) |
|
โยฮานัส ดิเดอริค วาน เดอ วาลส์ (Johannes Diderik van der Waals) |
เนเธอร์แลนด์
|
"สำหรับงานเกี่ยวกับสมการสถานะของก๊าซ และ ของเหลว" ดูเพิ่มเติม แรง วาน เดอ วาลส์ |
| 2454 (1911) |
|
วิลเฮล์ม วีน(Wilhelm Carl Werner Otto Fritz Franz Wien) | เยอรมนี
|
"สำหรับการค้นพบเกี่ยวกับกฎที่ใช้อธิบายการแผ่รังสีความร้อนของเขา" |
| 2455 (1912) |
|
นิลส์ กุสตาฟ เดเลน (Nils Gustaf Dalén) |
 สวีเดน
|
"การประดิษฐ์ลิ้นปิดเปิดอัตโนมัติที่ออกแบบเพื่อใช้ในการทำงานร่วมกับเครื่องสะสมก๊าซ ใน ประภาคาร และ ทุ่นแสง (light-buoys)" |
| 2456 (1913) |
|
ไฮเกอ กาเมอร์ลิง โอนเนิส (Heike Kamerlingh Onnes) |
เนเธอร์แลนด์
|
"สำหรับการค้นคว้าวิจัยของเขาในสมบัติของสสารที่อุณหภูมิต่ำ ซึ่ง ในท่ามกลางสิ่งอื่น นำไปสู่การผลิต ฮีเลียมเหลว (liquid helium)" |
| 2457 (1914) |
|
มัคส์ ฟ็อน เลาเออ (Max Theodor Felix von Laue) |
เยอรมนี
|
"สำหรับการค้นพบการเลี้ยวเบนของเอกซ์เรย์โดยผลึกของเขา" |
| 2458 (1915) |
|
ลอเรนซ์ แบรกก์ (Sir William Henry Bragg) |
สหราชอาณาจักร
|
การวิเคราะห์โครงสร้างผลึกโดยใช้รังสีเอกซ์ |
|
เซอร์เฮนรี แบรกก์ (Sir William Lawrence Bragg) |
 ออสเตรเลีย/ สหราชอาณาจักร
| ||
| 2459 (1916) |
ไม่มีการมอบรางวัล | เงินรางวัล มอบคืนแก่กองทุนพิเศษของรางวัลสาขานี้ | ||
| 2460 (1917) |
|
ชาลส์ โกลเวอร์ บาร์คลา (Charles Glover Barkla) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการค้นพบลักษณะเฉพาะของการแผ่รังสีเรินต์เกนของธาตุต่างๆ" |
| 2461 (1918) |
.jpg)
|
มักซ์ พลังค์(Max Karl Ernst Ludwig Planck) | เยอรมนี
|
"ให้ไว้เพื่อความระลึกถึงผลงานที่เขาได้ฝากไว้ในความก้าวหน้าของฟิสิกส์ด้วยการค้นพบพลังงานที่ไม่ต่อเนื่อง (energy quanta)" ดูเพิ่มเติม ค่าคงตัวของพลังค์. |
| 2462 (1919) |
|
โยฮานัส สตาร์ค (Johannes Stark) |
 ไวมาร์
|
"สำหรับการค้นพบผลกระทบดอพเพลอร์ ในรังสีคานาล (หรือ รังสีเอโนด) และ การแยกออกของ เส้นความถี่จำเพาะ (spectral lines) ในสนามไฟฟ้า" |
| 2463 (1920) |
|
ชาลส์ เอดูอาร์ด กูอิลลอเม (Charles Édouard Guillaume) |
 สวิตเซอร์แลนด์
|
"ในการระลึกถึงผลงานที่เขาได้ฝากไว้ สำหรับการวัดที่แม่นยำในฟิสิกส์ โดย การค้นพบสิ่งผิดปกติใน สตีลอัลลอย ของ นิเกิล" |
| 2464 (1921) |
.png)
|
อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ (Albert Einstein) |
ไวมาร์/ สวิตเซอร์แลนด์
|
"สำหรับผลงานของเขาในฟิสิกส์ทฤษฎี และโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคำอธิบายปรากฏการณ์โฟโตอิเล็กทริกของเขา" |
| 2465 (1922) |
|
นิลส์ โปร์ (Niels Henrik David Bohr) |
 เดนมาร์ก
|
"สำหรับผลงานของเขาเกี่ยวกับการสืบเสาะค้นหา โครงสร้างของอะตอม และ การที่พวกมันแผ่รังสี" |
| 2466 (1923) |
|
โรเบิร์ต แอนดรูวส์ มิลลิแกน (Robert Andrews Millikan) |
 สหรัฐ
|
"สำหรับงานเกี่ยวกับ ประจุพื้นฐานของไฟฟ้า และ ผลกระทบโฟโตอิเล็กทริก" |
| 2467 (1924) |
|
คาร์ล มานเน ยอร์จ ซีกบาห์น (Karl Manne Georg Siegbahn) |
สวีเดน
|
"สำหรับการค้นพบ และ งานวิจัย ในสาขาการหาแถบความถี่จำเพาะด้วยเอกซ์เรย์ (X-ray spectroscopy)" |
| 2468 (1925) |
|
เจมส์ ฟรังค์ (James Franck) |
ไวมาร์
|
"สำหรับการค้นพบกฎที่ครอบคลุมการปะทะระหว่าง อิเล็กตรอน และ อะตอม" |
|
กุสตาฟ ลุดวิก เฮิร์ตซ์ (Gustav Ludwig Hertz) | |||
