สามเจ้าผู้พรอง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก บุรฮา โกฮาอิน)
เจ้าหลวงเสือก่าฟ้า ปฐมกษัตริย์อาหม ผู้วางรากฐานตำแหน่งขุนนางผู้พรอง

สามเจ้าผู้พรอง[1] (พรอง แปลว่า "ปกครอง") เป็นตำแหน่งขุนนางชั้นผู้ใหญ่ของอาณาจักรอาหม มีทั้งหมดสามตำแหน่งจึงเรียกกันว่า "สามเจ้าผู้พรอง" เรียงตามลำดับดังนี้

  1. เจ้าพรองเมือง[1] (อังกฤษ: Burhagohain) ปกครองดินแดนทางตอนบนของแม่น้ำทีเคาถึงเมืองซาดียา (Sadia)
  2. เถ้าเมืองหลวง[1] (อังกฤษ: Borgohain) ปกครองดินแดนทางตอนใต้ของแม่น้ำทีเคาจนถึงโกลีอาบอร์ (Koliabor)
  3. เจ้าสึงหลวง[1] (อังกฤษ: Barpatragohain) ปกครองตั้งแต่ทิวเขาทาฟารา (Dafara) แถบลุ่มน้ำพรหมบุตร และระหว่างเมืองเคเรลัวกับแม่น้ำปิจาลัว

ประวัติ[แก้]

สามเจ้าผู้พรองจะผูกขาดอยู่แต่ในบุคคลตระกูลเดียวกันตามปกติตำแหน่งนี้สืบจากบิดาจนถึงบุตร แต่กษัตริย์ก็ทรงมีสิทธิที่จะเลือกสมาชิกคนหนึ่งคนใดในตระกูลนั้นแทนก็ได้หรืออาจจะปลดขุนนางออกก็ทรงทำได้ แต่เดิมเมื่อก่อตั้งอาณาจักรอาหมเจ้าหลวงเสือก่าฟ้าทรงสถาปนาตำแหน่งนายทหารชั้นผู้ใหญ่สองตำแหน่ง คือ เถ้าเมืองหลวง และเจ้าพรองเมือง แต่ในรัชสมัยของเจ้าฟ้าเสือห่มเมือง ได้แต่งตั้งตำแหน่ง เจ้าสึงหลวง ขึ้นอีกหนึ่งตำแหน่ง ซึ่งผู้ที่ได้รับตำแหน่งคนแรกก็คืออนุชาต่างชนนีของพระองค์เอง แต่ภายหลังตำแหน่งดังกล่าวตกไปอยู่กับบุคคลที่มิใช่ชาวอาหม[2]

สามเจ้าผู้พรองแต่ละคนได้รับมอบชาวอาหมหลายครัวเรือนในอยู่ในการครอบครอง คนเหล่านี้ขึ้นตรงต่อเจ้าผู้พรองผู้เป็นนาย ขุนนางอื่นจะพิจารณาพิพากษาลงโทษไม่ได้ ตามคำบอกเล่าของ เดวิด สกอต เจ้าผู้พรองทั้งสามใช้จ่ายเงินสำหรับไพร่ (paiks) 10,000 คน เป็นจำนวนเงิน 90,000 รูปีต่อหนึ่งปี

อนึ่งชื่อตำแหน่ง เถ้าเมืองหลวง นั้น ใกล้เคียงกับตำแหน่ง "เถ้าหลวง" หรือ "เถ้าเมือง" ซึ่งเป็นตำแหน่งข้าราชการของอาณาจักรล้านนาในอดีต[3][4]

อ้างอิง[แก้]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และเรณู วิชาศิลป์, หน้า 116
  2. Barua 1993, p26
  3. "จารึกวัดพระคำ". ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์มหาชน). สืบค้นเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2559. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)[ลิงก์เสีย]
  4. "จารึกวัดเชียงสา". ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์มหาชน). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-09-17. สืบค้นเมื่อ 10 มิถุนายน 250. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)