ทนายความ

ทนายความ (อังกฤษ: Attorney-at-law; ย่อ: Attorney) เป็นคำเรียกผู้ที่สามารถว่าความทางกฎหมายในศาลได้ในเขตอำนาจศาลหนึ่ง ๆ เช่น ในแอฟริกาใต้, ศรีลังกา, สหรัฐอเมริกา และในรัฐควิเบก ประเทศแคนาดา

ในภาษาอังกฤษ คำว่าทนายความมีรากมาจากภาษาละตินคำว่า attorn ซึ่งหมายถึงการโอนสิทธิและหน้าที่ให้กับบุคคลอื่น (คำเดียวกันนี้อาจหมายถึงการมอบอำนาจด้วย แต่หากเป็นการมอบอำนาจที่มิใช่กระบวนการทางศาล จะใช้ว่า attorney-in-fact ซึ่งย่อว่า attorney เช่นกัน)

ทนายความในประเทศไทย

ในปี พ.ศ. 2500 มีการก่อตั้งสมาคมทนายความเป็นสถาบันอิสระเพื่อดูแลสวัสดิการของผู้ประกอบวิชาชีพทนายความ แต่ยังไม่มีการกำกับวิชาชีพ เมื่อปี พ.ศ. 2508 ได้มีการตราพระราชบัญญัติทนายความ กำหนดให้เนติบัณฑิตยสภาเป็นองค์กรกำกับวิชาชีพทนายความ และให้ผู้ที่สามารถว่าความได้จะต้องขึ้นทะเบียนเป็นเนติบัณฑิตก่อนขอรับใบอนุญาตว่าความทั่วราชอาณาจักร (ชั้นหนึ่ง) ซึ่งทำให้เกิดความไม่พอใจในหมู่ทนายความ ก่อให้เกิดการผลักดันให้มีการแยกสภาทนายความเพื่อเป็นองค์กรกำกับดูแลวิชาชีพทนายความโดยเฉพาะโดยไม่ขึ้นกับเนติบัณฑิตยสภา ในปี พ.ศ. 2528 จึงได้มีการตราพระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2528 ขึ้นมาเพื่อแยกสภาทนายความออกจากเนติบัณฑิตยสภา โดยสภาทนายความเป็นผู้กำกับดูแลวิชาชีพทนายความนับแต่นั้นมา

คำว่าทนายความในประเทศไทย มักหมายถึงผู้ได้รับใบอนุญาตให้ว่าความในศาล (barrister) แต่ไม่รวมผู้ให้บริการที่ปรึกษากฎหมาย (solicitor) ทั้งนี้ สภาทนายความเองได้พยายามตีความว่าคำว่าทนายความนั้น รวมถึงผู้ให้บริการที่ปรึกษากฎหมายด้วยในหลาย ๆ กรณี เพื่อประโยชน์ในความพยายามเปิดเสรีวิชาชีพ