พ.ศ. 2469 – 2493 (ค.ศ. 1926 – 1950)
[แก้]| ปี พ.ศ.(ค.ศ.) | ภาพ | ชื่อ | ประเทศ | หัวข้อ |
|---|---|---|---|---|
| 2469 (1926) |
|
ฌอง บาติสต์ แปร์แรง (Jean Baptiste Perrin) |
ฝรั่งเศส
|
"สำหรับการศึกษาของเขาในเรื่องโครงสร้างที่ไม่ต่อเนื่องของสสาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการค้นพบสมดุลของการตกตะกอน" |
| 2470 (1927) |
|
อาเธอร์ คอมป์ตัน (Arthur Holly Compton) |
สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบปรากฏการณ์คอมป์ตัน (Compton scattering)" |
|
ชาลส์ ทอมสัน รีส วิลสัน (Charles Thomson Rees Wilson) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับวิธีการของเขาในการทำเส้นทางของอนุภาคที่มีประจุโดยการรวมตัวของไอ" | |
| 2471 1928) |
|
โอเวน วิลลานส์ ริชาร์ดสัน (Owen Willans Richardson) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับงานของเขาเกี่ยวกับ การปลดปล่อยเทอร์มิออนิก และ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับการค้นพบ กฎของริชาร์ดสัน ซึ่งได้ถูกตั้งชื่อขึ้นตามชื่อของเขา" |
| 2472 (1929) |
|
หลุยส์ เดอ เบรย (Louis Victor Pierre Raymond, 7th Duc de Broglie) |
ฝรั่งเศส
|
"สำหรับการค้นพบธรรมชาติความเป็นคลื่นของอิเล็กตรอน" ดูเพิ่มเติม สมมุติฐานของ เดอ บรอ-กลี |
| 2473 (1930) |
|
จันทราเสการ์ เวนกาตะ รามาน (Chandrasekhara Venkata Raman) |
 อินเดีย
|
"สำหรับงานของเขาเกี่ยวกับการกระเจิงของแสง และ สำหรับการค้นพบ การกระเจิงของรามาน ซึ่งถูกตั้งชื่อขึ้นตามชื่อของเขา" |
| 2477 (1931) |
ไม่มีการมอบรางวัล | |||
| 2475 (1932) |
|
แวร์เนอร์ ไฮเซินแบร์ก (Werner Heisenberg) |
ไวมาร์
|
"สำหรับการสร้างกลศาสตร์ควอนตัม ซึ่งนำไปสู่การค้นพบรูปแบบอื่นๆ ของ ไฮโดรเจน" |
| 2476 (1933) |
.jpg)
|
แอร์วิน ชเรอดิงเงอร์ (Erwin Schrödinger) |
 ออสเตรีย
|
"สำหรับการค้นพบรูปแบบต่างๆ ที่มีประโยชน์ต่อ ทฤษฎีอะตอม" |
|
พอล ดิแรก (Paul Dirac) |
สหราชอาณาจักร
| ||
| 2477 (1934) |
ไม่มีการมอบรางวัล | เงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนหลัก และเงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนพิเศษของรางวัลสาขานี้ | ||
| 2478 (1935) |
|
เจมส์ แชดวิก (James Chadwick) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการค้นพบนิวตรอน" |
| 2479 (1936) |
|
วิคทอร์ ฟรันซ์ เฮสส์ (Victor Francis Hess) |
ออสเตรีย
|
"สำหรับการค้นพบการแผ่รังสีคอสมิก" |
|
คาร์ล เดวิด แอนเดอร์สัน (Carl David Anderson) |
สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบโพซิตรอน" | |
| 2480 (1937) |
|
คลินตัน โจเซฟ ดวิสสัน (Clinton Joseph Davisson) |
สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบการเลี้ยวเบนของอิเล็กตรอนโดยใช้ผลึกเป็นสลิต" |
|
จอร์จ พาเกต ทอมสัน (George Paget Thomson) |
สหราชอาณาจักร
| ||
| 2481 (1938) |
|
เอนรีโก แฟร์มี (Enrico Fermi) |
อิตาลี
|
"สำหรับการสาธิตการมีอยู่ของสารกัมมันตรังสีชนิดใหม่ที่ผลิตโดยการฉายรังสีนิวตรอนและสำหรับการค้นพบปฏิกิริยานิวเคลียร์ที่ทำให้เกิดโดยนิวตรอนพลังงานต่ำ slow neutrons" |
| 2482 (1939) |
|
เออร์เนสต์ ลอว์เรนซ์ (Ernest Lawrence) |
สหรัฐ
|
"สำหรับการคิดค้นและพัฒนาเครื่องแยกปรมาณู (the cyclotron)และผลลัพธ์ที่ได้จากมัน โดยเฉพาะผลงานเกี่ยวกับสารกัมมันตรังสีประดิษฐ์ (artificial radioactive elements)" |
