กอทิกอ็องฌ์แว็ง

กอทิกอ็องฌ์แว็ง (ฝรั่งเศส: Gothique Angevin) หรือ กอทิกแพลนแทเจเนต (ฝรั่งเศส: Gothique Plantagenêt) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กอทิกแบบตะวันตก เป็นสถาปัตยกรรมกอทิกแบบหนึ่งของฝรั่งเศส

ลักษณะทางสถาปัตยกรรม

สถาปัตยกรรมกอทิกแบบอ็องฌ์แว็งนี้มีลักษณะเฉพาะตัวซึ่งต่างกับกอทิกแบบทั่วไป (หรือ อีล-เดอ-ฟร็องซ์) ซึ่งประกอบด้วยซุ้มประตูทางเข้าจำนวนสามซุ้ม โดยบริเวณด้านข้างของวิหารจะไม่พบครีบยันลอย (เหมือนที่มหาวิหารแห่งปัวตีเย ซึ่งบริเวณกำแพงด้านนอกเป็นเพียงแค่ผนังเรียบๆธรรมดา)

แต่สิ่งที่ถือว่าโดดเด่นที่สุดของสถาปัตยกรรมกอทิกแบบนี้ คือ เพดานโค้งภายในอาคาร ซึ่งจะลึกและแคบกว่าปกติ (หมุดกลางเพดานมักจะอยู่ในตำแหน่งที่สูงและลึกกว่าเพดานโค้งครึ่งวงกลม) โดยถ้าในสถาปัตยกรรมกอทิกแบบทั่วไป หลุมเพดานจะตื้นและแบนกว่า (หมุดกลางเพดานมักจะอยู่ในตำแหน่งเดียวกันกับแนวเพดานโค้งครึ่งวงกลม)

บริเวณเพดานโค้งมักจะประกอบด้วยสันแบบแปดแฉก ซึ่งจะรวมเข้าหากันบริเวณหมุดกลางเพดานทรงกลม ซึ่งยังสามารถพบเห็นเพดานโค้งแบบนี้ได้ตามโบราณสถานกว่าสี่สิบแห่ง^[1]ในเมืองอ็องฌู โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่มหาวิหารอ็องเฌ หมุดเพดานอยู่ในตำแหน่งที่สูงกว่าเพดานโค้งครึ่งวงกลมถึง 3.50 เมตร และในคริสต์ศตวรรษที่ 12 จะเริ่มพบว่าสันเพดานจะมีจำนวนแฉกที่มากขึ้นและละเอียดมากขึ้น โดยมักจะตั้งอยู่บนเสาสูงทรงกระบอกตรง เหมือนกับที่พบในอารามนักบุญแซร์ฌแห่งอ็องเฌ (abbaye Saint-Serge d'Angers)

ซึ่งสถาปัตยกรรมรูปแบบนี้จะพบในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 12 ซึ่งเป็นการผสมผสานองค์ประกอบแบบกอทิก (โดยเฉพาะบริเวณเพดานโค้งสันแบบกอทิก) กับองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมแบบโรมาเนสก์ของภาคตะวันตกของฝรั่งเศส (วิหารที่มีโดมเป็นองค์ประกอบเหมือนกับที่มหาวิหารอ็องกูแลม และมหาวิหารเปรีเกอ) ซึ่งยังรวมถึงลักษณะของบริเวณกลางโบสถ์ซึ่งประกอบด้วยทางเดินกลางเพียงแห่งเดียว (ไม่มีทางเดินข้าง) หรือมิฉะนั้นจะมีถึง 3 ทาง นอกจากนั้นยังพบว่าบริเวณสันเพดาน ที่มีลักษณะเกือบโค้งเป็นครึ่งวงกลมซึ่งทำให้ไม่มีความจำเป็นต้องใช้ครีบยันลอยเป็นตัวรับน้ำหนัก

บริเวณที่พบ

สถาปัตยกรรมกอทิกแบบอ็องฌ์แว็งพบได้ในแถบตะวันตกของประเทศฝรั่งเศส โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมน ตูแรน ลีมูแซง ปัวตู อากีแตน และยังรวมไปถึงเมืองในอาณานิคมในสมัยนั้น เช่น เนเปิลส์ และซิซิลี^[2]

ประเทศฝรั่งเศส

ตัวอย่างที่งดงามที่สุดตามของสถาปัตยกรรมกอทิกอ็องฌ์แว็ง ได้แก่

อดีตอาราม Abbaye Saint Pierre et Paul (ปัจจุบันคือโบสถ์ Notre-Dame de la Couture แห่งเลอม็อง)^[3]
อาสนวิหารนักบุญมอริสแห่งอ็องเฌ (Cathédrale Saint-Maurice d'Angers)
โรงพยาบาลเก่า Hôpital Saint-Jean d'Angers (ปัจจุบันคือพิพิธภัณฑ์ Musée Jean-Lurçat)
ชาเปลของปราสาทอ็องเฌ (château d'Angers)
L'abbaye de Fontevraud, près de Saumur et de la Loire
la Collégiale Saint-Martin d'Angers^[4]
L'abbaye Notre Dame du Loroux sur la commune de Vernantes dans le Maine-et-Loire,
La Cathédrale Saint-Pierre de Poitiers^[5]
L'Église Sainte-Radegonde de Poitiers
Le Palais des Ducs d’Aquitaine, Comte de Poitou à Poitiers
L'église Saint-Étienne de Celle-Lévescault dans le Poitou
อาสนวิหารนักบุญฌูเลียงแห่งเลอม็อง (Cathédrale Saint-Julien du Mans)
อาสนวิหารนักบุญอันดรูว์แห่งบอร์โด (Cathédrale Saint-André de Bordeaux)
La Collégiale Notre-Dame du Puy-Notre-Dame