วีดิทัศน์ตามคำขอ

วีดิทัศน์ตามคำขอ, วีดิทัศน์ตามอุปสงค์ หรือ วีโอดี (อังกฤษ: video on demand, VOD) เป็นระบบที่อนุญาตให้ผู้ใช้สามารถเลือกรับชมหรือฟังเนื้อหาที่เป็นภาพและ/หรือเสียงเมื่อใดก็ตามที่ต้องการ แทนที่จะต้องรอรับชมเนื้อหาตามตารางเวลาหรือผังรายการที่กำหนดไว้ เทคโนโลยีไอพีทีวีมักได้รับการนำมาใช้เพื่อส่งวีดิทัศน์ตามคำขอเข้าสู่โทรทัศน์และคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล

ระบบวีดิทัศน์ตามคำขอทางโทรทัศน์สามารถทำได้ทั้งส่งเนื้อหาอย่างต่อเนื่องผ่านกล่องรับสัญญาณ, คอมพิวเตอร์ หรืออุปกรณ์อื่นเพื่อดูเนื้อหานั้นในเวลาจริง และดาวน์โหลดเนื้อหาสู่อุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น คอมพิวเตอร์, เครื่องบันทึกวีดิทัศน์ดิจิทัล (หรือที่เรียกว่าเครื่องบันทึกวีดิทัศน์ส่วนตัว) หรือเครื่องเล่นสื่อแบบพกพาเพื่อรับชมในเวลาใดก็ได้ ผู้ให้บริการโทรทัศน์ทางสายเคเบิลและทางสายโทรศัพท์ส่วนใหญ่เสนอบริการวีดิทัศน์ตามคำขอทั้งสองประเภท ซึ่งรวมถึงเนื้อหาฟรีและเนื้อหาที่ต้องจ่ายเมื่อรับชม (pay-per-view) โทรทัศน์อินเทอร์เน็ตเป็นวีดิทัศน์ตามคำขอรูปแบบหนึ่งที่กำลังได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ นอกจากนี้ เรายังสามารถเข้าถึงวีดิทัศน์ตามคำขอผ่านโปรแกรมประยุกต์ลูกข่ายในคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ (เช่น ไอทูนส์) ได้ด้วย

สายการบินบางแห่งให้บริการวีดิทัศน์ตามคำขอเป็นความบันเทิงในเที่ยวบินแก่ผู้โดยสาร โดยให้ผู้โดยสารแต่ละคนเป็นผู้ควบคุมการเล่นเนื้อหาผ่านหน้าจอที่ฝังตัวอยู่ในเบาะที่นั่งหรือที่วางแขน หรือบางแห่งก็ให้บริการผ่านเครื่องเล่นสื่อแบบพกพา บริษัทที่ให้บริการวีดิทัศน์ตามคำขอบางแห่ง (เช่น เน็ตฟลิกซ์) มีโครงสร้างธุรกิจขึ้นอยู่กับการสมัครสมาชิกซึ่งกำหนดให้ผู้ใช้ต้องจ่ายค่าบริการรายเดือนในการเข้าถึงเนื้อหา ในขณะที่บริษัทอื่น ๆ มีโครงสร้างธุรกิจขึ้นอยู่กับการโฆษณา โดยผู้ใช้สามารถเข้าถึงเนื้อหาได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายและตัวบริการต้องพึ่งการขายโฆษณาเป็นกระแสรายได้หลัก