คำแสด
คำแสด | |
---|---|
![]() | |
ดอกคำแสด | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
หมวด: | Magnoliophyta |
ชั้น: | Magnoliopsida |
อันดับ: | Malvales |
วงศ์: | Bixaceae |
สกุล: | Bixa |
สปีชีส์: | B. orellana |
ชื่อทวินาม | |
Bixa orellana L. |

คำแสด หรือ คำเงาะ หรือ คำใต้ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Bixa orellana) เป็นไม้ต้นขนาดเล็กสูงราว 3-5 เมตร เปลือกสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลเข้ม เปลือกด้านในสีส้ม กิ่งอ่อนมีเกล็ดสีสนิมหนาแน่น ใบเดี่ยว เรียงเวียนรอบลำต้น ใบรูปไข่ ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่น ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอดของกิ่ง กลีบดอกสีชมพู สีขาวหรือสีเหลืองอมม่วง กลีบเลี้ยงสีเขียวขนาดเล็ก เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก อับเรณูสีม่วง ผลรูปไข่มีขนสีแดงคล้ายผลเงาะ แก่แล้วเป็นสีแดง เมื่อผลแก่ จะแตกออก ภายในมีเมล็ดจำนวนมากและเปลือกหุ้มสีแดง
ประโยชน์[แก้]
คำแสดเป็นไม้พื้นเมืองในทวีปอเมริกา สารสีจากผลใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร ใช้ปรุงแต่งสีเนยเทียม ไอศกรีม เนย ใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องสำอาง ในปาปัวนิวกินีใช้เป็นสีทาตามร่างกาย ใช้ย้อมเส้นใยต่าง ๆ ได้สีแดงส้ม ถ้านำไปผ่านกรดทาร์ทาริกอ่อนจะได้สีเหลือง แต่สีมักตกเมื่อถูกแดด เปลือกของต้นใช้ทำเชือก สารสีหลักในเมล็ดคือบิซิน
สรรพคุณ[แก้]
- เปลือกเมล็ดให้สีแสด ใช้แต่งสีอาหาร ย้อมผ้า
- เปลือกรากแก้ไข้มาลาเรีย รักษาโรคหนองใน
- ใบแก้ไข บิด ขับปัสสาวะ ดีซ่าน แก้งูกัด
- ผลเป็นยาฝาดสมาน
- เมล็ดเป็นยาหอม แก้ไข้ แก้หนองใน แก้ไขมาลาเรีย และแก้พิษจากมันสำปะหลัง และสบู่แดง เนื้อหุ้มเมล็ดช่วยขับพยาธิ เป็นยาระบาย แก้โรคผิวหนัง
- ดอกบำรุงเลือด แก้โลหิตจาง แก้บิด คันตามผิวหนัง
อ้างอิง[แก้]
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 3: พืชให้สีย้อมและแทนนิน. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544. หน้า 57 - 59