| 2483 (1940) |
ไม่มีการมอบรางวัล | เงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนหลัก และเงินรางวัล 1/2 มอบคืนแก่กองทุนพิเศษของรางวัลสาขานี้ | ||
| 2484 (1941) | ||||
| 2485 (1942) | ||||
| 2486 (1943) |
|
ออตโต ชแตร์น (Otto Stern) |
สหรัฐ/ ไรช์เยอรมัน
|
"สำหรับผลงานของเขาที่ไปสู่การพัฒนา the molecular ray methodและการค้นพบโมเมนต์แม่เหล็กของโปรตอน" |
| 2487 (1944) |
|
อิสิดอร์ อิซาค ราบี (Isidor Isaac Rabi) |
สหรัฐ/ โปแลนด์
|
"สำหรับวิธีการสั่นพ้องของเขา สำหรับบันทึกคุณสมบัติทางแม่เหล็ก ของ นิวเคลียสของอะตอม" |
| 2488 (1945) |
|
ว็อล์ฟกัง เพาลี (Wolfgang Pauli) |
ออสเตรีย
|
"สำหรับการค้นพบหลักการกีดกัน ซึ่งถูกเรียกได้อีกอย่างว่า หลักของเพาลี" |
| 2489 (1946) |
|
เพอร์ซี วิลเลียมส์ บริดจ์แมน (Percy Williams Bridgman) |
สหรัฐ
|
"สำหรับการประดิษฐ์อุปกรณ์ในการผลิตแรงกดดันสูงและสำหรับการค้นพบของเขาในสาขาฟิสิกส์แรงดันสูง" |
| 2490 (1947) |
|
เอดเวิร์ด วิกเตอร์ แอพเพิลตัน (Edward Victor Appleton) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการตรวจสอบทางฟิสิกต์ของบรรยากาศชั้นสูง (the upper atmosphere) โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการค้นพบ Appleton layer" |
| 2491 (1948) |
|
แพทริค แบลคเกตต์ (Patrick Maynard Stuart Blackett) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการพัฒนาวิธี Wilson cloud chamber และนการค้นพบของเขาในด้านของฟิสิกส์นิวเคลียร์และรังสีจักรวาล" |
| 2492 (1949) |
|
ฮิเดกิ ยูกาวะ (Hideki Yukawa) |
 ญี่ปุ่น
|
"สำหรับการทำนายการมีอยู่ของ mesons บนการทำงานเชิงทฤษฎีต่อแรงนิวเคลียร์" |
| 2492 (1950) |
|
เซซิล แฟรงก์ โพเวลล์ (Cecil Frank Powell) |
สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการพัฒนาวิธีการถ่ายภาพของการศึกษากระบวนการทางนิวเคลียร์และการค้นพบเกี่ยวกับ mesons ที่ทำด้วยวิธีการนี้" |
พ.ศ. 2494 – 2518 (ค.ศ. 1951 – 1975)
[แก้]| ปี พ.ศ./ค.ศ. | ภาพ | ชื่อ | ประเทศ | หัวข้อ |
|---|---|---|---|---|
| 2494(1951) | 
|
จอห์น ค็อกครอฟต์ | สหราชอาณาจักร
|
"for their pioneer work on the transmutation of atomic nuclei by artificially accelerated atomic particles" |
|
เออร์เนสต์ วอลตัน |  ไอร์แลนด์
| ||
| 2495(1952) | 
|
เฟลิกซ์ บล็อช | สวิตเซอร์แลนด์/ สหรัฐ
|
"for their development of new methods for nuclear magnetic precision measurements and discoveries in connection therewith" |
|
เอ็ดเวิร์ด มิลส์ เพอร์เซลล์ | สหรัฐ
| ||
| 2496(1953) | 
|
ฟริตส์ เซอร์นิคะ | เนเธอร์แลนด์
|
"สำหรับการสาธิตวิธีความแตกต่างของเฟส (phase contrast method) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับ สิ่งประดิษฐ์ของเขา -- กล้องจุลทรรศน์ชนิดที่ใช้ความต่างเฟส" |
| 2497(1954) | 
|
มักซ์ บอร์น |  เยอรมนีตะวันตก
|
"สำหรับงานวิจัยพื้นฐานของเขาเกี่ยวกับกลศาสตร์ควอนตัม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การตีความหมายเชิงสถิติของ ฟังก์ชันคลื่น" |
|
วาลเทอร์ โบเท | เยอรมนีตะวันตก
|
"สำหรับวิธีการเหตุการณ์อุบัติพร้อม (coincidence method) และ การค้นพบอื่นๆ โดยวิธีการนั้น" | |
| 2498(1955) | 
|
