ฉู่ ซ่วนจื่อ
ฉู่ ซ่วนจื่อ (จีน: 褚蒜子, 324[1] – 5 กรกฎาคม 384[2]) หรือที่รู้จักกันในพระนาม จักรพรรดินีคังเซี่ยน (康獻皇后) และ ฉงเต๋อไทเฮา (崇德太后) เป็นจักรพรรดินีในสมัยราชวงศ์จิ้น พระสวามีคือจักรพรรดิจิ้นคัง เป็นพระพันปีหลวงผู้ทรงอำนาจสูงสุดนานถึง 40 ปี หลังจากที่พระสวามีสวรรคต พระนางเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ถึง 3 พระองค์ ได้แก่จักรพรรดิจิ้นมู่ พระราชโอรส, จักรพรรดิจิ้นอาย พระราชนัดดา และจักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่ แม้จะมีพระราชอำนาจในมือ แต่ฉู่ไทเฮากลับมักจะให้ความสำคัญกับความเห็นของขุนนางชั้นผู้ใหญ่ที่คอยให้คำแนะนำ และแทบจะไม่เคยตัดสินพระทัยด้วยพระองค์เอง
พระประวัติ
[แก้]ฉู่ โพ (褚裒) บิดาของ ฉู่ ซ่วนจื่อ เป็นขุนนางชั้นกลางในรัชสมัยของจักรพรรดิจิ้นเฉิง พระเชษฐาของจักรพรรดิจิ้นคัง เคยรับราชการเป็นผู้ช่วยของเจ้าชายซือหม่าหยาง ซีหยางหวัง และต่อมาได้ย้ายไปรับราชการกับเจ้าชายซือหม่าเยว่ อู๋หวัง ซึ่งภายหลังได้ขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิจิ้นคัง เขาเป็นบุคคลที่มีวาจาไพเราะและสุภาพอ่อนน้อม
ฉู่ ซ่วนจื่อ เป็นสตรีที่มีสติปัญญาและไหวพริบเฉียบแหลม เธอได้อภิเษกสมรสกับซือหม่าเยว่ ซึ่งต่อมาได้ขึ้นเป็นเจ้าชายแห่งหลางเย่ ทำให้เธอได้รับตำแหน่งเจ้าหญิงพระชายา ในปี ค.ศ. 342 เมื่อจักรพรรดิจิ้นเฉิงใกล้สวรรคตพระองค์ตัดสินพระทัยส่งมอบบัลลังก์ให้แก่พระอนุชาแทนที่จะเป็นพระโอรส ซือหม่าเยว่จึงได้ขึ้นเป็นจักรพรรดิจิ้นคัง และพระองค์ได้สถาปนาเจ้าหญิงพระชายาของพระองค์ขึ้นเป็นจักรพรรดินีในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 343[3] ขณะนั้นพระองค์พระชนมายุ 21 พรรษาส่วนฉู่ฮองเฮาพระชนมายุ 18 พรรษา พร้อมกันนั้น เซี่ยฮูหยิน พระมารดาของฉู่ฮองเฮา ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น "ซุนหยางเซี่ยงจฺวิน" (寻阳乡君)[4] ปีนั้น ฉู่ฮองเฮาประสูติพระราชโอรสพระองค์เดียวพระนามว่าเจ้าชายซือหม่าตัน อย่างไรก็ตาม พระองค์เสด็จสวรรคตลงเพียงปีเดียวหลังจากขึ้นครองราชย์ และเจ้าชายซือหม่าตันพระโอรสของพระองค์ซึ่งทรงแต่งตั้งให้เป็นรัชทายาทก่อนสวรรคต ได้ขึ้นครองราชย์สืบต่อเป็นจักรพรรดิจิ้นมู่
ในฐานะไทเฮา
[แก้]ระหว่างรัชสมัยของจักรพรรดิจิ้นมู่
[แก้]ในฐานะพระพันปีหลวง ฉู่ไทเฮาได้รับฎีกาขอให้พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้กับซุนฮูหยินและเปียนฮูหยิน ภรรยาที่สิ้นชีวิตไปแล้วของพระบิดา เนื่องจากพระราชมารดาของพระนางคือเซี่ยฮูหยิน ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์มาแล้ว ฉู่ไทเฮาปฏิเสธฎีกาฉบับนี้[5]
เนื่องจากจักรพรรดิจิ้นมู่ยังทรงพระเยาว์ ฉู่ไทเฮาจึงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์โดยเร็ว เหอ ชง เป็นที่ปรึกษาคนสำคัญของพระนาง เหอ ชง ขุนนางผู้ทรงอิทธิพลในราชสำนัก ขอให้ ฉู่ โพ บิดาของฉู่ไทเฮา เข้าร่วมบริหารราชการด้วยกัน แต่ ฉู่ โพ ปฏิเสธ เนื่องจากเห็นว่าการที่บิดาของจักรพรรดินีผู้เป็นพระพันปีหลวงเข้ามาเกี่ยวข้องกับการเมืองโดยตรงนั้น อาจก่อให้เกิดความขัดแย้งและเป็นการฝ่าฝืนขนบธรรมเนียมอันดีงาม ฉู่ โพ จึงยังคงปฏิบัติหน้าที่ผู้ว่าราชการอยู่ตามเดิม ในที่สุด ในปี ค.ศ. 345 ตำแหน่งนี้ก็ตกเป็นของ ซือหม่ายฺวี่ ซึ่งเป็นพระเจ้าอาของจักรพรรดิจิ้นมู่
อ้างอิง
[แก้]- ↑ According to Empress Chu's biography in Book of Jin, she was 61 (by East Asian reckoning) when she died. (太元九年，崩于显阳殿，年六十一...) Jin Shu, vol.32. Thus by calculation, her birth year should be 324.
- ↑ According to Sima Yao's biography in Book of Jin, Empress Chu died on the guichou day in the 6th month of the 9th year of the Taiyuan era of Yao's reign. This corresponds to 5 Jul 384 in the Julian calendar. [(太元九年)六月癸丑朔，崇德皇太后褚氏崩。] Jin Shu, vol.09
- ↑ According to Sima Yue's biography in Book of Jin, Lady Chu was made empress on the renzi day of the 12th month of the 8th year of the Xiankang era of Emperor Cheng's reign. This corresponds to 10 Feb 343 in the Julian calendar. ([咸康八年十二月]壬子，立皇后褚氏。) Jin Shu, vol.07
- ↑ (封母谢氏为寻阳乡君。) Jin Shu, vol.32
- ↑ (有司奏，谢夫人既封，荀、卞二夫人亦应追赠，皆后之前母也。太后不许。) Jin Shu, vol.32