รัฐธรรมนูญโซมาเลีย

ระวังสับสนกับ รัฐธรรมนูญโซมาลีแลนด์

รัฐธรรมนูญชั่วคราวแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐโซมาเลีย (โซมาลี: Dastuurka Jamhuuriadda Federaalka Soomaaliya) เป็นกฎหมายสูงสุดของโซมาเลีย เป็นรากฐานทางกฎหมายสำหรับการดำรงอยู่ของสหพันธ์สาธารณรัฐและบ่อเกิดของอำนาจทางกฎหมาย กำหนดสิทธิและหน้าที่ของพลเมือง และกำหนดโครงสร้างของรัฐบาล รัฐธรรมนูญเฉพาะกาลได้รับการรับรองเมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2012 โดยสภารัฐธรรมนูญแห่งชาติในเมืองโมกาดิชู แคว้นบานาดีร์

รัฐธรรมนูญชั่วคราวของโซมาเลียจัดให้มีการปกครองระบบรัฐสภา โดยมีประธานาธิบดีโซมาเลียเป็นประมุขแห่งรัฐและนายกรัฐมนตรีจากการแต่งตั้ง เป็นหัวหน้ารัฐบาล ประเทศนี้มีสภานิติบัญญัติสองสภา ซึ่งประกอบด้วยวุฒิสภา (สภาสูง) และสภาประชาชน (สภาล่าง) รวมกันเป็นรัฐสภาแห่งโซมาเลีย

รัฐธรรมนูญฉบับก่อนหน้านี้

เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 1961 รัฐธรรมนูญก่อนหน้านี้ผ่านการลงประชามติของประชาชนชาวโซมาเลียให้สัตยาบันรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ซึ่งร่างขึ้นครั้งแรกใน ปี 1960 รัฐธรรมนูญ 1961 จัดให้มีระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภาโดยมีนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี (ครม.) ถอนตัวจากการเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติ สภานิติบัญญัติยังเลือกประมุขแห่งรัฐหรือประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐ

สาธารณรัฐประชาธิปไตยโซมาเลีย

ในปี 1969 หลังจากการลอบสังหารประธานาธิบดีคนที่สองของโซมาเลีย (อับดิราชิด อาลี เชอมาร์กี) กองทัพได้ทำรัฐประหารเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม (วันหลังจากงานศพของ อับดิราชิด อาลี เชอมาร์กี) และเข้ารับตำแหน่ง สภาปฏิวัติสูงสุด (SRC) ที่เข้ายึดอำนาจนำโดยพลตรีไซอัด บาร์รี หลังจากนั้นไม่นาน ไซอัด บาร์รี ก็กลายเป็นหัวหน้า SRC ต่อมาสภาปฎิวัติสูงสุด ได้เปลี่ยนชื่อประเทศเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยโซมาเลีย และ จับกุมสมาชิกของอดีตรัฐบาล

สหพันธ์สาธารณรัฐโซมาเลีย

สถาบันรัฐธรรมนูญ

รัฐธรรมนูญแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐโซมาเลียส่งเสริมสิทธิมนุษยชน หลักนิติธรรม มาตรฐานทั่วไปของกฎหมายระหว่างประเทศความยุติธรรม การให้คำปรึกษาแบบมีส่วนร่วมและรัฐบาลที่ครอบคลุม การแยกอำนาจระหว่างสภานิติบัญญัติผู้บริหาร และ ตุลาการอิสระเพื่อให้แน่ใจว่ามีความรับผิดชอบมีประสิทธิภาพและตอบสนองต่อความสนใจของประชาชน

สหพันธ์สาธารณรัฐโซมาเลียเป็นสหพันธ์สาธารณรัฐที่มีระบบรัฐสภาซึ่งอำนาจบริหารส่วนใหญ่อยู่กับ นายกรัฐมนตรี

ประธานาธิบดี

ประธานาธิบดีสหพันธรัฐโซมาเลียเป็นประมุขแห่งรัฐ ดำเนินการตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายอื่น ๆ ของสหพันธ์สาธารณรัฐโซมาเลีย อำนาจเหล่านี้รวมถึงการแต่งตั้งหัวหน้าผู้บริหาร (นายกรัฐมนตรี) ทำหน้าที่เป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุดแห่งกองทัพและประกาศสถานการณ์ ฉุกเฉินและสงคราม

ฝ่ายบริหาร

อำนาจบริหารของรัฐบาลโซมาเลียตกเป็นของคณะรัฐมนตรีของรัฐบาลกลาง นายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้ารัฐบาล พวกเขาเป็นหัวหน้าคณะรัฐมนตรีของรัฐบาลกลางซึ่งประกอบด้วยรัฐมนตรีที่ได้รับการแต่งตั้งตามข้อเสนอแนะของนายกรัฐมนตรี นายกรัฐมนตรีได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งเป็นเวลา 4 ปีเต็ม และรัฐสภาจะถอดถอนได้ก็ต่อเมื่อเลือกผู้สืบทอดตำแหน่งด้วยคะแนนไม่ไว้วางใจเท่านั้น

ฝ่ายตุลาการ

อำนาจตุลาการของโซมาเลียตกเป็นของศาล ฝ่ายตุลาการเป็นอิสระจากฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารของรัฐบาลในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่ในการพิจารณาคดี

โครงสร้างศาลแห่งชาติประกอบไปด้วย

• ศาลรัฐธรรมนูญ
• ศาลระดับรัฐบาลกลาง
• ศาลระดับรัฐสมาชิกสหพันธรัฐ

ฝ่ายนิติบัญญัติ

ส่วนหลักของฝ่ายนิติบัญญัติคือ รัฐสภา แบบสองสภา ของโซมาเลีย รัฐสภากลางเป็นคนออกกฎหมายของรัฐบาลกลาง ยกเว้นกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงบประมาณประจำปี สมาชิกรัฐสภาโซมาเลียแต่ละคนมีสิทธิที่จะเริ่มออกกฎหมาย เช่นเดียวกับคณะรัฐมนตรี สภาล่างประกอบด้วยสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 275 คน ในขณะที่สภาสูงมีผู้แทน 54 คน