วิลลิส ยูจีน แลมบ์ | สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบของเขาเกี่ยวกับ โครงสร้างละเอียด (fine structure) ของ ความถี่จำเพาะ (spectrum) ของไฮโดรเจน" ดูเพิ่มเติม การเลื่อนของแลมบ์ (Lamb shift) |
|
โพลีคาพ คุช | |||
| 2499(1956) | 
|
วิลเลียม แบรดฟอร์ด ชอกลีย์ | สหรัฐ
|
การวิจัยด้านสารกึ่งตัวนำ (semiconductors) และการค้นพบปรากฏการณ์ทรานซิสเตอร์ |
|
จอห์น บาร์ดีน | |||
|
วอลเตอร์ เฮาเซอร์ แบรตเทน | |||
| 2500(1957) | 
|
ซุง-ดาว ลี |  สาธารณรัฐจีน
|
"for their penetrating investigation of the so-called parity laws which has led to important discoveries regarding the elementary particles" |
|
หยาง เฉิน-หนิง | |||
| 2501(1958) | 
|
พาเวล อะเลกเซเยวิช เชเรนคอฟ |  สหภาพโซเวียต |
สำหรับการค้นพบปรากฏการณ์การแผ่รังสีเชเรนคอฟ |
|
ไอยา แฟรงค์ | |||
|
อีกอร์ แทมม์ | |||
| 2502(1959) | 
|
เอมิลิโอ เซเกร |  อิตาลี สหรัฐ
|
สำหรับการค้นพบแอนติโปรตอน |
|
โอเวน เชมเบอร์ลิน | สหรัฐ
| ||
| 2503(1960) | ไฟล์:Donald Glaser 1.jpg | โดนัลด์ เอ. กลาเซอร์
(Donald A. Glaser) |
สหรัฐ
|
"for the invention of the bubble chamber" |
| 2504(1961) | 
|
โรเบิร์ต ฮอฟสแตดเทอร์
(Robert Hofstadter) |
สหรัฐ
|
"for his pioneering studies of electron scattering in atomic nuclei and for his thereby achieved discoveries concerning the structure of the nucleons" |
|
รูด็อล์ฟ เมิสเบาเออร์
(Rudolf Ludwig Mössbauer) |
เยอรมนีตะวันตก
|
"for his researches concerning the resonance absorption of gamma radiation and his discovery in this connection of the effect which bears his name" | |
| 2505(1962) | 
|
เลฟ ดาวิโดวิช ลันเดา(Lev Davidovich Landau) | สหภาพโซเวียต
|
สำหรับผลงานที่ยอดเยี่ยมและโดดเด่นในทางฟิสิกส์ของสสารควบแน่น |
| 2506(1963) | 
|
ยูจีน วิกเนอร์
(Eugene Paul Wigner) |
 ฮังการี สหรัฐ
|
"for his contributions to the theory of the atomic nucleus and the elementary particles, particularly through the discovery and application of fundamental symmetry principles" |
|
มาเรีย เกิปเปิร์ต เมเยอร์
(Maria Goeppert-Mayer) |
 จักรวรรดิเยอรมัน สหรัฐ
|
"for their discoveries concerning nuclear shell structure" | |
|
รูด็อล์ฟ เมิสเบาเออร์
(Rudolf Ludwig Mössbauer) |
 เยอรมนีตะวันตก
| ||
| 2506(1964) | 
|
นิคาลัย เกนนาดิเยวิช บาซัฟ
(Nicolay Gennadiyevich Basov) |
สหภาพโซเวียต
|
"for fundamental work in the field of quantum electronics, which has led to the construction of oscillators and amplifiers based on the maser–laser principle" |
|
อเลกซานดระ มิไฮลาวิช โพรฮารอฟ
(Alexander Prokhorov) | |||
| ไฟล์:Charles Townes Nobel.jpg | ชาร์ลซ์ ฮาร์ด เทาซ์
(Charles Hard Townes) |
สหรัฐ
| ||
| 2508(1965) | ไฟล์:Richard Feynman Nobel.jpg | ริชาร์ด ฟิลลิพส์ ฟายน์มัน(Richard Phillips Feynman) | สหรัฐ
|
สำหรับงานพื้นฐานของพวกเขาเกี่ยวกับ อิเล็กโทรดายนามิกส์ควอนตัม (quantum electrodynamics) โดยผลที่ตามมาได้หยั่งรากลึกลงไปในฟิสิกส์ของอนุภาคพื้นฐาน (physics of elementary particles) |
|
จูเลียน ชวิงเกอร์(Julian Schwinger) | |||
|
ชินอิชิโร โทโมนางะ(Shin'ichirō Tomonaga) | ญี่ปุ่น
| ||
| 2509(1966) | 
|
อัลเฟรด คาสเทลอร์(Alfred Kastler) |  ฝรั่งเศส
