บรรพศิลป์
บรรพศิลป์ หรือ อนารยศิลป์[2] (อังกฤษ: Primitive art หรือ Tribal art) เป็นคำศัพท์กว้างๆ ที่ใช้บรรยายวัตถุหรือสิ่งที่สร้างโดยชนพื้นเมืองผู้มีวัฒนธรรมแบบดั้งเดิม (Primitive culture)[3] ที่อาจจะเรียกว่า “'Ethnographic art” หรือ “Arts Primitive” (“บรรพศิลป์”)[4] บรรพศิลป์แบ่งออกเป็นสามกลุ่ม
- ศิลปะแอฟริกัน
- ศิลปะโลกใหม่ หรือ ศิลปะอเมริกา (ไม่ใช่ “ศิลปะอเมริกัน”)
- ศิลปะโอเชียเนีย
นิยามและลักษณะ[แก้]
“บรรพศิลป์” อาจจะถือว่าเป็นศิลปะพื้นบ้านที่มักจะเป็นศิลปะที่มีความสำคัญทาง ประเพณี/ศาสนาที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมเฉพาะของชนเผ่าใดชนเผ่าหนึ่ง[5] โดยทั่วไปแล้วก็จะเป็นศิลปะที่เกิดขึ้นในท้องถิ่นที่ห่างไกลออกไป และจะเป็นศิลปะที่คำนึงถึงหัวข้อที่ทำ และ ฝีมือในการสร้างจากประชาคมกลุ่มเล็ก (ชนเผ่า) ที่มักจะไม่มีประเพณีการอ่านการเขียน
“บรรพศิลป์” ที่เป็นที่รู้จักกันดีที่สุดมาจากทวีปอเมริกา (ตัวอย่างเช่นงานของอินนิวอิท, อเมริกันอินเดียนเกรตเพลน (Plains Indians--อเมริกันอินเดียนจากตอนกลางของสหรัฐอเมริกา) และจากดินแดนที่ห่างไกลจากผู้คนในอเมริกากลาง และ อเมริกากลางใต้), โอเชียเนีย (โดยเฉพาะจากออสเตรเลีย, เมลานีเซีย, นิวซีแลนด์ และ โพลีนีเซีย) และ แอฟริกาซับซาฮารา ลักษณะของสังคมที่สร้างศิลปะตระกูลนี้ก็ได้แก่:[4]
- สังคมที่แยกจากสังคมอารยธรรมหลักของยุโรป, แอฟริกาเหนือ หรือ เอเชียทั้งทางที่ตั้ง, ทางการเมือง และทางเศรษฐกิจ
- สังคมที่ใช้ประเพณีมุขปาฐะ[6] (oral tradition) เป็นหลัก ไม่มีการอ่านการเขียน
- สังคมขนาดเล็กและเป็นอิสระที่มักจะอยู่ในรูปของหมู่บ้านที่มีประชากรราวสองสามร้อยคนและการติดต่อสัมพันธ์แบบตัวต่อตัวโดยตรงโดยปราศจากการจัดระเบียบสังคม[7] (social organization) หรือมารยาทการสังคมที่วางไว้อย่างเป็นทางการ
- งานจำนวนน้อย/เชี่ยวชาญศิลปะเฉพาะทาง
- สังคมล่าสัตว์-เก็บพืชผัก (Hunter-gatherer) ที่ดำรงชีวิตแบบยังชีพ หรือ ถ้าทำการเกษตรก็เป็นการเกษตรขนาดเล็กระดับพอกิน
- ขาดเทคโนโลยีที่เกินไปกว่าเครื่องมือง่ายๆ ที่อาจจะทำจากหินแทนที่จะเป็นโลหะ
- สังคมที่มีแทบจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมจนมาถึงก่อนหน้าที่จะมีการติดต่อกับชาวยุโรป
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Tales in terracotta: Set up in 1990, the Sanskriti Museum has contexualised and documented terracotta from all parts of the country, Indian Express, 15 May 2005.
- ↑ “พจนานุกรมศัพท์ศิลปะ” โดยมะลิฉัตร เอื้ออานันท์ให้คำนิยาม “อนารยศิลป์” ไว้ว่าเป็น “ศิลปะของอนารยชน เช่นรูปสลักและหน้ากากแอฟริกัน ศิลปะในที่ต่างๆ เช่นนิวกินี และประเทศแถบมหาสมุทร เช่นอลาสกา หรือผลงานของพวกอินเดียนแดงชนเผ่านาวาโฮ” (“พจนานุกรมศัพท์ศิลปะ” มะลิฉัตร เอื้ออานันท์. “พจนานุกรมศัพท์ศิลปะ” สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, พ.ศ. 2545)
- ↑ การใช้คำว่า “ชนพื้นเมืองผู้มีวัฒนธรรมแบบดั้งเดิม” อาจจะถือว่าเป็นการบรรยายเชิงหมิ่นที่อาจจะสร้าง “ข้อขัดแย้ง” (controversially description) ได้
- ↑ 4.0 4.1 Dutton, Denis, Tribal Art เก็บถาวร 2020-05-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. In Michael Kelly (editor), Encyclopedia of Aesthetics. New York: Oxford University Press, 1998.
- ↑ Folk and Tribal Art, Cultural Heritage, Know India.
- ↑ ""ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน"". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-15. สืบค้นเมื่อ 2010-01-19.
- ↑ ""ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน"". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-15. สืบค้นเมื่อ 2010-01-19.
บรรณานุกรม[แก้]
- Edmund Snow Carpenter, The Tribal Terror of Self-Awareness. In Paul Hockings (editor), Principles of Visual Anthropology, 1975, pages 451–461.
- Dennis Dutton, Tribal Art and Artifact เก็บถาวร 2009-09-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Journal of Aesthetics and Art Criticism, 51(1):13–21, Winter 1993.
- Dennis Dutton, Mythologies of Tribal Art เก็บถาวร 2018-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. African Arts, 28(3):32–43, Summer 1995.
ดูเพิ่ม[แก้]
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- Tribal Art Magazine
- Tribal Arts magazine
- Tribal Art Brokers เก็บถาวร 2010-02-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Australia
- Paleobree เก็บถาวร 2018-10-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน — Tribal Art Information Service
- Tribal Art Gallery, San Francisco, USA
- TAD: Tribal Art and Design Gallery, Santa Fe, USA
- Tribal arts เก็บถาวร 2011-01-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Great Britain.