ยูริพิดีส
ยูริพิดีส Εὐριπίδης | |
|---|---|
 รูปปั้นครึ่งตัวของยุริพิดีส: ศิลปะหินอ่อนลอกแบบโดยชาวโรมันจากของต้นฉบับในกรีซ ศตวรรษที่ 4 ก่อนค.ศ. | |
| เกิด | ราว 480 ก่อนค.ศ. ซาลามิส |
| เสียชีวิต | ราว 406 ก่อนค.ศ. (อายุ 74ปี) ราชอาณาจักรมาเกโดนีอา |
| อาชีพ | นักประพันธ์บทละคร |
| ผลงานเด่น |
|
| คู่สมรส | เมลิเต้ |
| บิดามารดา | มเนซาร์คัส (Mnesarchus) คเลตอ |
ยูริพิดีส (อังกฤษ: Euripides; กรีกโบราณ: Εὐριπίδης; ภาษากรีกโบราณ: [eu̯.riː.pí.dɛːs]) (ราว 480 – 406 ก่อนค.ศ.) เป็นนักประพันธ์บทละครโศกนาฏกรรมของนครเอเธนส์ในยุคคลาสสิค และเป็น 1 ใน 3 นาฏศิลปินในสาขาโศกนาฏกรรมที่มีชื่อเสียงที่สุดของกรีซโบราณ ร่วมกับเอสคีลัส (Aeschylus) และซอโฟคลีส (Sophocles) นักประวัติศาสตร์สมัยโบราณเชื่อว่ายูริพิดีสเขียนบทละครทั้งหมด 92 ถึง 95 เรื่อง (ซูดาเชื่อว่าท่านประพันธ์ไว้ไม่เกิน 92 เรื่อง) โดยมีเหลือรอดมาในปัจจุบัน 18 หรือ 19 เรื่อง ในสภาพเนื้อหาครบถ้วน และมีบางเรื่องนอกเหนือจากนี้มี่หลงเหลือมาเป็นเพียงบางส่วน ในบรรดานาฏศิลปินของเอเธนส์โบราณ ยุริพิดีสมีงานหลงเหลือมาถึงเรามากที่สุด ส่วนหนึ่งเพราะความนิยมในงานของเอสคีลัส และของซอโฟคลีสลดต่ำลง[1][2] ในขณะที่ความนิยมในงานของท่านเพิ่มมากขึ้น งานของยูริพิดีสกลายเป็นฐานรากที่สำคัญยิ่งในวรรณคดีศึกษาในสังคมกรีซสมัยเฮลเลนิสติก ร่วมกับงานของโฮเมอร์, ดีมอสเธนีส และเมแนนเดอร์[3]
ยูริพิดีสสร้างนวัตกรรมทางการละครหลายอย่างที่มีอิทธิพลต่อการละครมาจนยุคสมัยใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำเสนอตัวละครฮีโร่ หรือวีรบุรุษตามเทพปกรณัมแต่ดั้งเดิม ในฐานะคนธรรมดาที่อยู่ในเหตุการณ์พิเศษหรือลำบาก ทำให้เกิดการตีความใหม่ได้หลายรูปแบบ ยูริพิดีสได้รับการขนานนามว่าเป็นกวีที่เข้าถึงโศกนาฏกรรมมากที่สุด[4] เนื่องจากท่านพุ่งโฟกัสไปที่ความรู้สึกนึกคิด และมูลเหตุจูงใจของตัวละครในแบบที่ไม่มีใครพบเห็นมาก่อน[5][6] นำไปสู่สร้างตัวละครชายหญิงที่ต้องมาทำลายกันและกัน ด้วยความเข้มข้นของความรักและความชิงชังในหัวใจของตน[7] อันเป็นต้นแบบที่นาฏศิลปินผู้ยิ่งใหญ่ในสมัยต่อๆมาเดินตาม ไม่ว่าเช็คสเปียร์ หรือราซีน (Racine)
นักประพันธ์ในเอเธนส์สมัยโบราณล้วนแต่มีชาติกำเนิดสูง แต่ยูริพิดีสต่างกับนักประพันธ์เหล่านั้นเพราะท่านมักแสดงความเห็นอกเห็นใจผู้ที่ด้อยโอกาส หรือตกเป็นเหยื่อสังคมในทุกรูปแบบ รวมไปถึงพวกผู้หญิง[8] เนื้อหาบทละครของยูริพิดีสจึงมักจะช็อคคนดูที่ส่วนใหญ่เป็นพลเมืองเพศชาย และมีทัศนะคติไปในทางอนุรักษ์นิยม[9] ผู้ที่มีชีวิตอยู่ร่วมสมัยกับยูริพิดีสมักจะจัดให้ท่านรวมไปเป็นพวกเดียวกับโสเครตีส ในฐานะผู้นำของความเสื่อมทางปัญญา (decadent intellectualism) และทั้งคู่มักจะถูกล้อเลียนโดยกวี และนักแต่งบทละครแนวตลกขบขันอยู่เสมอ ดังที่งานของอริสโตฟาเนสแสดงให้เห็น แต่ในขณะที่โสเครตีสต้องคดีและต่อมาถูกตัดสินประหารชีวิตในข้อหาชักนำประเทศไปในทางชั่ว ยูริพิดีสเลือกจากเนรเทศตัวเองไปจากเอเธนส์ในวัยชรา และไปเสียชีวิตที่นครเพลลา ราชอาณาจักรมาเกโดนีอา[10] ตามคำเชิญของพระเจ้าอาร์คีเลอัสซึ่งนิยมชมชอบศิลปิน
อ้างอิง[แก้]
- ↑ B. Knox,'Euripides' in The Cambridge History of Classical Literature I: Greek Literature, P. Easterling and B. Knox (ed.s), Cambridge University Press (1985), p. 316
- ↑ Moses Hadas, Ten Plays by Euripides, Bantam Classic (2006), Introduction, p. ix
- ↑ L.P.E.Parker, Euripides: Alcestis, Oxford University Press (2007), Introduction p. lx
- ↑ The epithet "the most tragic of poets" was coined by Aristotle, probably in reference to a perceived preference for unhappy endings, yet it has wider relevance: "For in his representation of human suffering Euripides pushes to the limits of what an audience can stand; some of his scenes are almost unbearable."—B. Knox,'Euripides' in The Cambridge History of Classical Literature I: Greek Literature, P. Easterling and B. Knox (ed.s), Cambridge University Press (1985), p. 339
- ↑ Moses Hadas, Ten Plays by Euripides, Bantam Classic (2006), Introduction, pp. xviii–xix
- ↑ A.S. Owen, Euripides: Ion, Bristol Classical Press (1990), Introduction p. vii
- ↑ B.M.Knox, 'Euripides' in The Cambridge History of Classical Literature I: Greek Literature, P. Easterling and B. Knox (ed.s), Cambridge University Press (1985), p. 329
- ↑ Nussbaum, Martha. The Fragility of Goodness, pp. 411–13.
- ↑ Denys L. Page, Euripides: Medea, Oxford University Press (1976), Introduction p. xi, (quoting translation by Murray)
- ↑ Denys L. Page, Euripides: Medea, Oxford University Press (1976), Introduction pp. ix–xii