|
"สำหรับการค้นพบและพัฒนาทัศนวิธีในการศึกษา การสั่นพ้องแบบเฮิรตซ์ (Hertzian resonances) ในอะตอม" |
| 2510(1967) | 
|
ฮันส์ เบเทอ(Hans Albrecht Bethe) | สหรัฐ เยอรมนีตะวันตก
|
สำหรับการคิดค้นทฤษฎีด้านปฏิกิริยานิวเคลียร์ โดยเฉพาะการค้นพบที่เกี่ยวกับการผลิตพลังงานในดาวฤกษ์[3] |
| 2511(1968) | 
|
ลุยส์ วอลเตอร์ อัลวา(เรซ(Luis Walter Alvarez) | สหรัฐ
|
"for his decisive contributions to elementary particle physics, in particular the discovery of a large number of resonance states, made possible through his development of the technique of using hydrogen bubble chamber and data analysis"[4] |
| 2512(1969) | 
|
เมอร์รีย์ เกลล์-แมนน์(Murray Gell-Mann) | สหรัฐ
|
"for his contributions and discoveries concerning the classification of elementary particles and their interactions"[5] |
| 2513(1970) | 
|
ฮานส์ อัลฟ์เวน(Hannes Olof Gösta Alfvén) |  สวีเดน
|
"for fundamental work and discoveries in magneto-hydrodynamics with fruitful applications in different parts of plasma physics"[6] |
|
หลุยส์ นีล(Hannes Olof Gösta Alfvén) | ฝรั่งเศส
|
"for fundamental work and discoveries concerning antiferromagnetism and ferrimagnetism which have led to important applications in solid state physics" | |
| 2514(1971) |
|
เดนนิส กาบอร์(Dennis Gabor) | สหราชอาณาจักร
|
สำหรับสิ่งประดิษฐ์ของเขา และ การพัฒนาวิธีการโฮโลแกรม (holographic method) |
| 2515(1972) |
|
จอห์น บาร์ดีน(John Bardeen) | สหรัฐ
|
การพัฒนาทฤษฎีสภาพนำยวดยิ่ง (superconductivity) หรือที่นิยมเรียกว่าทฤษฎี BCS |
|
ลีออน นีล คูเปอร์
(Leon Neil Cooper) | |||
|
จอห์น โรเบิร์ต ชริฟเฟอร์(John Robert Schrieffer) | |||
| 2516(1973) | 
|
ลีโอ เอซากิ(Leo Esaki) | ญี่ปุ่น
|
"for their experimental discoveries regarding tunneling phenomena in semiconductors and superconductors, respectively" |
|
อีวาร์ กีเวอร์
(Ivar Giaever) |
สหรัฐ  นอร์เวย์
| ||
| ไบรอัน โจเซฟสัน(Brian David Josephson) | สหราชอาณาจักร
|
"for his theoretical predictions of the properties of a supercurrent through a tunnel barrier, in particular those phenomena which are generally known as the Josephson effect" | ||
| 2517(1974) | มาร์ติน ไรล์(Martin Ryle) | สหราชอาณาจักร
|
"for their pioneering research in radio astrophysics: Ryle for his observations and inventions, in particular of the aperture synthesis technique, and Hewish for his decisive role in the discovery of pulsars" | |
| แอนโตนี ฮีวิช(Antony Hewish) | ||||
| 2518(1975) | 
|
ออเกอ บอร์(Aage Bohr) |  เดนมาร์ก
|
"for the discovery of the connection between collective motion and particle motion in atomic nuclei and the development of the theory of the structure of the atomic nucleus based on this connection" |
|
เบน รอย มาเตลสัน(Ben Roy Mottelson) | |||
|
เจมส์ เรนวอเตอร์(Leo James Rainwater) | สหรัฐ
|
พ.ศ. 2519 – 2543 (ค.ศ. 1976 – 2000)
[แก้]| ปี พ.ศ./ค.ศ. | ชื่อ | ประเทศ | หัวข้อ |
|---|---|---|---|
| 2522/1978 | ปีเตอร์ เลโอนิดาวิช คาปิซา | สหภาพโซเวียต
|
"สำหรับผู้คิดค้นและค้นพบในงานด้านฟิสิกส์อุณหภูมิต่ำ" |
