การแก้ปัญหา
การแก้ปัญหา (อังกฤษ: problem solving) คือกระบวนการบรรลุเป้าหมายโดยการเอาชนะอุปสรรคต่าง ๆ ซึ่งเป็นส่วนที่พบได้บ่อยในกิจกรรมส่วนใหญ่ โดยปัญหาที่ต้องอาศัยการแก้ปัญหานั้นมีตั้งแต่ภารกิจทั่วไป (ตัวอย่างเช่น วิธีการเปิดเครื่องใช้ไฟฟ้า) ไปจนถึงปัญหาซับซ้อนในวงการธุรกิจและเทคนิคสาขาต่าง ๆ โดยการแก้ปัญหาเกี่ยวกับภารกิจทั่วไปนั้นเป็นตัวอย่างการแก้ปัญหาแบบสามัญ (simple problem solving: SPS) ซึ่งจัดการกับปัญหาเพียงอย่างเดียว ส่วนอย่างหลังนั้นเป็นการแก้ปัญหาแบบซับซ้อน (complex problem solving: CPS) ซึ่งจะมีอุปสรรคที่เกี่ยวข้องกันอยู่หลายอย่าง[1] การจำแนกประเภทภารกิจในการแก้ปัญหาอีกวิธีหนึ่งคือการแบ่งปัญหาออกเป็นปัญหาที่กำหนดอุปสรรคและเป้าหมายไว้ชัดเจน และปัญหาที่สถานการณ์ปัจจุบันยากลำบาก แต่ยังไม่ชัดเจนว่าจะใช้วิธีแก้ปัญหาอย่างไร[2] นอกจากนี้ยังมีการจำแนกประเภทอีกรูปแบบหนึ่งที่คล้ายกันคือแบ่งปัญหาที่เป็นรูปนัยและปัญหาที่อยู่บนพื้นฐานของข้อเท็จจริงซึ่งต้องอาศัยการวัดเชาวน์ปัญญาทางจิตวิทยา กับปัญหาด้านสังคมและอารมณ์ซึ่งขึ้นอยู่กับอารมณ์ของบุคคลหรือกลุ่มบุคคลซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงได้ เช่น ความฉลาดทางอารมณ์ แฟชั่น เป็นต้น[3]
ทางออกของการแก้ปัญหาจะต้องอาศัยทรัพยากรและความรู้ที่เพียงพอเพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายได้ อาชีพต่าง ๆ เช่น นักกฎหมาย แพทย์ นักเขียนโปรแกรม และที่ปรึกษา โดยส่วนมากจะเป็นผู้แก้ปัญหาสำหรับประเด็นที่ต้องอาศัยทักษะทางด้านเทคนิคและความรู้ที่นอกเหนือไปจากขอบเขตทั่วไป ธุรกิจหลายแห่งสามารถพบตลาดที่ทำกำไรได้โดยรู้ถึงปัญหาและกำหนดทางออก โดยยิ่งปัญหาแพร่หลายและไม่สะดวกมากเท่าใด โอกาสในการกำหนดทางออกที่ยืดหยุ่นได้ก็จะยิ่งมากขึ้นเท่านั้น
เทคนิคและวิธีการในการแก้ปัญหาเฉพาะด้านมีอยู่จำนวนมากในสาขาต่าง ๆ เช่น วิศวกรรม ธุรกิจ แพทยศาสตร์ คณิตศาสตร์ วิทยาการคอมพิวเตอร์ ปรัชญา และสังคม โดยเทคนิคทางด้านจิตใจที่ใช้ในการระบุ วิเคราะห์ และแก้ปัญหาจะมีการศึกษากันในสาขาปรัชญาและประชานศาสตร์ อีกสิ่งหนึ่งที่มีการวิจัยกันอย่างกว้างขวางก็คืออุปสรรคทางจิตใจที่ขัดขวางผู้คนไม่ให้พบทางออกของการแก้ปัญหา โดยสิ่งกีดขวางในการแก้ปัญหาเหล่านั้นได้แก่ ความเอนเอียงเพื่อยืนยัน ความไม่ยืดหยุ่น และการยึดติดหน้าที่
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Frensch, Peter A.; Funke, Joachim, บ.ก. (2014-04-04). Complex Problem Solving. doi:10.4324/9781315806723. ISBN 978-1-315-80672-3.
- ↑ Schacter, D.L.; Gilbert, D.T.; Wegner, D.M. (2011). Psychology (2nd ed.). New York: Worth Publishers. p. 376.
- ↑ Blanchard-Fields, F. (2007). "Everyday problem solving and emotion: An adult developmental perspective". Current Directions in Psychological Science. 16 (1): 26–31. doi:10.1111/j.1467-8721.2007.00469.x. S2CID 145645352.