| อาร์โน เพนเซียส โรเบิร์ต วิลสัน |
สหรัฐ สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบรังสีพื้นหลังของเอกภพ" | |
| 2524/1981 | นิโคลาส โบลมเบอร์เกน อาเธอร์ ลีโอนาร์ด ชอว์โลว์ |
สหรัฐ สหรัฐ
|
"สำหรับการมีส่วนร่วมในการพัฒนาการหาความถี่จำเพาะโดยใช้เลเซอร์ (laser spectroscopy)" |
| 2532/1989 | นอร์แมน ฟอสเตอร์ แรมซีย์ จูเนียร์ | สหรัฐ
|
"สำหรับการประดิษฐ์วิธีการสนามการสั่นแยก (separated oscillatory fields method) การใช้ประโยชน์ของมันในเมเซอร์ไฮโดรเจน (hydrogen maser) และนาฬิกาอะตอมอื่น ๆ (atomic clocks)" |
| ฮันส์ เกออร์ก เดห์เมลท์ โวล์ฟกัง เพาล์ |
สหรัฐ เยอรมนีตะวันตก
|
"สำหรับการพัฒนาเทคนิคการดักจับไอออน (ion trap technique)" | |
| 2540/1997 | สตีเฟน ชู โคลด โคเฮน-ทานนุดจิ วิลเลียม แดเนียล ฟิลลิพส์ |
สหรัฐ ฝรั่งเศส สหรัฐ
|
"สำหรับการพัฒนาวิธีการทำให้อะตอมเย็นลง และ การกักขังอะตอม ด้วยแสงเลเซอร์" |
| 2543/2000 | แจค คิลบี | สหรัฐ
|
"สำหรับงานวิจัยด้านระบบปริภัณฑ์" |
| ชาเรส อีวานาวิช อัลฟโยรอฟ เฮอร์เบิร์ต โครเมอร์ |
 รัสเซีย สหรัฐ
|
"สำหรับการคิดค้นและพัฒนาเทคนิคด้านฟิสิกส์ของสารกึ่งตัวนำ" |
พ.ศ. 2544 – ปัจจุบัน (ค.ศ. 2001 – ปัจจุบัน)
[แก้]| ปี พ.ศ./ค.ศ. | ชื่อ | ประเทศ | หัวข้อ |
|---|---|---|---|
| 2544/2001 | อีริค แอลลิน คอร์เนลล์ วอล์ฟกัง เคทแทร์เล คาร์ล เอดวิน ไวอ์แมน |
สหรัฐ เยอรมนี สหรัฐ
|
"สำหรับการบรรลุผลสำเร็จในการทำ สถานะควบแน่นแบบ โบส-ไอน์สไตน์ ใน ก๊าซอัลคาไลเจือจาง และ สำหรับ การแรกเริ่มศึกษาพื้นฐานของคุณสมบัติของ สถานะควบแน่น" |
| 2545/2002 | เรย์มอนด์ เดวิส มาซาโตชิ โคชิบา |
สหรัฐ  ญี่ปุ่น
|
การศึกษาฟิสิกส์ดาราศาสตร์จากการตรวจจับอนุภาค "นิวทริโน" ในอวกาศ (cosmic neutrinos) |
| ริคคาร์โด แจ็คโคนี | สหรัฐ
|
บุกเบิกสาขาฟิสิกส์ดาราศาสตร์ ซึ่งนำไปสู่การค้นพบแหล่งกำเนิดรังสีเอกซ์ในอวกาศ | |
| 2546/2003 | อเลกซี่ อเลกซีเยวิช อาบริโคซอฟ วิตาลี ลาเซียเรียวิช กินซ์บูร์ก แอนโทนี่ เลกเกท |
รัสเซีย รัสเซีย สหราชอาณาจักร
|
"เป็นผู้คิดค้นทฤษฎีตัวนำยิ่งยวดประเภททุติยภูมิและทฤษฎีของเหลวยิ่งยวดฮีเลียม-3" |
| 2547/2004 | เดวิด เจ. กรอส เอช. เดวิด พอลิตเซอร์ แฟรงก์ วิลเชก |
สหรัฐ สหรัฐ สหรัฐ
|
สำหรับการค้นพบ ความอิสระเข้าใกล้ ในทฤษฎี ปฏิกิริยาอย่างเข้ม |
| 2548/2005 | รอย เจย์ กลอเบอร์ | สหรัฐ
|
"สำหรับการมีส่วนร่วมในทฤษฎีควอนตัมของ ความพร้อมเพรียงเชิงทัศนศาสตร์ (optical coherence)" |
| จอห์น ลิวอีส ฮอลล์ เทโอดอร์ วอล์ฟกัง เฮนช์ |
สหรัฐ เยอรมนี
|
"สำหรับการมีส่วนร่วมในการพัฒนา การหาความถี่จำเพาะที่มีความแม่นยำโดยการใช้เลเซอร์ รวมไปถึงเทคนิคหวีความถี่เชิงทัศนศาสตร์ (optical frequency comb technique)" | |
| 2549/2006 | จอห์น ซี แมเธอร์ จอร์จ เอฟ สมูท |
สหรัฐ สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบรูปแบบวัตถุดำและ ความไม่สม่ำเสมอ (Anisotropy) ของ รังสีจักรวาลพื้นหลังในย่านไมโครเวฟ (cosmic microwave background radiation)" |
| 2550/2007 | อัลเบิร์ต เฟิร์ต ปีเตอร์ กรุนแบร์ก |
ฝรั่งเศส เยอรมนี
|
"สำหรับการค้นพบ ปรากฏการณ์ ความต้านทานแม่เหล็ก ขนาดยักษ์ (Giant magnetoresistive effect) ของพวกเขา" |
| 2551/2008 | โยอิชิโร นัมบุ | ญี่ปุ่น สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบกลไกการทำลายสมมาตรที่เกิดขึ้นเอง (Spontaneous symmetry breaking) ในฟิสิกส์ที่เล็กกว่าอะตอม (subatomic physics)" |
| มาโกโตะ โคบายาชิ โตชิฮิเดะ มาสคาวะ |
ญี่ปุ่น
|
"สำหรับการค้นพบต้นกำเนิดของสมมาตรที่ถูกทำลาย ซึ่งทำนายการมีอยู่ของ ควาร์ก อย่างน้อยสามตระกูล ในธรรมชาติ" | |
| 2552/2009 | ชาร์ลส ก. เกา | สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับความสำเร็จที่เป็นกุญแจพื้นฐานเกี่ยวกับการส่งผ่านแสงในเส้นใยนำแสงสำหรับการสื่อสารเชิงทัศนศาสตร์" |
| วิลลาร์ด ส. บอยล์ จอร์จ อ. สมิธ |
 แคนาดา สหรัฐ
|
"สำหรับการประดิษฐ์ วงจรกึ่งตัวนำ ที่เกี่ยวกับการรับภาพ - ตัวตรวจวัดซีซีดี (CCD)" | |
| 2553/2010 | อันเดร ไกม คอนสแตนติน โนโวเซลอฟ |
รัสเซีย/ เนเธอร์แลนด์ รัสเซีย/ สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการทดลองบุกเบิก เกี่ยวกับ กราฟีน วัสดุสองมิติ" |
| 2554/2011 | ซอล เพิร์ลมุตเตอร์ (Saul Perlmutter) อดัม รีสส์ (Adam Riess) ไบรอัน ชมิดท์ (Brian Schmidt) |
สหรัฐ สหรัฐ สหรัฐ/ ออสเตรเลีย
|
"สำหรับงานวิจัยเกี่ยวกับซูเปอร์โนวาและการค้นพบว่าเอกภพกำลังขยายด้วยอัตราเร่งคงที่" [7] |
| 2555/2012 | แซร์ฌ อาร็อช (Serge Haroche) |
ฝรั่งเศส
|
"สำหรับวิธีทดลองแบบเปิดโลกที่ช่วยให้สามารถทำการวัด และ จัดการระบบควอนตัม เฉพาะเจาะจงแต่ละระบบได้".[8] |
| เดวิด เจ. ไวน์แลนด์ (David J. Wineland) |
สหรัฐ
| ||
| 2556/2013 | ฟร็องซัว อ็องแกลร์ (François Englert) |
 เบลเยียม
|
"สำหรับการค้นพบทฤษฎีกลไกของฮิกส์ (Higgs mechanism) ซึ่งสนับสนุนความเข้าใจเรื่องการกำเนิดมวลของอนุภาคต่าง ๆ โดยทฤษฎีดังกล่าวได้รับการยืนยันจากการค้นพบอนุภาคมูลฐานฮิกส์ จากการทดลองโดยใช้เครื่องชนอนุภาคขนาดใหญ่ (LHC) ในเซิร์น ตรวจวัดโดยเครื่อง ATLAS และ CMS[9][10] |
| ปีเตอร์ ฮิกส์ (Peter Higgs) |
สหราชอาณาจักร
| ||
| 2557/2014 | อิซามุ อาคาซากิ (Isamu Akasaki) |
 ญี่ปุ่น
|
"สำหรับนวัตกรรมไดโอดเปล่งแสงสีน้ำเงิน ซึ่งสร้างแหล่งพลังงานแสงขาวที่สว่างจ้าและประหยัดพลังงาน"[11] |
| ฮิโรชิ อามาโนะ (Hiroshi Amano) |
ญี่ปุ่น
| ||
| ชูจิ นากามูระ (Shuji Nakamura) |
ญี่ปุ่น สหรัฐ
| ||
| 2558/2015 | ทะกะอะกิ คะจิตะ (Takaaki Kajita, 梶田隆章) |
ญี่ปุ่น
|
"สำหรับการค้นพบปรากฏการณ์การแกว่งของนิวตริโน ซึ่งชี้ให้เห็นว่านิวตริโนนั้นมีมวล"[12] |
| อาร์เธอร์ บี. แมคโดนัลด์ (Arthur B. McDonald) |
 แคนาดา
| ||
| 2559/2016 | เดวิด เจ. เธาเลส (David J. Thouless) ดันแคน ฮัลเดน (Duncan Haldane) ไมเคิล คอสเตอร์ลิตซ์ (Michael Kosterlitz) |
สหราชอาณาจักร/ สหรัฐ สหราชอาณาจักร/ สหรัฐ สหราชอาณาจักร/ สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบทางทฤษฎีของการเปลี่ยนผ่านเฟสทอพอโลยีและเฟสทอพอโลยีของสสาร"[13] |
| 2560/2017 | เรเนอร์ ไวส์ (Rainer Weiss) แบร์รี แบริช (Barry Barish) คิป ธอร์น (Kip Thorne) |
สหรัฐ สหรัฐ สหรัฐ
|
"สำหรับการมีส่วนร่วมสำคัญในโครงการไลโกและการตรวจหาคลื่นความโน้มถ่วง"[14] |
| 2561/2018 | อาร์เธอร์ แอชกิน (Arthur Ashkin) |
สหรัฐ
|
"สำหรับการประดิษฐ์คิดค้นครั้งสำคัญในสาขาฟิสิกส์เลเซอร์"[15] |
| เฌราร์ มูรู (Gérard Mourou) |
ฝรั่งเศส
| ||
| ดอนนา สตริกแลนด์ (Donna Strickland) |
แคนาดา
| ||
| 2562/2019 | จิม พีเบิลส์ | แคนาดา สหรัฐ
|
"สำหรับการค้นพบทฤษฎีทางจักรวาลวิทยาเชิงกายภาพ"[16] |
| มีแชล มายอร์ |  สวิตเซอร์แลนด์
|
"สำหรับการค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบที่โคจรรอบดาวฤกษ์คล้ายดวงอาทิตย์"[16] | |
| ดีดีเย เกโล | สวิตเซอร์แลนด์
| ||
| 2563/2020 | โรเจอร์ เพนโรส | สหราชอาณาจักร
|
"สำหรับการค้นพบว่าการก่อตัวของหลุมดำเป็นการทำนายของทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป"[17] |
| ไรน์ฮาร์ด เกนเซล | เยอรมนี
|
"สำหรับการค้นพบวัตถุกะทัดรัดมวลยวดยิ่งที่ใจกลางดาราจักรของเรา"[17] | |
| แอนเดรีย เกซ | สหรัฐ
| ||
| 2564/2021 | ชูกูโร มานาเบะ | ญี่ปุ่น
|
"สำหรับแบบจำลองภูมิอากาศของโลก ซึ่งแสดงความแปรปรวนและการคาดการณ์ที่เชื่อถือได้ของภาวะโลกร้อน"[18] |
| เคลาส์ ฮัสเซิลมัน | เยอรมนี
| ||
| จอร์โจ ปารีซี |  อิตาลี
|
"สำหรับการค้นพบปฏิสัมพันธ์ของความไม่เป็นระเบียบและความผันผวนในระบบทางกายภาพ ตั้งแต่ระดับอะตอมถึงดาวเคราะห์"[18] |
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Nobel Prize amount is raised by SEK 1 million". Nobelprize.org.
- ↑ "รายนามผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์". the Nobel Foundation. 2007. สืบค้นเมื่อ 2007-08-31.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1967". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1968". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1969". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1970". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2008-10-09.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2011". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2011-10-04.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2012". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2012-10-09.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2013 Press Release" (PDF). Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 2013-10-08.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2013". CERN. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-10. สืบค้นเมื่อ 2021-08-24.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2014". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 7, 2014.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2015". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 6, 2015.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2016". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 8, 2016.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2017". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 3, 2017.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2018". Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ October 2, 2018.
- ↑ 16.0 16.1 "The Nobel Prize in Physics 2019". Nobelprize.org. สืบค้นเมื่อ October 8, 2019.
- ↑ 17.0 17.1 "The Nobel Prize in Physics 2020". Nobelprize.org. สืบค้นเมื่อ October 6, 2020.
- ↑ 18.0 18.1 "The Nobel Prize in Physics 2021" (PDF). Nobel Foundation. สืบค้นเมื่อ 5 October 2021.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- มูลนิธิโนเบล - เว็บไซต์อย่างเป็นทางการ
- ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์